Νομικούς προβληματισμούς σχετικά με τη μονομερή τουρκική δήλωση επί του προσθέτου πρωτοκόλλου Ε.Ε. - Τουρκίας θέτει με ερώτησή του προς το Συμβούλιο ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γεώργιος Παπαστάμκος.
Οπως σημειώνει, με βάση τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το «δίκαιο σύνδεσης» αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινοτικής έννομης τάξης. Κατά τον κ. Παπαστάμκο, η σύνδεση ΕΚ-Τουρκίας, στην προωθημένη μάλιστα μορφή της τελωνειακής ένωσης, συνιστά μία εντατική και διαρκή συμβατική σχέση από απόψεως δημοσίου διεθνούς δικαίου με προφανή τα χαρακτηριστικά της «οργανικής ενότητας». Λόγω του μικτού χαρακτήρα της συμφωνίας σύνδεσης/τελωνειακής ένωσης τα «όργανα» της σύνδεσης (ιδίως το Συμβούλιο Σύνδεσης) δεν διαθέτουν ίδια νομική βούληση, αποσυνδεδεμένη από την ομόφωνη βούληση των συμβαλλομένων μελών.
Ο κ. Παπαστάμκος, επισημαίνοντας συγκεκριμένες ασυμβατότητες της μονομερούς πολιτικής δήλωσης της Τουρκίας με την κοινοτική έννομη τάξη, ζητά από το Συμβούλιο (Βρετανική προεδρία) να αποφανθεί επί των ακολούθων ερωτημάτων:
1. Θα διασφαλίσει το Συμβούλιο την θεμελιώδη αρχή του κοινοτικού δικαίου περί μη διακρίσεως των κρατών-μελών, και ειδικότερα την πρόνοια του άρθρου 6 παρ.3 της Πράξης Προσχώρησης των 10 νέων κρατών μελών, σύμφωνα με την οποία τα νέα κράτη μέλη «αποκτούν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις στο πλαίσιο των συμφωνιών και συμβάσεων που έχουν και τα παρόντα κράτη μέλη»;
2. Είναι δυνατόν το Συμβούλιο, πρωτίστως μίας Ενωσης δικαίου, να δεχθεί πολιτική δήλωση ακύρωσης της θεμελιώδους ιδιότητας ενός κράτους μέλους ως θεσμικώς ισοβαρούς, ισοδυνάμου και ισοκύρου φορέα συνδιαμόρφωσης της κοινής κοινοτικής βούλησης;
3. Συνειδητοποιεί το Συμβούλιο ότι η αποδοχή -φανερή ή συγκεκαλυμμένη- μονομερών δηλώσεων, σχετιζομένων με το πρόσθετο πρωτόκολλο της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΚ-Τουρκίας, συνιστά προφανή παραβίαση της κοινοτικής έννομης τάξης στο βαθμό που τέτοιες δηλώσεις μεταβάλουν την αντικειμενική ισχύ του σχετικού συμβατικού πλαισίου; Ως εκ τούτου, θα ανταποκριθεί το Συμβούλιο στη νομική του ευθύνη για την αποφυγή του χαρακτηρισμού της μονομερούς τουρκικής δήλωσης ως «αναπόσπαστου μέρους» της σχέσης σύνδεσης της Ε.Ε. με την Τουρκία;
4. Συμβιβάζεται η μονομερής πολιτική δήλωση της Τουρκίας με τα πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης εν γένει, και με την ειδικότερη αναφορά τους στον κανονισμό 390/2001 του Συμβουλίου για την παροχή ενίσχυσης στην Τουρκία στο πλαίσιο της προενταξιακής στρατηγικής, και ιδίως για τη θέσπιση εταιρικής θέσης προσχώρησης; «Ιδίως δε όταν δεν τηρούνται οι υποχρεώσεις που περιέχονται στις συμφωνίες ΕΚ-Τουρκίας ή / και όταν η πρόοδος προς την τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης είναι ανεπαρκής»; (άρθρο 4 του εν λόγω Κανονισμού)