Απόψεις
Τρίτη, 17 Μαΐου 2016 07:00

Η ιδιοποίηση της Ιστορίας

Στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 η αδυναμία του εγχώριου πολιτικού προσωπικού και των αναλυτών να ερμηνεύσουν, με όρους κοινωνικοπολιτικούς, τη ραγδαία άνοδο του ΠΑΣΟΚ και τη φρενήρη πορεία του προς την εξουσία, βρήκε πρόσφορο καταφύγιο στον ισχυρισμό-μομφή της «κλοπής και ιδιοποίησης των συμβόλων, των αγώνων και των συνθημάτων της Αριστεράς», γράφει ο Δ. Η. Χατζηδημητρίου.

Από την έντυπη έκδοση 

Του Δ. Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]

Στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 η αδυναμία του εγχώριου πολιτικού προσωπικού και των αναλυτών να ερμηνεύσουν, με όρους κοινωνικοπολιτικούς, τη ραγδαία άνοδο του ΠΑΣΟΚ και τη φρενήρη πορεία του προς την εξουσία, βρήκε πρόσφορο καταφύγιο στον ισχυρισμό-μομφή της «κλοπής και ιδιοποίησης των συμβόλων, των αγώνων και των συνθημάτων της Αριστεράς».

Η προηγηθείσα δικτατορία είχε αμβλύνει τα αναλυτικά εργαλεία των δημοσιολογούντων, αλλά και το ίδιο το ΠΑΣΟΚ δεν έκανε τίποτε για να διασκεδάσει τη βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι επιδιώκει να νοσφισθεί κληρονομιά που δεν του ανήκει.

Άλλωστε, τα γραφεία του -από τα κεντρικά της Ακαδημίας στην αρχή και στη Χαριλάου Τρικούπη κατόπιν, έως της πιο μικρής κι ασήμαντης Τοπικής του Οργάνωσης στην Ελλάδα- έβριθαν από φωτογραφίες - πορτρέτα των Μαρξ και Ένγκελς, πλάι σε ανάλογα του Άρη Βελουχιώτη και του Τσε Γκεβάρα.

Η εκλογική νίκη τον Οκτώβριο του 1981 και η ανάληψη των κυβερνητικών ευθυνών άφησε τα σύμβολα της επαναστατικής φενάκης -αν ποτέ υπήρξε- ανάμνηση στα κομματικά γραφεία.

Ουδείς υπουργός ή άλλο κυβερνητικό στέλεχος διανοήθηκε να διακοσμήσει το υπουργικό -δημόσιο- γραφείο του με το φωτογραφικό υλικό της Χαριλάου Τρικούπη ή των Τοπικών Οργανώσεων.

Πολύ γρήγορα η αναμέτρηση με την πραγματικότητα της διακυβέρνησης υποχρέωσε και το Κίνημα να αναζητήσει σε άλλες κατευθύνσεις τις ιδεολογικοπολιτικές αναφορές και ρίζες του... Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ως γενάρχης της Δημοκρατικής Παράταξης, ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου και ο Γεώργιος Παπανδρέου, ως εμβληματικές μορφές της, βρήκαν τη θέση τους στα κομματικά γραφεία.

Η διάκριση μεταξύ προσωπικών πεποιθήσεων και δημόσιου λειτουργήματος, που υπαγορεύει ανάλογη συμπεριφορά, τηρήθηκε σχολαστικά.

Οτιδήποτε άλλο θα πρόδιδε πολιτική ελαφρότητα και εκκεντρικότητα αντάξια δημόσιου καγχασμού…

Όλα αυτά έως προχθές, που τα δημοσιογραφικά γραφεία κατακλύστηκαν από φωτογραφίες ληφθείσες σε ένα υπουργικό γραφείο, με την ευκαιρία των γενεθλίων του, τρομερού το δέμας, υπουργού, στις οποίες κυρίαρχο στοιχείο ήταν το πορτρέτο του Άρη Βελουχιώτη!

Η ιδιοποίηση της Ιστορίας για πολιτικούς σκοπούς δεν είναι φαινόμενο πρωτόγνωρο ούτε ελληνική ιδιαιτερότητα, αλλά αυτή η επίμονη αναφορά στον «πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ», για να θεραπευθεί - αντιμετωπιστεί η μιζέρια της εποχής, μόνον με ψυχαναλυτικούς όρους μπορεί να ερμηνευθεί.

Η τάση αναδρομής στο παρελθόν, ως εκδήλωση μιας «αθεράπευτης νεκροφιλίας του ριζοσπαστικού πατριωτισμού», φαίνεται ότι λειτουργεί ως προστατευτικό καταφύγιο από τις δυσκολίες του παρόντος.

Αυτή η αυθαίρετη… «εισπήδηση» στον χρόνο και τον χώρο των αναμνήσεων μετασχηματίζει τις τύψεις, αναδημιουργεί και εξωραΐζει την τρέχουσα σκληρή εμπειρία και προσφέρει ανακουφιστική παραμυθία…

Η ανάμνηση παύει να είναι άχθος ασήκωτο, μεταμορφώνεται σε λυτρωτικό μήνυμα.

Σαν τον αγαθό παπά της ενορίας, που διατηρεί ζωντανή στο ποίμνιό του την ελπίδα της αιωνιότητας, έτσι κι ο συγκεκριμένος πολιτικός επιδιώκει να συσπειρώσει το ακροατήριό του γύρω από την ανάμνηση μιας «ματαιωμένης επανάστασης» και ως απόστολος μιας «εμφύλιας ειρήνης» υπόσχεται μια αγωνιστική συνέχεια, για να μην προδοθούν οι προσδοκίες που καλλιέργησαν!