Μέλος ενός θιάσου που «θέλει να πετάξει πέφτοντας», που αναζητεί, τολμά και αναμετριέται με «μια ευτυχία άπιαστη, τόσο μεγάλη, που δεν μπορείς να την πεις και δεν μπορείς να την πιστέψεις», η ηθοποιός Αλεξάνδρα Αϊδίνη μάς μιλά για την παράσταση «Όρνιθες».
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Μέλος ενός θιάσου που «θέλει να πετάξει πέφτοντας», που αναζητεί, τολμά και αναμετριέται με «μια ευτυχία άπιαστη, τόσο μεγάλη, που δεν μπορείς να την πεις και δεν μπορείς να την πιστέψεις», η ηθοποιός Αλεξάνδρα Αϊδίνη μάς μιλά για την παράσταση «Όρνιθες».
Δοκιμάζοντας να δει τον κορυφαίο Αττικό κωμωδό Αριστοφάνη με καθαρό βλέμμα, για να ακουστεί και να αγαπηθεί από την αρχή ο λόγος του, ο Νίκος Καραθάνος σκηνοθετεί μια παράσταση - γιορτή των αισθήσεων, ριζωμένη στην αξεπέραστη ποιητική δύναμη αυτής της κωμωδίας, που παρουσιάζεται στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (με αγγλικούς υπέρτιτλους), στις 19 και 20 Αυγούστου, στις 9 το βράδυ.
Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη πρωταγωνιστεί σε αυτό το σπουδαίο έργο, που εκφράζει τον πόθο του Ανθρώπου να πετάξει, να δημιουργήσει έναν νέο κόσμο, να έρθει σε επαφή με την αληθινή του επιθυμία, και μιλά για την παράσταση, για την Ελλάδα του σήμερα και για τον κόσμο των δικών της ονείρων.
Ποια ανάγκη τού Ανθρώπου εκφράζει ο Αριστοφάνης στους «Όρνιθες»;
«Η ανάγκη, που οδηγεί στη φυγή τον Πεισθαίτερο, ως ήρωα του έργου και εκπρόσωπο όλων εκείνων των απηυδισμένων με τη διαφθορά και την αλλοτρίωση ενός παρηκμασμένου πολιτειακού συστήματος, είναι εκείνη της αναζήτησης ενός τόπου “μικρού, ταπεινού και ωραίου”, όπως το εκφράζει ο ίδιος ο Αριστοφάνης. Μοιάζει, δηλαδή, να μην έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, τουλάχιστον στην αρχική του πρόθεση, ιδρύοντας, μαζί με τα πουλιά, τη Νεφελοκκοκυγία. Μέσα από τους ήρωές του, πειραματίζεται και ο ίδιος ο ποιητής με την ιδέα μιας επιστροφής σε “κάτι”, που ήταν, πριν εγκλωβιστούμε σε σχήματα και “πρέπει”. Σε κάτι, εν τέλει, πιο ανθρώπινο και γειωμένο. Σε μια εναρμονισμένη συνύπαρξη με τον εαυτό, τις φυσικές του επιθυμίες και “θέλω”. Σαν ο ουρανός να αντικατοπτρίζει την πρωταρχική εικόνα των ανθρώπων επί της Γης».
Πώς είναι ο κόσμος, που ονειρεύεται και δημιουργεί σε αυτήν την ποιητική του παραβολή και ποιοι είναι οι ήρωές του;
«Είναι ένας κόσμος, όπου - συμβολικά και κυριολεκτικά - χωράνε όλοι οι καλοί. Και οι κακοί. Με πρόσχημα τα στοιχεία της κωμωδίας που σατιρίζουν τα κακώς κείμενα της εποχής, που, συχνά, δείχνουν να παραμένουν τόσο επίκαιρα 2.500 χρόνια μετά, προτείνει μια φανταστική ανατροπή της καθιερωμένης τάξης πραγμάτων. Τα πουλιά, στην πρώτη παράβαση, καλούν κοντά τους “και τους κακόμοιρους και τους άχρηστους και τους παλιανθρώπους και τους τεμπέληδες και αυτούς που σέρνονται στους υπονόμους κ.λπ.”. Είναι λίγο σαν να ανοίγουν τις πόρτες των φυλακών, σαν να απενοχοποιούν την αδυναμία και να καταργούν τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο καλό και το κακό, για να δημιουργηθεί ξανά ένας κόσμος, όπου θεοί, άνθρωποι και ζώα συμβιώνουν, χωρίς πια να έχει σημασία ποιος είναι τι. Μια πιο φιλόξενη ισορροπία που, αναπότρεπτα όμως, οδηγεί σε ένα νέο κατεστημένο».
Πώς προσεγγίζει το έργο ο Νίκος Καραθάνος;
«Νομίζω ότι ο Νίκος Καραθάνος ακολουθεί τις οδηγίες πλοήγησης προς τη Νεφελοκοκκυγία, αφήνοντας ελεύθερο, πρώτος αυτός, το καλλιτεχνικό του ένστικτο, το κριτήριο και τις αναφορές του. Σκάβει με το δικό του “θέλω” και εκείνο όλων μας, στο υποσυνείδητο του κειμένου, στον πυρήνα της ποιητικής του, προσπαθώντας να βρει εκεί τι το κάνει πολύ προσωπικό και αναγκαίο για τον καθένα μας. Να το πιστέψουμε και όχι απλώς να το αναπαραστήσουμε. Πάντα βέβαια, με όπλο το χιούμορ και τη βαθιά αθωότητα που διέπει τις προσεγγίσεις του. Εμπνέοντας μια λαχτάρα και μια χαρά παιδικής αναζήτησης και παιχνιδιού».
Θεωρείτε πως αυτός ο ονειρεμένος κόσμος του Αριστοφάνη είναι φύσει ουτοπικός ή τον κάνουμε ανέφικτο εμείς οι άνθρωποι;
«Θεωρώ, δυστυχώς, ότι είναι στη φύση του ανθρώπου, έτσι όπως εξελίσσεται, να απομακρύνεται ολοένα από την πιθανότητα μιας εξισορροπημένης συμβίωσης μέσα σε ένα σύνολο, πάνω στη Γη αυτή που τον φιλοξενεί. Εγείρουμε τείχη, ενώ καταργούμε τους πιο βασικούς ηθικούς φραγμούς. Κηρύττουμε πολέμους στους ίδιους μας τους εαυτούς, στο όνομα αξιών που, στ’ αλήθεια, είναι το τίποτα. Είναι σαν η ίδια η υπεροχή της νοημοσύνης μας, που εξελίσσεται και είναι, εν μέρει, τόσο χαρισματική, να μας μετατρέπει όλο και πιο εμπεριστατωμένα στο πιο βίαιο και επεκτατικό είδος αυτής της πλάσης. Πιο πολύ με μηχανή καταστροφής παρά με ζωντανό κύτταρο πρέπει να μοιάζουμε, αν θεός ή πετούμενο μας βλέπει από ψηλά».
Ποια συναισθήματα σάς δημιουργεί η δραματική πραγματικότητα της χώρας μας;
«Έχοντας πλήρη επίγνωση της οικονομικής και πολιτικοκοινωνικής κρίσης που συνεχίζει να επιβαρύνει τις παλαιές και ευνουχίζει τις νέες γενιές, δεν μπορώ να πιστέψω ότι, στο εδώ και στο τώρα μας, είναι όλα χαμένα, όπως συμβαίνει σε χώρες και πολιτισμούς, όπου οι άνθρωποι παλεύουν κάθε στιγμή για τη διάσωση και την επιβίωσή τους. Η παραπλάνηση και η διαστρέβλωση της αλήθειας προς χάρη της αναρρίχησης στην εξουσία με κάθε κόστος, από όλες τις μεριές, χωρίς να μεριμνά κανείς στ’ αλήθεια για μια σύμπραξη διάσωσης, είναι εκείνα που με απογοητεύουν πάνω από όλα. Κυρίως, το γεγονός ότι, μέσα σε αυτόν τον αποπροσανατολισμό, έχουμε πάψει να πιστεύουμε και έχει αδρανήσει το ένστικτο συμμετοχής και παρέμβασης στα πράγματα. Σε μια χώρα που έχει ακόμα το υλικό και τις βάσεις για να ανακάμψει και να αναπτυχθεί. Με σκληρή και ουσιαστική δουλειά, αξιοκρατία και συνέπεια».
Πώς θα ήταν ο κόσμος των δικών σας ονείρων;
«Δεν ονειρεύομαι και εγώ, τελικά, τίποτα παραπάνω από μια πιο ανθρώπινη και συνεπή με τη φύση μας πραγματικότητα. Αυτό φαντάζει, τελικά, και το πιο δύσκολο. Επιθυμώ να κρατήσουμε ένα κομμάτι μας συνδεδεμένο με την ευαισθησία μας και με κάποιους βασικούς κανόνες σεβασμού στον εαυτό και στη διαφορετικότητα του άλλου, από τη στιγμή που δεν παρεμποδίζεται η ελευθερία κανενός. Είναι τόσο απίθανα σπάνιο το γεγονός ότι κατέχουμε μια μικρή έκταση και λίγο χρόνο σε αυτή τη γη, που είναι κρίμα να τον αξιοποιούμε περισσότερο προς όφελος του αφανισμού και όχι της διατήρησης».
Υπάρχει - έστω και μια πολύ μακρινή - ελπίδα για κάτι τέτοιο;
«Έχω την πίστη και την ελπίδα ότι, κάποια στιγμή, λίγο πριν επιστρέψουμε στο Χάος που μας γέννησε, θα αναγκαστούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η ουτοπία δεν ήταν δα και τόσα χιλιόμετρα μακριά. Απλώς, δεν θέλαμε, για κάποιον λόγο, να δούμε. Μόνο αυτός ο λόγος απομένει να αποκαλυφθεί. Αυτό νομίζω ότι ψάχνουν να εντοπίσουν, χρόνια τώρα, όλοι οι ποιητές του κόσμου».
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γιάννης Αστερής, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος, διασκευή: Νίκος Καραθάνος - Γιάννης Αστερής, σκηνικά - κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου, μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής, κίνηση: Amalia Bennett, βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Μπιτούνη, βοηθός σκηνοθέτις: Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, βοηθοί σκηνογράφου: Ευαγγελία Θεριανού - Μυρτώ Κοσμοπούλου - Μυρτώ Λάμπρου, βοηθός μουσικού: Βασίλης Παναγιωτόπουλος, βοηθός παραγωγής: Τζέλα Χριστοπούλου, παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, εκτέλεση παραγωγής: Γιολάντα Μαρκοπούλου, Κωνσταντίνα Γεωργίου / Polyplanity Productions. Ο θίασος: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Αλίκη Αλεξανδράκη, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Βασιλική Δρίβα, Νίκος Καραθάνος, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Έκτορας Λιάτσος, Χρήστος Λούλης, Γρηγορία Μεθενίτη, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Νατάσσα Μποφίλιου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Φοίβος Ριμένας, Μιχάλης Σαράντης, Γιάννης Σεβδικαλής, Άρης Σερβετάλης, Άγγελος Τριανταφύλλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη. Παίζουν ζωντανά οι μουσικοί: Μάριος Δαπέργολας, Σοφία Ευκλείδου, Δημήτρης Κλωνής, Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Τίγκας.
Πληροφορίες
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου: Αρχαιολογικός Χώρος Ασκληπιείου, Επίδαυρος - Αργολίδα, τηλ.: 27530 22026 και 27530 22096. Τιμές εισιτηρίων: διακεκριμένη ζώνη: 45 ευρώ, ζώνη Α: 30 ευρώ, ζώνη Β: 20 ευρώ, μειωμένο: 15 ευρώ, άνω διάζωμα: 10 ευρώ, μειωμένο: 5 ευρώ, ζώνη ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Μειωμένο εισιτήριο δικαιούνται: φοιτητές, στρατιώτες, παιδιά 6 - 17 ετών, άτομα ηλικίας άνω των 65, άνεργοι, Φίλοι της Στέγης και Υπότροφοι του Ιδρύματος Ωνάση (με την επίδειξη κάρτας μέλους στα ταμεία του Φεστιβάλ), οι οποίοι μπορούν να προμηθεύονται τα μειωμένα εισιτήριά τους και από τα ταμεία της Στέγης (καθημερινά: 9:00 - 21:00). Ομαδικά εισιτήρια: σε όλες τις ζώνες με τις εξής εκπτώσεις: 10% για 11 ως 20 άτομα, 20% για 21+ άτομα (αιτήματα δεκτά στο 210 3222720, στο [email protected] ή στο 213 0178066, καθημερινά 10:00 - 18:00). Προπώληση εισιτηρίων: εκδοτήρια Ελληνικού Φεστιβάλ (Πανεπιστημίου 39, στοά Πεσμαζόγλου - Αθήνα), καταστήματα: Public, Reload, βιβλιοπωλεία Ευριπίδης, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Δευτέρα - Πέμπτη: 9:00 - 19:00, Παρασκευή και Σάββατο: 9:00 - 21:00), τηλεφωνικά: 210 3272000, ηλεκτρονικά: greekfestival.gr.