Στο ρυθμό της Συνόδου Κορυφής των «25», από τις κρισιμότερες στην ιστορία της Ε.Ε., ζουν οι Βρυξέλλες. Υποδέχονται τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ενωμένης Ευρώπης, η οποία εμφανίζεται αμήχανη σε πολιτικό επίπεδο, μετά το διπλό «όχι» στο Ευρωσύνταγμα, αλλά και αδύναμη, λόγω εσωτερικών αντιθέσεων επί των δημοσιονομικών της περιόδου 2007-2013.
Σε ό,τι αφορά το Ευρωσύνταγμα, οι «25» αναμένεται να συμφωνήσουν σε γενικές γραμμές ότι απαιτείται μια «περίοδος περίσκεψης». Με άλλα λόγια, είναι βέβαιο πως η διαδικασία των επικυρώσεων δεν θα συνεχισθεί με βάση τους αρχικούς προγραμματισμούς και συνεπώς είναι εξαιρετικά πιθανό οι «25» να ξανασυζητήσουν το πρόβλημα στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής. Προς το παρόν θα αρκεσθούν σε μια δήλωση επί της καταστάσεως.
Οπως επισημαίνει ο προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, στην επιστολή του προς τους υπόλοιπους ηγέτες, θέμα του δείπνου εργασίας -στις 21.00 ώρα Ελλάδος- θα είναι «η συνέχιση της συζήτησης επί του Ευρωσυντάγματος και επιδίωξη είναι να υιοθετηθεί μια "κοινή δήλωση" για τη διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί».
Σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές της περιόδου 2007-2013 οι πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας εμφανίζονται αυτή τη στιγμή εξαιρετικά περιορισμένες. Ο κ. Γιούνκερ εμφανίστηκε «σχεδόν βέβαιος» πως δεν πρόκειται να καταστεί δυνατή η επίτευξη κάποιας συμφωνίας για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.
Γόρδιος δεσμός ο προϋπολογισμός
Τα «αγκάθια» στους κοινοτικούς πόρους είναι δύο. Το πρώτο, είναι ο προσδιορισμός του συνολικού ύψους των κοινοτικών δαπανών και το δεύτερο ο επαναπροσδιορισμός της συνεισφοράς των πιο εύπορων κρατών στους κοινοτικούς προϋπολογισμούς.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι συνολικές κοινοτικές δαπάνες για την περίοδο 2007-2013 θα πρέπει να είναι ύψους 1.000 δισ. ευρώ, ενώ για τις έξι ισχυρότερες οικονομικά χώρες -που είναι οι καθαροί πληρωτές- θα πρέπει οι δαπάνες αυτές να περιορισθούν στα 800 δισ. ευρώ. Με βάση τις κατά καιρούς συμβιβαστικές προτάσεις της προεδρίας (Λουξεμβούργο), οι δαπάνες αυτές θα πρέπει να ανέλθουν τουλάχιστον στα 875 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την πρόταση της προεδρίας τα προς κατανομή κονδύλια περιορίζονται στο 1,06% του ακαθάριστου ευρωπαϊκού εισοδήματος, που σημαίνει ότι το μερίδιο της Ελλάδας θα είναι χαμηλότερο από 14 δισ. ευρώ, την ώρα που η εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -την οποία υποστήριζε η κυβέρνηση- έδινε στη χώρα μας 22 δισ. ευρώ την επταετία 2007-2013. Γερμανία και Ολλανδία θέτουν ως όριο για το ύψος των πόρων που θα διανεμηθούν το 1% του ακαθάριστου ευρωπαϊκού εισοδήματος, και η Κομισιόν προτείνει 1,24% του ΑΕΠ.
Βρετανικό πείσμα
Η βρετανική πλευρά αρνείται να θέσει υπό διαπραγμάτευση τη συμφωνία στην οποία είχε καταλήξει προ εικοσαετίας η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και που βάσει της οποίας το Λονδίνο εξακολουθεί κάθε χρόνο να εισπράττει σημαντικές «επιστροφές» από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Και αυτό, λόγω της μη χρησιμότητας της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής ΚΑΠ στη Μεγάλη Βρετανία, που εν πολλοίς οφείλεται στις εμπορικές συμφωνίες της με την Κοινοπολιτεία.
Με βάση τη συμφωνία του 1984 η Μεγάλη Βρετανία θα πρέπει στην περίοδο 2007-2013 να εισπράξει περί τα 50 δισ. ευρώ. Συμφωνία που επιβαρύνει κυρίως τη Γαλλία, αλλά και τις υπόλοιπες χώρες οι οποίες σε γενικές γραμμές πιστεύουν ότι με βάση τα νέα οικονομικά δεδομένα θα πρέπει η συμφωνία αυτή να αναθεωρηθεί. Κάτι που ο Τόνι Μπλερ αρνείται, εκτός αν τεθεί υπό επαναδιαπραγμάτευση στο σύνολό της η ΚΑΠ. Αυτό όμως το αρνούνται πρωτίστως οι Γάλλοι που θεωρούν ότι η συμφωνία για τις δαπάνες της ΚΑΠ έκλεισε οριστικά το 2002.
Ο κ. Γιούνκερ προτείνει «πάγωμα» των βρετανικών εκπτώσεων έως το 2013 στο προ της διεύρυνησης του 2004 επίπεδο, δηλαδή περίπου στα 4,6 δισ. ευρώ, και συνδέει οποιεσδήποτε αλλαγές στο βρετανικό rebate μετά το 2013 με αναμόρφωση των αγροτικών δαπανών, ικανοποιώντας εν μέρει αίτημα του βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ.
Θαμπώνει η διεύρυνση
Η εικόνα είναι μάλλον ζοφερή για τη συνέχιση της διεύρυνσης, μετά τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων στη Γαλλία και την Ολλανδία.
Σε ό,τι αφορά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως θα υπάρξει καθυστέρηση της ενταξιακής πορείας τους, έστω και αν αυτό δεν ομολογείται δημοσίως, ενώ για την Τουρκία ουδείς προς το παρόν εμφανίζεται διατεθειμένος ακόμη και να συζητήσει το θέμα. Είναι δε ενδεικτικό ότι στα τελικά συμπεράσματα δεν θα αναφέρεται σχεδόν τίποτα, ενώ ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, δεν θα είναι παρών σε σύνοδο κορυφής της Ε.Ε.