Το σχέδιο νόμου «Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια», το οποίο κατέθεσε το πρωί στη Βουλή, παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου ο Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης Προκόπης Παυλόπουλος. Η έναρξη ισχύος του νόμου τοποθετείται την 1-1-2006, προκειμένου να παρασχεθεί η δυνατότητα στελέχωσης των κρίσιμων για την εφαρμογή του νόμου υπηρεσιών.
Με την εφαρμογή αυτού του νομοσχεδίου δίνεται μια τρίτη ευκαιρία νομιμοποίησης σε όσους μετανάστες βρίσκονται παράνομα ή ημινόμιμα στη χώρα, όπως όσοι είχαν υποβάλει τα χαρτιά τους για άδεια παραμονής, αλλά λόγω ελλείψεων στους φακέλους τους ή λόγω γραφειοκρατικών διατυπώσεων, οι αιτήσεις τους απορρίφθηκαν.
Τα βασικά σημεία του σχ/ν είναι τα εξής:
- Ενοποίηση της άδειας διαμονής και εργασίας σε μία πράξη, η οποία εκδίδεται από τον Γενικό Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας.
- Εξορθολογισμός του συστήματος μετακλήσεων αλλοδαπών για εργασία στην Ελλάδα, με την ενδυνάμωση των Περιφερειακών Επιτροπών Μετανάστευσης.
- Η εξέταση συνδρομής λόγων που αφορούν τη δημόσια τάξη και ασφάλεια αποτελεί προαπαιτούμενο μόνο κατά την αρχική χορήγηση της άδειας διαμονής.
- Οριοθετείται, κατά τρόπο σαφή, η χορήγηση άδειας για ανθρωπιστικούς λόγους.
- Οριοθετείται η χορήγηση άδειας διαμονής για εξαρτημένη εργασία. Για την ανανέωσή της απαιτείται εκπλήρωση φορολογικών υποχρεώσεων του αλλοδαπού και πραγματοποίηση ελάχιστου αριθμού ημερομισθίων στον οικείο ασφαλιστικό φορέα που υπάγεται.
- Προβλέπεται η δυνατότητα εποχιακής εργασίας του υπηκόου τρίτης χώρας στο πλαίσιο ειδικής διαδικασίας μετάκλησής του. Το χρονικό διάστημα απασχόλησής του δεν μπορεί να υπερβεί συνολικά τους έξι μήνες, ανά ημερολογιακό έτος.
- Για πρώτη φορά καθιερώνεται η χορήγηση άδειας διαμονής για πραγματοποίηση επένδυσης, εφόσον: χρηματοδοτείται με ίδια κεφάλαια, από την προαπαιτούμενη οικονομοτεχνική μελέτη προκύπτει ότι το ύψος της σχετικής επένδυσης ανέρχεται τουλάχιστον σε 300.000 ευρώ και δημιουργούνται τουλάχιστον 10 θέσεις εργασίας, από τις οποίες το 30% καλύπτεται από Έλληνες.
- Χορηγείται άδεια διαμονής για λόγους σπουδών. Για την ανανέωση της καθιερώνεται ως κριτήριο και η πιστοποίηση της προόδου των σπουδών.
- Διευκολύνεται η οικογενειακή επανένωση. Διασφαλίζεται η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης των ανήλικων τέκνων στην εκπαίδευση.
- Θεσπίζεται, για πρώτη φορά, το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος. Η ιδιότητα αυτή αποκτάται εφόσον ο υπήκοος τρίτης χώρας διαμένει νόμιμα και συνεχώς, για μία πενταετία, στην Ελλάδα και εφόσον διαθέτει σταθερούς και τακτικούς πόρους καθώς και πλήρη ασφάλιση ασθένειας. Απαιτούμενα η επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας καθώς και η γνώση στοιχείων της ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού.
Ασφάλιση και υποχρεωτική φοίτηση για τέκνα
Υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν, νόμιμα, στην Ελλάδα ασφαλίζονται στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς και απολαμβάνουν τα ίδια ασφαλιστικά δικαιώματα και την αυτή κοινωνική προστασία με τους ημεδαπούς.
Τα ανήλικα τέκνα τους υπάγονται στην υποχρεωτική σχολική φοίτηση, όπως και οι ημεδαποί. Λαμβάνεται πρόνοια για τη διευκόλυνση της εγγραφής τους, ακόμη και με ελλιπή δικαιολογητικά, στα δημόσια σχολεία.
Σε περίπτωση απέλασης παρέχεται δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του Υπουργού Δημόσιας Τάξης, καθώς και πλήρης δικαστική προστασία, δια της υποβολής αντιρρήσεων ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου. Παράλληλα απαγορεύεται η απέλαση, εφόσον ο αλλοδαπός:
i. Είναι ανήλικος και οι γονείς του διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα.
ii. Είναι γονέας ημεδαπού ανηλίκου και έχει την επιμέλεια ή έχει υποχρέωση διατροφής, την οποία εκπληρώνει.
iii. Eχει υπερβεί το 80ο έτος της ηλικίας του.
iv. Eχει αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας ή έχει ζητήσει την παροχή ασύλου.
Παράταση αδειών
Στο πλαίσιο παροχής μιας ακόμη ευκαιρίας για τη νομιμοποίηση των αλλοδαπών που βρίσκονται στη χώρα και δεν έχουν εφοδιασθεί με οριστική άδεια διαμονής παρατείνονται αυτοδίκαια, μέχρι 31.12.2005, οι προσωρινές άδειες διαμονής, για τις οποίες είχε δοθεί τελευταία παράταση (με το άρθρο 25 ν. 3242/2004) μέχρι 30.6.2004. Επίσης παρατείνονται αυτοδικαίως και οι άδειες διαμονής που έληξαν μετά τις 30.6.2004 και δεν έχουν ανανεωθεί ακόμη.
Ειδικότερα, οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι θα υπαχθούν στην ανωτέρω ρύθμιση μπορούν να υποβάλουν αίτηση για χορήγηση άδειας εργασίας μέχρι τις 31.10.2005. Η όλη διαδικασία θα ακολουθήσει τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, αφού ο νέος νόμος, θα ισχύσει από 1.1.2006.
Οι Διευθύνσεις Εργασίας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων υποχρεούνται να εκδώσουν τις άδειες μέσα σε δύο μήνες, αφότου υποβληθεί η σχετική αίτηση και όχι πέραν της 31.12.2005.
Οι αιτήσεις για την ανανέωση της άδειας διαμονής υποβάλλονται στην αρμόδια Περιφέρεια μέσα σε ένα μήνα από την έκδοση της άδειας εργασίας. Σε όσες περιπτώσεις έχει εκδοθεί άδεια εργασίας και οι σχετικές αιτήσεις ανανέωσης της άδειας διαμονής απορρίφθηκαν ως εκπρόθεσμες ή εκκρεμούν, αυτές επανεξετάζονται αυτεπαγγέλτως από την οικεία Περιφέρεια.
Για την εκπλήρωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων και για το διάστημα από 1.7.2003 μέχρι την υποβολή της αίτησης για τη λήψη άδειας εργασίας, αρκεί η ασφαλιστική κάλυψη εκατόν πενήντα (150) ημερών ετησίως. Οσοι εκ των ανωτέρω δεν πληρούν την παραπάνω προϋπόθεση μπορούν να καταβάλουν οι ίδιοι τις εισφορές που απαιτούνται για ασφάλιση εκατόν πενήντα (150) ημερών ετησίως στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα εφάπαξ και χωρίς προσαυξήσεις. Μόλις κατατεθεί η αίτηση για την άδεια εργασίας καθώς και για την άδεια διαμονής οι αλλοδαποί εφοδιάζονται με προσωρινές βεβαιώσεις, με τις οποίες νομιμοποιούνται μέχρι την έκδοση των αντίστοιχων οριστικών αδειών.
Χορήγηση προσωρινής άδειας διαμονής
Εξίσου σημαντική είναι και η ευκαιρία, η οποία δίδεται στους αλλοδαπούς, οι οποίοι διαμένουν ήδη παράνομα στη Χώρα για τη νομιμοποίησή τους. Για τον σκοπό αυτό προβλέπεται η χορήγηση προσωρινής άδειας διαμονής εφόσον ο αλλοδαπός διαμένει στην Ελλάδα τουλάχιστον για 12 μήνες. Η συμπλήρωση του χρονικού αυτού διαστήματος αποδεικνύεται αποκλειστικά από την ημερομηνία της τελευταίας θεώρησης εισόδου στο διαβατήριό τους. Η ανωτέρω προσωρινή άδεια επέχει θέση άδειας εργασίας και ισχύει για ένα έτος. Μετά τη λήξη του ετήσιου χρονικού διαστήματος η ανανέωση της άδειας θα γίνει για έναν από τους λόγους που προβλέπει ο νέος νόμος. Επισημαίνεται ότι ειδικά για τις περιπτώσεις που έχει απορριφθεί αίτημα παροχής ασύλου η απόδειξη της συμπλήρωσης του 12μηνου προκύπτει από την ημερομηνία έκδοσης της οικείας απορριπτικής απόφασης. Οι αιτήσεις για τη χορήγηση προσωρινής άδειας υποβάλλονται στους Δήμους κατά το χρονικό διάστημα από 1.10.2005 έως 31.12.2005. Παράλληλα στον εφοδιασμό με προσωρινή άδεια εντάσσονται οι σύζυγοι και τα ανήλικα τέκνα, εφόσον συμβιώνουν μαζί τους.
Ειδική μέριμνα, ακόμη, έχει ληφθεί για όσους εκ των ανωτέρω υπηκόων τρίτων χωρών έχουν εγγραφεί σε καταλόγους ανεπιθυμήτων αποκλειστικώς για λόγους παράνομης εισόδου και διαμονής στη Χώρα, ώστε να μην αποτελεί αποτρεπτικό λόγο για τον εφοδιασμό τους με την ανωτέρω προσωρινή άδεια. Μετά την κατάθεση της αίτησης με πλήρη δικαιολογητικά ο αλλοδαπός εφοδιάζεται με σχετική βεβαίωση, η οποία επέχει θέση προσωρινής άδειας διαμονής μέχρι την έκδοση της οριστικής.