Νουάρ ευρωπαϊκό

Από την έντυπη έκδοση 

Της Κατερίνας Τζωρζτινάκη 
[email protected]

Νoir στα γαλλικά σημαίνει μαύρος, σκοτεινός. Σε ένα νουάρ μυθιστόρημα δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν εγκλήματα. Αρκεί οι ήρωες να βιώνουν ακραίες καταστάσεις και στον περίγυρό τους να πλανώνται απειλές, αποσύνθεση ή θάνατος. Ευκόλως εννοούμενο το σασπένς, η αγωνία για τα μελλούμενα.

Πώς γράφεται το ευρωπαϊκό νουάρ; Με φερμουάρ συνόρων και αντιστροφή των όρων.

Ο μοναχικός, συνήθως, πρωταγωνιστής, είναι συχνά φορτωμένος με απογοητεύσεις και ένοχα μυστικά. Εχει πάθη, δεν είναι σχεδόν ποτέ καθαρός, και ακόμη κι αν το μυστήριο λυθεί, η ήττα του ήρωα καραδοκεί.

Η Τουρκία παίζει αλλιώς τον ρόλο. Βαράει τα νταούλια και χορεύουν οι «28». Πεντοζάλη ή άλλον πολεμικό, μικρή σημασία έχει. Μόνο τους άμαθους στα τουρκικά ζάλα τους πιάνει ζάλη με τα τερτίπια της Αγκυρας στης Συνόδου το παζάρι.

Προδιαγραφόμενη η εξέλιξη, γι’ αυτό και προκαλεί έκπληξη που την περασμένη Παρασκευή σχεδόν το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας της χώρας συνεδρίαζε επί οκτάωρο με θέματα τριβής τα κέντρα κράτησης κλειστού τύπου και τον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης.

Εκτός θέματος. Εκτός κλίματος, αφού εκείνο που μένει είναι η κοσμική, η κοινωνική διάσταση. Αλλη γραφή, όπου το μόνο συναίσθημα είναι μια βαθιά μελαγχολία για το κρίμα που έκανε παρέλαση μπροστά σου.

Παρέλαση αιτημάτων στις Βρυξέλλες, τουρκικές κορδέλες. Το «κοινό καλό», «η σωτηρία των προσφύγων», «η αλληλεγγύη για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις» είναι η γαρνιτούρα.

Υπάρχει μόνο συμφέρον και ισχύς και η Αγκυρα κάνει αυτό που της επιτρέπει το φανερό ευρωπαϊκό στρίμωγμα. Αυτός που έχει δύναμη στη δεδομένη συγκυρία και τρόπο, προβάροντας τον ρόλο του ζαπτιέ, να πάρει μεγαλύτερη πίτα, ακολουθώντας διαφορετική πορεία από το «κοινό καλό», θα το πράξει.

Θα ακολουθήσουν κι άλλες πράξεις και αμφιλεγόμενες δράσεις. Δεν είναι μυστικό. Είναι λογικό σε ένα νουάρ ευρωπαϊκό.