Δραματική τροπή λαμβάνουν οι εξελίξεις στο ούτως ή άλλως δύσκολο προσφυγικό ζήτημα, καθώς οι καθοδηγούμενες από την Αυστρία βαλκανικές χώρες έκλεισαν τις συνοριακές διαβάσεις τους, θέτοντας σε εφαρμογή τις αποφάσεις της συνόδου της Βιέννης και μετατρέποντας την Ελλάδα σε έναν ανοικτό προσφυγικό καταυλισμό.
Από την έντυπη έκδοση
Tων Δημήτρη Χατζηδημητρίου και Νίκου Μπέλλου
Δραματική τροπή λαμβάνουν οι εξελίξεις στο ούτως ή άλλως δύσκολο προσφυγικό ζήτημα, καθώς οι καθοδηγούμενες από την Αυστρία βαλκανικές χώρες έκλεισαν τις συνοριακές διαβάσεις τους, θέτοντας σε εφαρμογή τις αποφάσεις της συνόδου της Βιέννης και μετατρέποντας την Ελλάδα σε έναν ανοικτό προσφυγικό καταυλισμό.
Η απόφαση που έλαβαν οι αρχηγοί των αστυνομικών δυνάμεων της Αυστρίας, Σλοβενίας, της πΓΔΜ, της Σερβίας και της Κροατίας -αργά το απόγευμα προστέθηκε και η Αλβανία- περιορίζει τη ροή των μεταναστών σε περίπου 580 ανθρώπους την ημέρα.
Η απόφαση αποδοκιμάστηκε από το Βερολίνο, κινητοποίησε τις Βρυξέλλες και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος ανακοίνωσε και νέα περιοδεία στην περιοχή, ενώ καταγγέλθηκε με δριμύτητα από τον ΟΗΕ Ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν, κατήγγειλε τους περιορισμούς που επιβάλλονται στους πρόσφυγες στα σύνορα χωρών των Βαλκανίων και διαμήνυσε ότι τα μέτρα που λαμβάνουν πολλές χώρες της περιοχής «δεν συνάδουν με τη Σύμβαση του 1951 για τους Πρόσφυγες».
Στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, σε μια ύστατη προσπάθεια να πείσει τις χώρες της περιοχής να διατηρήσουν τα σύνορα ανοικτά, ανακοίνωσε ότι θα επισκεφθεί, για δεύτερη φορά σε λίγες ημέρες, την περιοχή και πιθανότατα θα πάει μετά την Αθήνα και στην Αγκυρα.
Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζεται πυρετωδώς για τα χειρότερα, δηλαδή την αντιμετώπιση μιας ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα σε περίπτωση εγκλωβισμού των προσφύγων στη χώρα.
Ο κ. Τουσκ μέχρι τα μέσα της επόμενης εβδομάδας θα επισκεφθεί την Αυστρία, τη Σλοβενία, την Κροατία, τη Σερβία και την πΓΔΜ, προκειμένου να ζητήσει από τις χώρες της περιοχής, που άρχισαν να βάζουν ποσοτικό όριο στις εισόδους προσφύγων, να διατηρήσουν τα σύνορα ανοικτά.
Στη συνέχεια θα έλθει στην Αθήνα για διαβουλεύσεις με τον πρωθυπουργό, εν όψει της συνάντησης των Ευρωπαίων ηγετών με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, στις 7 Μαρτίου.
Το μήνυμα που θα προσπαθήσει να περάσει στις χώρες αυτές, εκτός της πΓΔΜ και της Σερβίας που δεν είναι κράτη-μέλη της Ε.Ε., είναι ότι πρέπει να διασωθεί πάση θυσία η συνθήκη Σένγκεν και πως στην προσφυγική κρίση η απάντηση πρέπει να είναι ευρωπαϊκή.
Τα σχέδια Α, Β και Γ δεν έχουν κανένα νόημα, δεδομένου ότι δημιουργούν μόνο διαιρέσεις εντός της Ευρώπης, είχε υπογραμμίσει στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής την περασμένη εβδομάδα ο κ. Τουσκ, ο οποίος θα συναντηθεί μετά την περιοδεία του στα Δυτικά Βαλκάνια με τον γ.γ. του ΝΑΤΟ και τον εκτελεστικό διευθυντή του Frontex.
Σχέδιο έκτακτης ανάγκης από την Κομισιόν
Χθες η εκπρόσωπος της Κομισιόν αποκάλυψε ότι οι υπηρεσίες της προετοιμάζονται για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα, και κατά δεύτερο λόγο στις χώρες του διαδρόμου των Δυτικών Βαλκανίων.
«Προετοιμάζουμε έναν μηχανισμό ανθρωπιστικής βοήθειας, ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης», δήλωσε αναφερόμενη στη χώρα μας η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Νατάσα Μπερτό.
Η ίδια επικαλέστηκε στοιχεία που έλαβαν οι κοινοτικές υπηρεσίες από την ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με τα οποία αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη χώρα μας 25.000 άτομα που ζητούν άσυλο, ενώ ο αριθμός τους αυξάνεται δύο με τρεις χιλιάδες ημερησίως.
Πρόσθεσε επίσης ότι ο υπουργός Αμυνας Πάνος Καμμένος πληροφόρησε την Κομισιόν ότι μέσα στο Σαββατοκύριακο θα είναι διαθέσιμες 20.000 θέσεις προσωρινής στέγασης στο βόρεια Ελλάδα. Κατά πληροφορίες, η Αθήνα έχει υποβάλει σχέδιο για έκτακτη ενίσχυσή της με 450 εκατ. ευρώ.
Στην έδρα της Κομισιόν επισημαίνουν ότι το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την Ελλάδα έχει σχεδιαστεί από κοινού μεταξύ της κυβέρνησης και των κοινοτικών υπηρεσιών, ενώ ανάλογα σχέδια έχουν γίνει και με άλλες τέσσερις χώρες του διαδρόμου των Βαλκανίων.
Η ανθρωπιστική βοήθεια θα χρηματοδοτηθεί από διάφορες πηγές του κοινοτικού προϋπολογισμού, μεταξύ των οποίων το Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Μετανάστευσης, ενώ η κυβέρνηση θα πρέπει να υποβάλει νέο αίτημα όταν το κρίνει σκόπιμο. Θα συνδράμουν επίσης και διμερώς τα κράτη-μέλη.
Εν τω μεταξύ, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Τόμας Ντε Μεζιέρ «φωτογράφισε» από τις Βρυξέλλες κλείσιμο όλων των συνόρων του Σένγκεν, εάν δεν υπάρξει συμφωνία στη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών με τον Τούρκο πρωθυπουργό, στις 7 Μαρτίου, που θα μειώνει την είσοδο προσφύγων από τα τουρκικά παράλια στην Ε.Ε. Οπως ανέφερε, εάν μετά τη συνάντηση με τον Αχμέτ Νταβούτογλου δεν προκύψει μια σημαντική μείωση του αριθμού των προσφύγων στα ελληνοτουρκικά σύνορα, «θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετα ευρωπαϊκά μέτρα».
Ο Γερμανός υπουργός δεν διευκρίνισε σε τι είδους μέτρα αναφέρεται, αλλά η ερμηνεία των δηλώσεων από διπλωμάτες τις συσχετίζουν με το χειρότερο σενάριο, που συνίσταται στη δραστική μείωση των προσφύγων που θα γίνονται δεκτοί στη Γερμανία.
Ο αρμόδιος επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, σε ομιλία του στο οικονομικό φόρουμ των Δελφών, χθες, τόνισε πως «δεν μπορεί τη στιγμή που ένας ευρωπαϊκός λαός αγωνίζεται για να στήσει δομές καταγραφής και φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων, κάποιοι άλλοι να υψώνουν φράκτες».
Αναφερόμενος στην Ελλάδα, τόνισε πως λύση είναι η οργανωμένη και κοινή προστασία των εξωτερικών μας συνόρων, η συντονισμένη μετεγκατάσταση των 160.000 προσφύγων που έχουν συμφωνηθεί να μοιραστούν σε χώρες της Ενωσης, η εμβάθυνση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και άμυνας και η εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών ενσωμάτωσης, που θα χτυπήσουν στη ρίζα τους τη ριζοσπαστικοποίηση και το μίσος.
Κατήγγειλε μάλιστα το γεγονός ότι την ώρα που η Ευρώπη ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει το προσφυγικό υπήρξαν «οι πρώτες αντιδράσεις από λαϊκιστικές, εθνικιστικές και ξενοφοβικές κινήσεις κι άρχισαν τα πρώτα φαινόμενα αμφισβήτησης των θεμελιωδών αρχών της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας».
Στο Βερολίνο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ αποδοκίμασε τις αποφάσεις των βαλκανικών χωρών, τονίζοντας ότι «εθνικά συνοριακά μέτρα του ενός ή του άλλου είδους δεν θα οδηγήσουν στο να μην έρχονται πια πρόσφυγες, αλλά στο να αναζητήσουν οι διακινητές νέες διαδρομές».
«Ολοι στην Ευρώπη πρέπει να δρουν από κοινού, αντί να λαμβάνουν αποφάσεις σε κύκλο μερικών κρατών-μελών, με αποκλεισμό άλλων κρατών-μελών», τόνισε ο κ. Ζάιμπερτ, ο οποίος παραδέχθηκε ότι μετά την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής με την Τουρκία «δεν θα έχουν λυθεί ξαφνικά όλα τα προβλήματα».
Επανέλαβε πάντως ότι το Σχέδιο Δράσης Ε.Ε.-Τουρκίας παραμένει το πρώτο σε προτεραιότητα εργαλείο στην προσπάθεια μείωσης της παράνομης μετανάστευσης στο Αιγαίο.
Συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Τζ. Πιτέλα
Στην Αθήνα χθες το απόγευμα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε με τον επικεφαλής της Ομάδας των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Τζιάνι Πιτέλα, με αντικείμενο το προσφυγικό.
Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για «Ευρώπη σε νευρική κρίση, στην οποίαν αναπτύσσονται και ενισχύονται ακροδεξιές δυνάμεις και μισαλλόδοξες απόψεις».
Ο κ. Πιτέλα σημείωσε ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να αφεθεί μόνη της να αντιμετωπίσει αυτή την κρίση, ενώ εξήρε τις προσπάθειες της χώρας μας στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για σύγκρουση μεταξύ προοδευτικών και συντηρητικών στην Ευρώπη, υποστήριξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ενωμένη Ευρώπη χωρίς σεβασμό στους κοινούς κανόνες, στις κοινές ευθύνες και κοινές δεσμεύσεις και πρόσθεσε ότι οι μονομερείς πρωτοβουλίες, οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, είναι πρωτοβουλίες που υποσκάπτουν τα θεμέλια και τη διαδικασία ενοποίησης της Ε.Ε.
Παρατήρησε ακόμη ότι αν πραγματικά θέλουμε να σταματήσουμε τις ροές, «και πιστεύω ότι μπορούμε να τις σταματήσουμε», πρέπει να εντοπιστεί το κύκλωμα της διακίνησης στα τουρκικά παράλια, ομοίως να εντοπιστεί «και αυτή η μεγάλη βιομηχανία, αυτοί οι άνθρωποι δεν έρχονται κολυμπώντας, έρχονται πάνω σε κάποιες βάρκες, υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία διακινητών στην άλλη πλευρά, δηλαδή ανθρώπων που αυτή τη στιγμή αισχροκερδούν πάνω στον ανθρώπινο πόνο και στην ανθρώπινη προσδοκία, και να χτυπήσουμε τους διακινητές».
Ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι «το προσφυγικό είναι ένα κλασικό παράδειγμα που δείχνει ότι η Ευρώπη μέχρι σήμερα δεν φαίνεται να είναι σε θέση να δράσει συλλογικά και ενδίδει εύκολα σε εθνικές στρατηγικές απομόνωσης».
Παρατήρησε ότι υπάρχει η άποψη που υποστηρίζει η καγκελάριος Μέρκελ, ότι το προσφυγικό πρέπει να λυθεί μέσα από την Ε.Ε., και από την άλλη, χώρες που είναι πρόσφατα μέλη της Ε.Ε. και οι οποίες περιχαρακώνονται σε εθνικές πολιτικές, πιστεύοντας ότι το θέμα δεν τους αφορά.
«Το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι να αντικαταστήσουμε την έλλειψη εθνικής στρατηγικής διαχείρισης της κρίσης με ένα νέο, εθνικό, ευρωπαϊκό, τσαμπουκά. Θα μας οδηγήσει με μαθηματική βεβαιότητα σε περαιτέρω απομόνωση από την Ευρώπη», προειδοποίησε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας επανέλαβε χθες τις αντιρρήσεις του για τη σύγκληση σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών, καθώς «δεν υπάρχει αντικειμενική βάση κάποιας ενιαίας εθνικής -όπως λέγεται- στρατηγικής, γιατί υπάρχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις και προτάσεις που δεν μπορούν να συγκλίνουν».
Κλιμακώνεται η αντιπαράθεση με την Αυστρία
Η ελληνική κυβέρνηση, μία ημέρα μετά την ανάκληση της πρέσβεως Χρυσούλας Αλειφέρη, κλιμακώνει την αντιπαράθεση με την Αυστρία, καθώς απέρριψε το αίτημα της υπουργού Εσωτερικών Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ να επισκεφθεί την Αθήνα για να εξηγήσει την απόφαση που ελήφθη στη Σύνοδο που οργάνωσε στη Βιέννη με ομολόγους της από βαλκανικές χώρες.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η ελληνική πλευρά ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει πριν αρθούν τα μέτρα κατά της Ελλάδας.
Το αίτημα της κας Μικλ-Λάιτνερ διατυπώθηκε λίγες ώρες μετά τις σαφείς αποστάσεις που πήρε από τις πρωτοβουλίες της ο Πρόεδρος της Αυστρίας Χάιντς Φίσερ, ο οποίος δήλωσε: «Σε ό,τι αφορά τη σύνθεση των συμμετεχόντων, έμεινα έκπληκτος που δεν ήταν ανάμεσά τους η Ελλάδα, κάτι που το επισήμανα».
Αλλά και ο καγκελάριος Βέρνερ Φάιμαν επιδίωξε χθες να αποκλιμακωθούν οι τόνοι, καθώς σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Κουρίρ» υπενθύμισε τη διαβεβαίωση που είχε δώσει πρόσφατα στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ότι θα υποστηρίζει πάντα την Ελλάδα όταν τίθεται θέμα να εμποδιστεί μία πολιτική της λιτότητας, αλλά και την αντίθεσή του να στέλνονται όλοι οι πρόσφυγες στην Αυστρία.
Για τις ελληνικές αντιδράσεις ο καγκελάριος παρατήρησε πως η Αθήνα δεν μπορεί να ζητεί από την Αυστρία να δεχθεί 200.000 ανθρώπους τη στιγμή που η Ελλάδα την περασμένη χρονιά δέχθηκε 11.000 αιτούντες άσυλο και η Αυστρία 90.000.
Στο Βερολίνο, υπέρ της στήριξης της Ελλάδας τάχθηκαν τόσο ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ όσο και ο υπουργός Καγκελαρίας Πέτερ Αλτμαϊερ, μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση. Υπέρ της στήριξης της Ελλάδας τάχθηκε και ο χριστιανοδημοκράτης υπουργός Καγκελαρίας και συντονιστής της κυβερνητικής προσφυγικής πολιτικής Πέτερ Αλτμαϊερ.
Πάνω από 20.000 εγκλωβισμένοι πρόσφυγες στην ελληνική επικράτεια
Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής υπολόγιζε χθες ότι οι εγκλωβισμένοι πρόσφυγες στην Ελλάδα ανέρχονται στις 20.000, ωστόσο ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί. Τα κέντρα φιλοξενίας της Αττικής έχουν υπερπληρότητα σε πρόσφυγες:
Στο Ελληνικό φιλοξενούνται 2.000 άτομα, στον Ελαιώνα 1.200, στο Σχιστό 1.200, ενώ στο λιμάνι του Πειραιά υπολογίζεται ότι βρίσκονται περίπου 1.150 πρόσφυγες. Αντίστοιχα στο νέο κέντρο φιλοξενίας των Διαβατών βρίσκονται 2.000 πρόσφυγες.
Στην Ειδομένη βρίσκονται σχεδόν 4.000 στον καταυλισμό και άλλοι 1.500 περιμένουν στο βενζινάδικο του Πολυκάστρου. Κατά εκατοντάδες συνεχίζουν να φτάνουν πεζή, την ώρα που τα Σκόπια κρατούν τα σύνορα κλειστά.
Στα Δωδεκάνησα χθες ήταν 482 πρόσφυγες, σύμφωνα με τα στοιχεία των λιμενικών αρχών του νομού.
Στη Λέσβο, στις εννιά το πρωί καταγεγραμμένοι και έτοιμοι να αναχωρήσουν βρίσκονταν 1.766 άνθρωποι, οι οποίοι και διαμένουν στον καταυλισμό του hot spot και στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ, ενώ όσοι έχουν χρήματα σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια στην ευρύτερη περιοχή της Μυτιλήνης.
Στη Χίο έχουν μείνει 498 πρόσφυγες, οι οποίοι με την ολοκλήρωση της καταγραφής τους θα παραμείνουν στο hot spot της ΒΙΑΛ και στον καταυλισμό της Σούδας.
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Θοδωρής Δρίτσας επιβεβαίωσε την εντολή για επιβράδυνση της μεταφοράς των προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα, χαρακτηρίζοντάς την ως «αναγκαία για τη διαχείριση της κατάστασης».
'Οπως εξήγησε, από τη στιγμή που υπήρξε «η αρνητική και αυθαίρετη εξέλιξη, με την απόφαση των χωρών του Βίσεγκραντ και της Αυστρίας, η ελληνική κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη να προσαρμόσει τα σχέδιά της, προκειμένου να μη συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός ανθρώπων στα σύνορα με την Ειδομένη».
«Θα διαμείνουν μέσα στα πλοία ταυτοποιημένοι μετανάστες και πρόσφυγες μία-δύο μέρες και μετά θα ξεκινήσουν», είπε ο κ. Δρίτσας και ξεκαθάρισε ότι στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης δεν είναι η δημιουργία μεγάλων κέντρων μετεγκατάστασης, αλλά η διασπορά των προσφύγων σε διάφορες περιοχές της χώρας, όπου αναμένεται να δημιουργηθούν τα νέα κέντρα μετεγκατάστασης.
Σε ό,τι αφορά την υπόλοιπη Ελλάδα: Στον προαύλιο χώρο του κλειστού κολυμβητηρίου Καβάλας έχουν βρει κατάλυμα 680 άτομα. Στο κλειστό γυμναστήριο της Λευκόβρυσης της Κοζάνης είχαν απομείνει περίπου ογδόντα πρόσφυγες, οι περισσότεροι από το Αφγανιστάν.
Επίσης, στην περιοχή των Γρεβενών φιλοξενούνται σε διάφορες εγκαταστάσεις περί τους 200 ανθρώπους, ενώ 400 πρόσφυγες βρίσκονται στην περιοχή του Αλμυρού Μαγνησίας και στα Τρίκαλα φιλοξενούνται συνολικά 374 πρόσφυγες, Σύροι και Ιρακινοί. Περίπου 550 πρόσφυγες βρίσκονται στη Φθιώτιδα με κατεύθυνση τα σύνορα. Οι 250 φιλοξενήθηκαν σε ξενοδοχείο κοντά στην είσοδο της Λαμίας και οι υπόλοιποι σε μοναστήρι στην περιοχή του Δομοκού.
Ναυτικές μονάδες του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο
Να σημειωθεί ότι από χθες άρχισαν να καταπλέουν στο Αιγαίο ναυτικές μονάδες του ΝΑΤΟ και συγκεκριμένα, η καναδική φρεγάτα HMCS-Fredericton βρίσκεται στην περιοχή της Λέσβου, η γερμανική φρεγάτα fgs-bonn, υπό την τακτική διοίκηση της οποίας τελεί η νατοϊκή αποστολή, ανεφοδιάστηκε στη Σούδα και θα πλεύσει προς το κεντρικό Αιγαίο, ενώ τουρκική φρεγάτα TCG-Barbaros-(F-244) και η ελληνική φρεγάτα ΣΑΛΑΜΙΣ έχουν επιστρέψει για ανεφοδιασμό, ώστε τις επόμενες ημέρες να επαναλάβουν δράση.
Στη διαχείριση των προσφυγικών ροών συμμετέχουν 11 πλοία του ελληνικού στόλου, παράλληλα με την εκτέλεση της εθνικής αποστολής τους.