Πολιτιστικά
Παρασκευή, 18 Δεκεμβρίου 2015 09:10

Ανάλαφρη και ερωτική «Εύθυμη χήρα»

Η πιο λαμπερή οπερέτα του Φραντς Λέχαρ, η «Εύθυμη χήρα»,  ίσως η ωραιότερη βιεννέζικη οπερέτα όλων των εποχών, ανεβαίνει σε συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και παρουσιάζεται σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, στην ελληνική γλώσσα με ελληνικούς υπέρτιτλους.

Η πιο λαμπερή οπερέτα του Φραντς Λέχαρ, η «Εύθυμη χήρα»,  ίσως η ωραιότερη βιεννέζικη οπερέτα όλων των εποχών, ανεβαίνει σε συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και παρουσιάζεται σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, στην ελληνική γλώσσα με ελληνικούς υπέρτιτλους.

Η νέα παραγωγή της «Εύθυμης χήρας» παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Βασίλη Νικολαΐδη και μουσική διεύθυνση των Μίλτου Λογιάδη και Στάθη Σούλη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για 8 παραστάσεις, στις 18, 19, 20, 22, 23, 26, 27 και 28 Δεκεμβρίου, στις 8.30 το βράδυ.

«Αθάνατη» οπερέτα που αγαπήθηκε πολύ

Το κοσμαγάπητο αυτό έργο του Φραντς Λέχαρ (1870 - 1948) παίζεται με τεράστια επιτυχία, πάνω από έναν αιώνα, σε όλο τον κόσμο. Αιθέρια βαλς, φλογερά τσάρντας, ανάλαφρες ερωτικές μελωδίες, χιουμοριστικοί διάλογοι και πολλά σκηνικά απρόοπτα είναι τα βασικά συστατικά αυτής της «αθάνατης» οπερέτας, που τόσο αγαπήθηκε από το κοινό, ήδη από την πρεμιέρα του έργου στη Βιέννη, στις 30 Δεκεμβρίου 1905.

Η «Εύθυμη χήρα», μετά τον θρίαμβο που σημείωσε στην αυστριακή πρωτεύουσα και την ενθουσιώδη υποδοχή των Βιεννέζων θεατών, ταξίδεψε σε ολόκληρη την Αυστρία και, στη συνέχεια, βρέθηκε στο Λονδίνο, το Βερολίνο, το Αμβούργο, τη Βουδαπέστη και σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Το πρωτότυπο γερμανικό λιμπρέτο των Λεόν και Στάιν έχει προσαρμοστεί στα αγγλικά, τα γαλλικά και σε πολλές άλλες γλώσσες, ενώ έχει εμπνεύσει κινηματογραφικούς και θεατρικούς σκηνοθέτες, αλλά και χορογράφους. Το έργο αντλεί την υπόθεσή του από την κωμωδία «Ο ακόλουθος της πρεσβείας» (1861) του Γάλλου Ανρί Μεγιάκ.

Είναι αποφασισμένη να τον ξανακερδίσει

Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται σε έναν υπογραμμισμένα σαθρό κόσμο, όπου όλοι κοιτούν το προσωπικό τους όφελος. Εκεί, καταφθάνει η πλούσια Χήρα. Έχει κληρονομήσει εκατομμύρια από τον σύζυγό της, αλλά δεν έχει ξεχάσει τον άντρα που, κάποτε, αγάπησε. Αυτός ήταν αριστοκράτης, εκείνη πληβεία. Το Ποντεβέντρο τους χώρισε, την προσέβαλε. Εκείνη αναγκάστηκε να παντρευτεί έναν πλούσιο. Με τον ξαφνικό του θάνατο, έγινε η  πλουσιότερη γυναίκα της χώρας.

Πληγωμένη ακόμα από τον άτυχο έρωτά της, η Χήρα καταφθάνει στο Παρίσι, τόπο δράσης του έργου, και συναντά τους συμπατριώτες της που ζουν εκεί. Ανάμεσά τους, ο παλιός της εραστής. Είναι αποφασισμένη να τον ξανακερδίσει με τα χρήματά της. Διαπιστώνει, όμως, με μεγάλη της χαρά, πως κι εκείνος τη θέλει ακόμη, αλλά τα εκατομμύριά της τώρα είναι το μεγάλο εμπόδιο! Όλο το έργο καταγράφει τις προσπάθειές της να τον κερδίσει. Μετέρχεται κάθε τρόπο, κάθε μέσο, για να επιτελέσει τον σκοπό της, για να τον πείσει να ενδώσει.

Στο μεταξύ, το διεφθαρμένο Ποντεβέντρο αδημονεί για τα εκατομμύρια της σωτηρίας. Το τέλος είναι αίσιο, όπως οφείλει να είναι στην οπερέτα, αλλά η Χήρα συνειδητοποιεί και, τελικά, δηλώνει  δημόσια πως, αν δεν υπήρχε ο εραστής της, το μόνο υγιές τέκνο της χώρας, δεν θα άξιζε τον κόπο να σώσει το εξαθλιωμένο κρατίδιο. Μόνο χάρη σ’ αυτόν και στον ανιδιοτελή του έρωτα, παραβλέπει την μικρότητα των συμπατριωτών της και γίνεται η «χείρα βοηθείας» τους.

Ένας κόσμος παρακμής και χαριτωμένης διαφθοράς

Ο Βασίλης Νικολαΐδης εξηγεί για την παράσταση: «Αποφασίσαμε, κρατώντας αυτούσια πρόσωπα και καταστάσεις, να δημιουργήσουμε, για τη δική μας Χήρα, έναν κόσμο παρακμής και χαριτωμένης διαφθοράς, γεμάτο υπονοούμενα, κρυφά πάθη, ανομολόγητους έρωτες, ίντριγκες, που, εν πολλοίς, υπάρχουν αυτούσια και στο κείμενο ή, μάλλον, στα κείμενα του έργου.

Εδώ, ας ανοίξουμε μια παρένθεση: για τις τρεις μεγάλες πρεμιέρες του έργου, στη Βιέννη, στο Λονδίνο και στο Παρίσι, αντιστοίχως, γράφτηκαν τρία διαφορετικά λιμπρέτα, που ενώ κρατούν τις βασικές παραμέτρους της δράσης, έχουν πολλές διαφοροποιήσεις σε λεπτομέρειες και καταστάσεις. Εμείς είχαμε στη διάθεσή μας το μοναδικό ελληνικό κείμενο, που, μέχρι τώρα, χρησιμοποιείτο στα ανεβάσματα του έργου. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τη μορφή της πρωτότυπης μετάφρασης, γιατί, καταφανώς, είχαν γίνει επεμβάσεις, λόγω των εκάστοτε αναγκών των παραστάσεων. 

Με την καθοριστική συμβολή, λοιπόν, της πολύτιμης βοηθού μου, της Κωνσταντίνας Ψωμά, είδαμε τις διάφορες εκδοχές των πρώτων ξένων παραστάσεων, τις συγκρίναμε με την υπάρχουσα ελληνική και φτιάξαμε τη δική μας, τονίζοντας σημεία που μας ενδιέφεραν, αφαιρώντας κάποιες σκηνές - κατά τη γνώμη μας λιγότερο σημαντικές - αλλάζοντας, σε σημεία, και τους στίχους, όπου νομίζαμε πως υπηρετείται καλύτερα δραματουργικά κάποια συγκεκριμένη κατάσταση».

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση: Ευάγγελος Μπέζος, δραματουργική επεξεργασία -διασκευή κειμένου: Βασίλης Νικολαΐδης - Κωνσταντίνα Ψωμά, σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης, σκηνικά - κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ, χορογραφία - κινησιολογία: Έφη Καρακώστα, φωτισμοί: Γιώργος Τέλλος, μουσική προετοιμασία: Δημήτρης Γιάκας, βοηθός σκηνοθέτη:      Κωνσταντίνα Ψωμά, βοηθός σκηνογράφου: Λένια Σταμέλου, τα κοστούμια της παραγωγής προέρχονται από το βεστιάριο της ΕΛΣ. Διανομή: Άννα Γκλάβαρι: Ειρήνη Καράγιαννη (18, 20, 22, 26, 28/12) - Άρτεμις Μπόγρη (19, 23, 27/12), Κόμης Ντανίλο Ντανίλοβιτς: Χάρης Ανδριανός (18, 20, 22, 26, 28/12) - Χρήστος Κεχρής (19, 23, 27/12), Βαλανσιέν: Μυρσίνη Μαργαρίτη, Καμίγ ντε Ροσιγιόν: Ιωάννης Καλύβας, Βαρόνος Μίρκο Ζέτα: Πωλ Ζαχαριάδης, Κρομόφ: Γιώργος Ματθαιακάκης, Σύλβια: Βάγια Κωφού, Μπογκντάνοβιτς: Διονύσης Τσαντίνης, Όλγα: Μαριλένα Χρυσοχοΐδη, Πρίτσιτς: Μανώλης Λορέντζος, Πρασκοβία: Λυδία Αγγελοπούλου, Υποκόμης Κασκαντά: Γιάννης Φίλιας, Ραούλ ντε Σαιν - Μπριος: Θανάσης Ευαγγέλου, Νιέγκους: Νίκος Φιλημέγκας,  πιανίστας: Δημήτρης Γιάκας, βιολονίστας: Μανώλης Λορέντζος, βοηθητικοί ηθοποιοί: Αλέξης Ζερβάνος, Κωνσταντίνος Αρνόκουρος, Γιώργος Γαρουφαλής, Δημήτρης Ραφαήλος, χορευτές -  χορεύτριες: Ελισάβετ Σπαχή, Μαρία Πασχαλίδου, Φαίη Ζαρμπή, Μαρία Κωνσταντάκη, Αριάδνη Παπαπαναγιώτου, Κατερίνα Κασμερίδου, Κωνσταντίνος Φρίγγας, Νηρεύς Μαρκάκης, Γιώργος Παπαθανασίου, Κοσμάς Μεταξόπουλος, ακροβάτης -  ζογκλέρ: Κίμων Παντερής.

Διεύθυνση χορωδίας: Κωστής Κωνσταντάρας, Χορωδία: με τη συμμετοχή μελών του Όπερα Στούντιο της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής του αποστολής, Χορωδία Fons Musicalis: σοπράνο: Γιολάνδα Αθανασοπούλου, Χριστίνα Αλεξίου, Μαρία - Ελένη Βαρελά, Αθηνά Βασιλείου, Αθηνά Δημητρακοπούλου, Στυλιανή Καββαδία, Ιωάννα Καραμολέγκου, Χριστίνα Μπλεντέα, άλτο: Λυδία Βαφειάδη, Κατερίνα Γεωργίου, Αμαλία Γιαννούλη, Μαρία Κακουράκη, Λιούμπα Κόλεβα, Μαριάνθη Κωνσταντάρα, Θεοδώρα Μποκούζη, Ντίνα Στράνη, τενόροι: Ντίνος Ασωνίτης, Δημοσθένης Βλάχος, Αλέξανδρος Δημητρόπουλος, Αλέξανδρος Λουζιώτης, Νίκος Ρουσάκης, Χρήστος Σουλιώτης, Σταύρος Τσέλιος, μπάσοι: Μάριος Ευαγγελινός, Θανάσης Ζώτος, Δημήτρης Κοσκινάς, Μαξίμ Κλονόφσκι, Μεταξάς Μασουράκης, Νικόλαος Ανδρέας, Θοδωρής Μπιράκος, Γιώργος Παπαδάκης, Σπυρίδων Σώκος. Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: μουσική διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης (18, 19, 20, 22, 23 & 28/12), βοηθός μαέστρου: Στάθης Σούλης (26 & 27/12).

Πληροφορίες

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης»: Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη - Αθήνα, τηλ.: 210 7282000.Τιμές εισιτηρίων: 50, 35, 25, 14 ευρώ, ειδικές τιμές: πολύτεκνοι - άτομα άνω των 65 ετών: 9,50 ευρώ, φοιτητές - νέοι - άνεργοι - ΑΜΕΑ: 7,50 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία Μεγάρου, εκδοτήρια Μεγάρου: Ομήρου 8 - Αθήνα, τηλεφωνικά: 210 7282333, ηλεκτρονικά: megaron.gr.

naftemporiki.gr