Πάλι πρόβα τραγωδίας;

Από την έντυπη έκδοση 

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]

Εξι χρόνια τώρα δεν μπορώ να θυμηθώ πόσες φορές σκοντάψαμε στην ελληνική Ημέρα της Μαρμότας. Εδώ, όμως, δεν είναι Χόλιγουντ. Είναι μια παραζάλη, που ουδεμία σχέση έχει με την αλληγορία της ευτυχίας, την αισιόδοξη ταινία, που κατορθώνει να µας κάνει να µη βαρεθούμε από την ατέρμονη επανάληψη της ίδιας μέρας. Κι αυτό χάρη σ’ ένα ευρηματικό σενάριο, που κάθε φορά παρουσιάζει μια νέα παραλλαγή στο «πρόγραμμα» του κεντρικού ήρωα.

Σ’ εμάς μόνο το πρόγραμμα δεν τελειώνει. Μας τελειώνουν οι παραλλαγές, οι συμφωνίες, οι διαφωνίες, οι γωνίες, οι αγωνίες, οι ανησυχίες, οι ερμηνείες. Μας τελειώνουν και οι ήρωες, ενώ οι αντιήρωες απέχουν από τα πλατό, το σκηνικό ένας κύκλος που απλώνεται μα δεν ολοκληρώνεται, το σενάριο γράφεται στις πρόβες.

Πάλι πρόβα τραγωδίας, με πάροδο, επεισόδια και στάσιμα; Τα πρόσωπα είναι η αλήθεια πως έχουν όλα τα χαρακτηριστικά του τραγικού, αν και ό,τι βαραίνει στην τραγωδία δεν είναι τα πρόσωπα, αλλά όλο το σύστημα μέσα στο οποίο ενεργούν.

Εχεις την αίσθηση στις μαραθώνιες συσκέψεις, τα αγωνιώδη τηλεφωνήματα και τα αγχωμένα ταξίδια ότι οι δρώντες χρειάζονται μόνο για να αποκτήσει πρόσωπο μια κατάσταση.

Στην αρχαία τραγωδία, ο ήρωας που κεντρίζεται από προσωπικό δαίμονα, τη μοίρα, την ανάγκη ή το χρέος, κάποτε αντιλαμβάνεται το αδιέξοδο, αλλά δεν φαίνεται ικανός ή διατεθειμένος να αντιδράσει. Ο ρόλος του μοιάζει καθορισμένος να κινείται στα στέρφα χώματα του μοιραίου, αλλά τουλάχιστον, μέσα από την αυτοκαταστροφή ή την καταστροφή οικείων του, επέρχεται η κάθαρσις, λύεται η ύβρις, θεραπεύεται το κακό.

Στο ελληνικό δράμα, όλα είναι θολά και όλοι θαμποί. Ευθύνες, παραλείψεις, σφάλματα, προγράμματα, προπονημένοι και απονευρωμένοι, εύθικτοι και ευαίσθητοι, πονηρεμένοι και συνεννοημένοι. Η κάθαρση τοποθετείται στο δοκιμαστήριο και ο χρόνος λιώνει στο γυμναστήριο.

Πού θα βγάλει όλο αυτό; Μάλλον σε θέρος υπερρεαλιστικό.