Στον φαντασιακό κόσμο της Αριστεράς, ο ηγέτης έχει προμηθεϊκά χαρακτηριστικά, προικισμένος με όλα εκείνα τα χαρίσματα που σαγηνεύουν το ακροατήριό του και εγκαθιστούν έναν μόνιμο δεσμό πίστης στην αξιοσύνη του, γράφει ο Δ. Η. Χατζηδημητρίου.
Από την έντυπη έκδοση
Του Δ. Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Στον φαντασιακό κόσμο της Αριστεράς, ο ηγέτης έχει προμηθεϊκά χαρακτηριστικά, προικισμένος με όλα εκείνα τα χαρίσματα που σαγηνεύουν το ακροατήριό του και εγκαθιστούν έναν μόνιμο δεσμό πίστης στην αξιοσύνη του.
Πίστη, η οποία όχι σπάνια φθάνει στα επίπεδα της «θέωσης» του ηγέτη-ήρωα, στον οποίον αναγνωρίζονται ιδιότητες κι αποδίδονται τιμές, ως «του πρώτου ανθρώπου, δημιουργού του ανθρώπου, δάσκαλου του ανθρώπου στις τέχνες και τις επιστήμες, προστάτη και βοηθό του στις δυσκολίες της ζωής, προσωποποίηση της περήφανης, ανυπότακτης -σωματικής και ψυχοπνευματικής- αντίστασής του στην απάνθρωπη σκοταδιστική εξουσία», σύμφωνα με την εξαιρετική ανάλυση του Προμηθεϊκού Κύκλου από τον ακαδημαϊκό Χρύσανθο Χρήστου.
Στην πρώιμη μυθολογία της Αριστεράς, ο ηγέτης δεν συμμερίζεται απλώς την τύχη του λαού του, δεν είναι ένας από τους πολλούς στην πρώτη γραμμή των αγώνων, ένα μέγεθος αναλώσιμο και ανταλλάξιμο, αλλά ο οδηγός, ο καθοδηγητής που θα οδηγήσει τις μάζες στη Γη της Επαγγελίας.
Και ως εκ τούτου μοναδικός κι αναντικατάστατος. Γνωρίζουμε πλέον από την Ιστορία πού οδήγησαν, σε τι τραγωδίες και διαστροφές, αυτές οι δοξασίες.
Είναι στα αζήτητα και μαζί τους και η μορφή του ηγέτη-ήρωα. Του «πατερούλη», του «μεγάλου τιμονιέρη», που κόντρα στους καιρούς οδηγούν τον βολονταρισμό τους έως τις ακρότατες -και πάντα οδυνηρές- συνέπειές του.
Αυτή η θεοποιημένη καρικατούρα δεν έχει πια τίποτε να πει και να προσφέρει στον λαό. Δεν έχει νέες ιδέες και η μοναδική της έγνοια είναι να εφευρίσκει δικαιολογίες για τον εαυτό του και τις πράξεις του.
Πολιτικά είναι δυσχερής ο χειρισμός της νέας κατάστασης και ψυχολογικά αφόρητη η αποδοχή της, καθώς συγκρούεται με τον παραμυθητικό ισχυρισμό για την «ηθική υπεροχή» της Αριστεράς, έναν καταγωγικό μύθο από τις «ηρωικές εποχές» του αριστερού κινήματος, που πλέον έχουν παρέλθει.
Υπ’ αυτό το πρίσμα μπορεί να κατανοηθεί η… προτίμηση του κ. Αλέξη Τσίπρα στις «αυταπάτες» κι όχι στο «ψέμα», απαντώντας, το βράδυ της Κυριακής στη Βουλή, στις επικρίσεις του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στην πρώτη περίπτωση, αποδεχόμενος ότι κινήθηκε σε ένα πεδίο «αυταπατών», εμφανίζεται ως ένα θύμα της συγκυρίας, που τώρα όμως «έπαθε κι έμαθε».
Στη δεύτερη περίπτωση, που με βδελυγμία απορρίπτει, δεν θα ήταν παρά ένας κυνικός θύτης, ο οποίος καταδημαγωγώντας το ακροατήριό του ανήλθε στην εξουσία και παραμένει γαντζωμένος σε αυτήν.
Έτσι, θεωρεί ότι διασώζει, στη συνείδηση των οπαδών του, και ένα ελάχιστο από το περιλάλητο «ηθικό πλεονέκτημα» της Αριστεράς.
Η παραδοχή Τσίπρα συμπλέει με τις απόψεις που διατυπώνουν, δημοσκοπούμενοι, οι ψηφοφόροι του, οι οποίοι εμφανίζονται «ικανοποιημένοι» επειδή «διαπραγματεύεται», παραβλέποντας το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης.
Αλλά κανείς δεν μπορεί να προσπεράσει το κόστος από τις «αυταπάτες» Τσίπρα-ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτό προκύπτει από ένα τρίτο -εν πολλοίς αχρείαστο- μνημόνιο, τα capital controls, τα κλειστά σύνορα και την περίπλοκη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο Αιγαίο.