Τη θέσπιση νέας νομοθεσίας της Ε.Ε. για την υγεία των εκτρεφόμενων ψαριών και οστρακοειδών και για τον έλεγχο συγκεκριμένων νόσων στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας προτείνει η Κομισιόν.
Η προτεινόμενη νομοθεσία, όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση της Κομισιόν, στοχεύει στην απλούστευση και στην αναβάθμιση της υπάρχουσας νομοθεσίας, έτσι ώστε να βελτιωθεί η γενική κατάσταση της υγείας στις υδατοκαλλιέργειες σε όλη την Ευρώπη. Στοχεύει επίσης στη διευκόλυνση του ασφαλούς εμπορίου ζώων και προϊόντων υδατοκαλλιέργειας και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του σημαντικού για την ΕΕ αυτού τομέα. Κεντρικό σημείο της πρότασης είναι η εστίαση περισσότερο στην πρόληψη της εμφάνισης νόσων σε κάθε σημείο της αλυσίδας παραγωγής, παρά στην αντιμετώπιση κρουσμάτων όταν αυτά εμφανίζονται.
Ο Μάρκος Κυπριανού, Επίτροπος για θέματα Υγείας και Προστασίας του Καταναλωτή, δήλωσε: «Θεμελιώδους σημασίας για τον ευρωπαϊκό τομέα υδατοκαλλιέργειας-τομέα που θα πρέπει να σημειωθεί ότι αποφέρει κέρδη εκατομμυρίων ευρω ετησίως, είναι η ύπαρξη υγιών ζώων . Η εμφάνιση νόσων υποσκάπτει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ασφάλεια και την υγιεινή των εκτρεφόμενων ψαριών και οστρακοειδών. Μπορεί επίσης να καταστρέψει τον πληθυσμό εκτροφείων που πλήττονται από νόσους. Η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη θεραπεία και σε αυτό στοχεύει η νομοθεσία μας».
Η υδατοκαλλιέργεια, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, αποτελεί σημαντικό τομέα για την Ε.Ε., με παραγωγή αξίας περίπου 2.580 εκατομμυρίων ευρω. Η προτεινόμενη οδηγία, που καλύπτει τα 25 Κράτη Μέλη και τις χώρες του ΕΟΧ Ισλανδία και Νορβηγία, ανταποκρίνεται στην ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας σχετικά με την υγεία των υδρόβιων ζώων, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στις υδατοκαλλιέργειες καθώς επίσης και τη διεθνή εμπειρία και την επιστημονική γνώση. Κύριο στοιχείο της πρότασης είναι η πρόληψη νόσων με την εφαρμογή καλύτερων ελέγχων σε όλη την αλυσίδα παραγωγής. Η προσέγγιση αυτή θα μειώσει τις οικονομικές απώλειες που προκαλούνται από νόσους και από περιορισμούς στο εμπόριο. Καθορίζονται επίσης μέτρα για την προστασία από την είσοδο παθογόνων παραγόντων σε εκτροφεία απαλλαγμένα από νόσους όπως επίσης και για την πρόληψη της εισόδου εξωτικών νόσων στην ΕΕ.
Όπως υπογραμμίζεται, προβλέπεται ευελιξία, έτσι ώστε να μπορούν να υιοθετούνται τοπικές ή περιφερειακές προσεγγίσεις για την πρόληψη και τον περιορισμό νόσων, ενώ τα κράτη μέλη θα είναι αρμόδια για την εξασφάλιση της ορθής εφαρμογής και των ελέγχων. Η προτεινόμενη οδηγία προβλέπει ότι οι εθνικές αρχές πρέπει επίσης να καταρτίζουν προγράμματα ελέγχου και εκρίζωσης καθώς και σχέδια έκτακτης ανάγκης για κρούσματα επιδημιών ή εξωτικών νόσων.
Σε περιπτώσεις που πρέπει να ληφθούν υποχρεωτικά μέτρα για την εκρίζωση εξωτικών νόσων (π.χ. θανάτωση του κοπαδιού) ή όταν τα κράτη μέλη εφαρμόζουν προγράμματα για την εκρίζωση μη εξωτικών νόσων, η πρόταση προβλέπει ότι πρέπει να παρέχεται αποζημίωση από το Ευρωπαϊκό Αλιευτικό Ταμείο.
Ένας βασικός στόχος της πρότασης είναι η απλούστευση και ο εκσυγχρονισμός της υφιστάμενης νομοθεσίας και των διαδικασιών σχετικά με την υγεία υδρόβιων ζώων. Η προτεινόμενη οδηγία εναρμονίζει τους κανόνες διάθεσης ζώων και προϊόντων υδατοκαλλιέργειας στην αγορά με τα πρότυπα του Διεθνούς Γραφείου Επιζωοτιών. Στοχεύει στη βελτίωση του ενδοκοινοτικού εμπορίου αλλά και στη διευκόλυνση του εμπορίου τρίτων χωρών με την ΕΕ, παρέχοντας εναρμονισμένους και σαφείς κανόνες για την υδατοκαλλιέργεια.
Κατά τη σύνταξη αυτής της πρότασης, η Επιτροπή είχε ενδελεχείς διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους και διενήργησε λεπτομερή αξιολόγηση σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχει η οδηγία.