Πράσινη βίβλο για την ψυχική υγεία εξέδωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό την αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών που προσβάλλουν στις μέρες μας πάνω από έναν στους τέσσερις ενήλικες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πράσινη βίβλος, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Επιτροπής, στοχεύει στην έναρξη δημόσιας διαβούλευσης με αντικείμενο τους τρόπους για την καλύτερη αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών και την προαγωγή της ψυχικής ευεξίας στην ΕΕ. Οι ψυχικές ασθένειες προσβάλλουν κάθε χρόνο πάνω από το 27% των ενήλικων Ευρωπαίων και ευθύνονται για τους περισσότερους από τους 58.000 θανάτους από αυτοκτονία που σημειώνονται κάθε χρόνο. Ο απολογισμός αυτός υπερβαίνει τον αριθμό των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα.
Επιπλέον, το επίπεδο της ψυχικής υγείας μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την οικονομική και κοινωνική ευημερία της κοινωνίας. Μέχρι πρόσφατα, ωστόσο, η σημασία της ψυχικής υγείας επισκιαζόταν σε μεγάλο βαθμό από άλλα ζητήματα δημόσιας υγείας. Έτσι η Επιτροπή ξεκινά μια ευρεία συζήτηση επί του θέματος προκειμένου να αναδειχθεί η σημασία της ψυχικής υγείας και να αναζητηθεί ο τρόπος για την καλύτερη δυνατή χάραξη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής της ΕΕ για αυτήν.
Ο κ. Μάρκος Κυπριανού, αρμόδιος Επίτροπος για θέματα Υγείας και Προστασίας του Καταναλωτή, προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Περισσότεροι από ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους πάσχουν κάθε χρόνο από κάποια ψυχική ασθένεια και αυτό μπορεί να κοστίσει στις οικονομίες μας έως και 4% του ΑΕγχΠ σε απώλεια παραγωγικότητας και άλλες μορφές κοινωνικού κόστους. Καμία άλλη ασθένεια δεν θα παρέμενε τόσο πολύ στο περιθώριο της δημοσιότητας εάν προσέβαλλε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Η σιωπή γύρω από τα θέματα ψυχικής υγείας κράτησε πάρα πολύ. Η ψυχική υγεία αποτελεί καίρια συνιστώσα της δημόσιας υγείας γενικά, σημαντικό παράγοντα της κοινωνικής ευημερίας και ζωτική πτυχή μιας ανταγωνιστικής οικονομίας. Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να φέρει στο προσκήνιο αυτό το πρόβλημα και να συμβάλει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας ολόκληρου του πληθυσμού της ΕΕ.»
Κάθε χρόνο, πάνω από το 27% των ενηλίκων στην ΕΕ πάσχει από κάποια μορφή ψυχικής ασθένειας. Η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές είναι τα συνηθέστερα ψυχικά προβλήματα που παρατηρούνται. Σε σχετικές μελέτες εκτιμάται ότι έως το 2020 η κατάθλιψη θα αποτελεί τη συχνότερη αιτία ασθένειας στον αναπτυγμένο κόσμο. Όσον αφορά τον οικονομικό αντίκτυπο, η κακή ψυχική υγεία κοστίζει στην ΕΕ το 3-4% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της εξαιτίας της απώλειας παραγωγικότητας και των επιπρόσθετων βαρών σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η δικαιοσύνη.
Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της ψυχικής υγείας. Ο δείκτης αυτοκτονιών κυμαίνεται από 44 ανά 100.000 κατοίκους στη Λιθουανία έως 3,6 στην Ελλάδα, ενώ ο αριθμός των αναγκαστικών εγκλεισμών σε ιδρύματα ψυχικής υγιεινής είναι 40 φορές μεγαλύτερος στη Φινλανδία από ό,τι στην Πορτογαλία. Το ποσοστό των δαπανών για την ψυχική υγεία κυμαίνεται από πλέον του 13% του εθνικού προϋπολογισμού για την υγεία στο Λουξεμβούργο έως μόλις 2% στη Σλοβακία.
Στην πράσινη βίβλο για την ψυχική υγεία προτείνονται τρεις κύριοι τομείς για την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ.
Έναρξη διαλόγου με τα κράτη μέλη προκειμένου να εγκριθεί σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία.
Σύσταση πλατφόρμας της ΕΕ για την ψυχική υγεία. Στο πλαίσιο αυτής της πλατφόρμας θα δοθεί η δυνατότητα σε πολλά ενδιαφερόμενα μέρη να συναντηθούν και να εξετάσουν τρόπους για την ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας σε διάφορους τομείς και πολιτικές της ΕΕ, αλλά και για την αντιμετώπιση ηθικών ζητημάτων όπως είναι τα θεμελιώδη δικαιώματα των πασχόντων από ψυχικές ασθένειες.
Διαμόρφωση πόρων πληροφόρησης για θέματα ψυχικής υγείας σε επίπεδο ΕΕ, όπου θα περιλαμβάνεται η παρακολούθηση των τάσεων, η συλλογή δεδομένων και ο εντοπισμός παραδειγμάτων βέλτιστης πρακτικής.
Οι προτάσεις που αναφέρονται στην πράσινη βίβλο εντάσσονται στο πλαίσιο των ενεργειών της Επιτροπής σε συνέχεια της υπουργικής διάσκεψης για θέματα ψυχικής υγείας που διοργάνωσε τον Ιανουάριο του 2005 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ / WHO) στο Ελσίνκι, όπου τα 52 κράτη μέλη του ΠΟΥ από την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνυπέγραψαν τη Διακήρυξη για την Ψυχική Υγεία και το Σχέδιο Δράσης για την Ευρώπη.
Στις 24 Οκτωβρίου η Επιτροπή θα διοργανώσει στο Λουξεμβούργο διάσκεψη για την ψυχική υγεία, στο πλαίσιο της οποίας θα κηρυχθεί η επίσημη έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης. Ανάμεσα σε αυτούς που θα συμμετάσχουν στη διάσκεψη για να συμβάλουν στον διάλογο θα είναι και ο Επίτροπος Κυπριανού, υπουργοί Υγείας από αρκετά κράτη μέλη, βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ο κ. Marc Danzon, περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη.
Οι κυβερνήσεις, οι ΜΚΟ, οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες αλλά και οι πολίτες καλούνται να διατυπώσουν τις παρατηρήσεις τους για τους προτεινόμενους τομείς δράσης που αναφέρονται στην πράσινη βίβλο και για τον ρόλο της ΕΕ στην αντιμετώπιση του ζητήματος της ψυχικής υγείας. Η διαβούλευση θα συνεχιστεί έως τις 30 Απριλίου 2006. Στη συνέχεια η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις διατυπωμένες τοποθετήσεις για να καταρτίσει