Το μεγάλο πρόβλημα τόσο της Γαλλίας όσο και της Γερμανίας είναι η ανεργία. Η ανεργία έφτασε το 1996 το 11,6% στη Γαλλία, για να μειωθεί στο 8,4% το 2001. Στη συνέχεια, όμως, άρχισε και πάλι να ανεβαίνει, για να ξεπεράσει το 10%. Στη Βρετανία, αντίθετα, μειώθηκε από 10% το 1993 σε κάτω από 5% σήμερα.
«Πιο ελκυστικό είναι το μοντέλο εργασίας των σκανδιναβικών χωρών, που συνδυάζει υψηλά επίπεδα κοινωνικής προστασίας με μια αρκετά φιλελεύθερη στάση απέναντι στις αγορές. Ο τρόπος με τον οποίο η Γαλλία προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ανεργία είναι να καθιστά δύσκολες τις απολύσεις, με συνέπεια να αποθαρρύνονται οι επιχειρήσεις από το να κάνουν νέες προσλήψεις», τονίζει στην «Economist Intelligence Unit» ο οικονομολόγος Φίλιπ Ουάιτ, ειδικός για τη γαλλική και βρετανική οικονομία.
«Η Γαλλία είναι μια υπέροχη χώρα αν είσαι μέσα στο σύστημα και μια όχι και τόσο ζηλευτή χώρα αν βρίσκεσαι απ' έξω», συνεχίζει ο Φίλιπ Ουάιτ. «Αν είσαι νέος και με χαμηλή μόρφωση, έχεις πολύ λίγες πιθανότητες να προσληφθείς. Αν έχεις μια σχετικά καλή μόρφωση και απασχολείσαι στο δημόσιο τομέα, ζεις άνετα. Αν είσαι οδηγός στους σιδηροδρόμους, μπορείς να πάρεις σύνταξη στα 50 ύστερα από απασχόληση 25 ετών. Το μοντέλο αυτό δεν είναι βιώσιμο, όλοι το ξέρουν, αλλά κανείς δεν έχει την τόλμη να εφαρμόσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις».
Είναι αλήθεια ότι το ποσοστό της μερικής εργασίας στη Βρετανία είναι πολύ υψηλότερο (26,2%) από εκείνο της Γαλλίας (16,6%). Ταυτόχρονα όμως, το εργασιακό κόστος έχει αυξηθεί στη Βρετανία από 14,4 ευρώ την ώρα το 1996 σε 25,2 ευρώ το 2002 (πολύ κοντά στα 26,9 ευρώ της Γαλλίας). Και ενώ η ανταγωνιστικότητα στη Γαλλία παραμένει υψηλότερη (120,4 ευρώ ανά απασχολούμενο), η Βρετανία κοντεύει να τη φτάσει (108,2 ευρώ σήμερα, έναντι 102,3 το 1996).
Ο Μάρτιν Ουιλ, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Οικονομικής και Κοινωνικής Ερευνας, δεν πιστεύει ότι η διαφορά της ανταγωνιστικότητας οφείλεται στο γαλλικό μοντέλο. «Η Γαλλία, όπως και η Γερμανία, έχουν καλύτερα συστήματα εκπαίδευσης από τη Βρετανία, ενώ είναι καλύτερες και στο να οργανώνουν την παραγωγή. Η ιδέα ότι αν οι Βρετανοί πλήρωναν γαλλικούς μισθούς θα έβλεπαν την ανταγωνιστικότητά τους να αυξάνεται, είναι λανθασμένη».
Το σκανδιναβικό μοντέλο αποτελεί πράγματι μια εναλλακτική λύση;
Στη Φινλανδία, όπου η πτώση της Σοβιετικής Ενωσης εκτόξευσε την ανεργία από το 3,5% στο 20% μέσα σε 18 μόλις μήνες, ο κατά κεφαλήν πλούτος αυξήθηκε από 105 μονάδες το 1996 σε 114 το 2004. Η ανεργία είναι ήδη κάτω από 9% και η οικονομία παρουσίασε πέρυσι ανάπτυξη κατά 3,7% (έναντι 3,1% της Βρετανίας και 2% της Γαλλίας).
Στη Σουηδία, η υψηλή ανάπτυξη του τέλους της δεκαετίας του '90 έδωσε τη θέση της σε μια μεγάλη κρίση. Ομως, το 2004 το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,5%, η ανεργία αυξάνεται αλλά κινείται γύρω από το 6,3%, και ο κατά κεφαλήν πλούτος φτάνει τις 115 μονάδες, παρουσιάζοντας αυξητική τάση.
Πηγές: El Pais, ΑΠΕ