Εθνικό Θέατρο: Η Φένια Παπαδόδημα εγκαινιάζει τον κύκλο αναγνώσεων της «Οδύσσειας»

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

Το Εθνικό Θέατρο θα παρουσιάσει σε σκηνικό αναλόγιο τις 24 ραψωδίες της «Οδύσσειας» του Ομήρου ως μια συνέχεια του απόλυτα επιτυχημένου κύκλου αναγνώσεων της «Ιλιάδας» (θεατρική περίοδο 2010 - 2011), με τη συμμετοχή  24 Ελληνίδων πρωταγωνιστριών.  Αυτή τη φορά, οι πρωταγωνίστριες θα συνεργαστούν με έναν άνδρα παρτενέρ της επιλογής τους, στην εμβληματική μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη.

Η ηθοποιός, τραγουδίστρια, συγγραφέας και σκηνοθέτις Φένια Παπαδόδημα θα παρουσιάσει την  Α΄ ραψωδία,  στο Εθνικό Θέατρο την Παρασκευή 16 Οκτωβρίου, στις 6 το απόγευμα [αίθουσα εκδηλώσεων, Κτήριο Τσίλλερ, Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, Αθήνα].

Έχοντας ασχοληθεί πολλά χρόνια με τον παλμό του δακτυλικού εξαμέτρου αλλά και με τη μουσική προσέγγιση του ομηρικού λόγου, έτσι όπως αντηχεί ακόμη και στα νέα ελληνικά, η Φένια Παπαδόδημα έχει εμβαθύνει στην τέχνη και τις τεχνικές των αρχαίων ραψωδών και αοιδών εξερευνώντας ζωντανά παραδείγματα σε διαφορετικούς αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου.
Διδάσκει τη ζωντανή σχέση της αρχαίας μετρικής και του δακτυλικού εξαμέτρου με τη σύγχρονη παραστατική τέχνη, σαν εισηγήτρια στο Ίδρυμα Λασκαρίδη τα τελευταία δύο χρόνια.

Με αφορμή την παρουσίαση της Α΄ ραψωδίας, η ηθοποιός, τραγουδίστρια, συγγραφέας και σκηνοθέτις μίλησε μαζί μας.
 
Μιλήστε μας για την παρουσίαση που θα εγκαινιάσει τον κύκλο αναγνώσεων της «Οδύσσειας», την Παρασκευή, στο Εθνικό θέατρο.

Πρόκειται για μία μουσική και αυτοσχεδιαστική  ανάγνωση της Α΄ ραψωδίας της «Οδύσσειας». Το κείμενο θα αποδοθεί μ’ έναν καθαρά μουσικό τρόπο, περνώντας από τη ρυθμική αφήγηση στη μελωδία και το αντίθετο.
 
Θα ζωντανέψετε, επί σκηνής, τεχνικές των αρχαίων Eλλήνων ραψωδών;

Η προσπάθειά μου τα τελευταία χρόνια είναι πράγματι, βάσει  των στοιχείων που έχουμε, να αναβιώσω επί σκηνής, τη μουσική αφήγηση ενός αοιδού - ραψωδού. Και η αλήθεια είναι πως βρίσκω πολύ πιο ενδιαφέρουσα τη συνοδεία της αφήγησης μ’ ένα όργανο έγχορδο, παρά μ’ ένα απλό ραβδί… Η άμεση και εκρηκτική παράσταση των Αφρικανών γκριό,  μ’ έκανε να ψάξω άλλους δρόμους μουσικούς κι εκφραστικούς και να τους προσαρμόσω στον ομηρικό λόγο.

Ποια θα είναι η συμβολή του Γιώργου Παλαμιώτη;

Ο Γιώργος Παλαμιώτης, ένας από τους πιο χαρισματικούς και ιδιαίτερους ηλεκτρικούς μπασίστες στην Ελλάδα  έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί το μπάσο μ’ έναν εντελώς διαφορετικό και προσωπικό, δικό του τρόπο. Δημιουργεί ηχητικά τοπία με ποιότητες πολύ διαφορετικές “ανοίγοντας” τον χώρο και τον χρόνο. Έτσι, δημιουργεί ατμόσφαιρες εξωπραγματικές που, κατά την δική μου αίσθηση, απογειώνουν την αφήγηση.
 
Πηγές έμπνευσής σας;

Παρακολουθώντας αρκετές εμφανίσεις των γκριό στο θέατρο του Πήτερ Μπρουκ στο Παρίσι, η απίστευτη μουσική τους κουλτούρα με ενθουσίασε και με επηρέασε βαθιά. Η μουσική των γκριό, κυρίως από το Μάλι, εμπεριέχει ρυθμικούς επαναλαμβανόμενους κώδικες που δημιουργούν μία ιδιαίτερα ταιριαστή συνοδεία για μουσική αφήγηση. Οι γκριό είναι ένα είδος “κοινωνικών λειτουργών”, που αποστολή τους είναι να  συνδέσουν τους ζωντανούς με τους προγόνους, μεταφέροντας προφορικά την παράδοση και την ιστορία των σημαντικότερων γενεών.

Άρχισα να συνθέτω λοιπόν,  εμπνευσμένη απ’ όσα είχα μάθει για την αρχαία ελληνική μετρική,  τις επιρροές που είχα από τα ακούσματα της μουσικής των γκριό και τους δικούς μου φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς.  Αυτού του είδους η προσέγγιση λειτούργησε σαν μαγνήτης από την έλξη του οποίου δεν μπορώ να ξεφύγω εδώ και πολλά χρόνια…
 
 
Και δυο λόγια για την παράσταση που θα ανεβάσετε από τις 4 Νοεμβρίου; 
 
Η παράσταση με τίτλο “Limbo” που θ’ ανέβει στο Faust, Theatre & Arts, στις 4 Νοέμβρη, είναι ένα one woman show για την προσωπική πτώση μιας ηθοποιού που μένει σ’ ένα ξενοδοχείο στην οδό Αθηνάς, απέναντι από την Ακρόπολη. Το θέμα της είναι το πέρασμα από το σκοτάδι στο φως. Με πολύ χιούμορ, δείχνει στον θεατή ότι τελικά δεν είναι  η μόνη σ’ αυτή την κατάσταση, κάνοντάς τον, πιστεύω, να ταυτιστεί μαζί της. Η κατάσταση της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας αποτελεί κυρίαρχη θεματική, παράλληλη με την προσωπική της ιστορία και υστερία...

Πρόκειται για μία μουσική παράσταση. Η μουσική είναι δική μου, οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη,  τα σκηνικά του Xsquare Design Lab και η σκηνοθεσία της Ανδρονίκης Χριστάκη.