Ανακατανομές των φορολογικών βαρών μεταξύ νοικοκυριών και επιχειρήσεων επιχειρεί η νέα αντιπρόταση των θεσμών, η οποία παράλληλα φέρνει τα πάνω κάτω στις συντάξεις με οκτώ αλλαγές. Το νέο πακέτο που πρότειναν οι θεσμοί περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μεταρρύθμιση στον τομέα του ΦΠΑ, αύξηση φόρων, μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση.
Από την έντυπη έκδοση
Των Γιώργου Κούρου και Στέλιου Παπαπέτρου
Το τελευταίο «σπριντ», πριν από το άνοιγμα των αγορών την προσεχή Δευτέρα, δίνουν κυβέρνηση και εταίροι, ύστερα από ένα ακόμη «ναυάγιο» στο χθεσινό Eurogroup στις Βρυξέλλες, με στόχο να βρεθεί κοινός τόπος μεταξύ των απαιτήσεων των δανειστών και των επιδιώξεων της ελληνικής πλευράς, αφού και οι δύο «μονομάχοι» συμφωνούν ότι επιθυμούν τον συμβιβασμό που θα άρει το αδιέξοδο και θα «κλειδώσει» τη συμφωνία που θα οδηγήσει στο τέλος του ελληνικού «δράματος».
Στο πλαίσιο αυτό, οι διεργασίες είναι έντονες, τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο, ενώ σήμερα συνεδριάζει το Euro Working Group προκειμένου να προετοιμάσει το έδαφος για ένα νέο Eurogroup αύριο, εφόσον υπάρξει πρόοδος, στο τραπέζι του οποίου πρέπει να τεθεί ένα ενιαίο κείμενο στο οποίο θα υπάρχει συγκερασμός των προτάσεων των δύο πλευρών, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι ο χρόνος τελειώνει.
Λόγος για τον οποίο πυρετώδεις είναι οι διαβουλεύσεις μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων, τα οποία επεξεργάζονται από κοινού τη βελτιωμένη πρόταση των θεσμών, επί της οποίας η πολιτική ομάδα διαπραγμάτευσης της χώρας μας έχει κληθεί να υποβάλει τις προτάσεις - ενστάσεις της, ώστε με αμοιβαίες υποχωρήσεις να υπάρξει αποτέλεσμα συγκεκριμένο και κοστολογημένο.
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ο «γρίφος» λυθεί, η κυβέρνηση θα κληθεί από την 1η Ιουλίου μάλιστα να προχωρήσει στην κατάθεση νέου συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2015 και για το πρόγραμμα Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2016 - 2019, με δεδομένη τη νέα δημοσιονομική πορεία που θα βασίζεται στον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος 1%, 2%, 3% και 3,5% επί του ΑΕΠ για τα χρόνια 2015, 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το νέο «βελτιωμένο πακέτο», σε σχέση με το αρχικό κείμενο, που πρότειναν οι θεσμοί και έχει μπει στο «μικροσκόπιο» της ελληνικής πλευράς, περιλαμβάνει μεταρρύθμιση στον τομέα του ΦΠΑ, αύξηση φόρων, μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση, μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων και αρκετά παραμετρικά μέτρα.
Επώδυνες παρεμβάσεις
Οι βασικότερες παρεμβάσεις τους ωστόσο παραμένουν ιδιαίτερα επώδυνες για την ελληνική πλευρά, αφού ζητούν όπως το νέο καθεστώς του ΦΠΑ ισχύσει από την 1η Ιουλίου ως εξής:
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ μπορεί να επανεξεταστεί στο τέλος του 2016, υπό την προϋπόθεση ότι θα προσφερθούν ισοδύναμα, ενώ πρόσθετα έσοδα θα εισπράττονται μέσω των μέτρων που θα ληφθούν κατά της φοροδιαφυγής και για την βελτίωση της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ.
Οποιαδήποτε ωστόσο απόφαση για την αναθεώρηση θα πρέπει να γίνει μετά από διαβούλευση με τους θεσμούς. Εκτός από τις αλλαγές στο ΦΠΑ, την άμεση κατάργηση του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων, την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 για όλους μέχρι το 2022, τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων στο 28%, τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών κατά 400 εκατ. ευρώ, αλλά και την εξαίρεση της «μικρής» ΔΕΗ.
Το «πακέτο» που βρίσκεται σε διαβούλευση επιχειρεί διπλό «χτύπημα» στους δύο πιο παραγωγικούς και ανεπτυγμένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό και τη ναυτιλία, καθώς περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τις κατωτέρω προτάσεις:
Φορολογικά μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα
Διαχείριση φόρων
Αγορά εργασίας
Στην αγορά εργασίας θα ξεκινήσει μια διαδικασία διαβούλευσης, παρόμοια με εκείνη που προβλέπεται για τον προσδιορισμό του ποσού του κατώτατου μισθού (άρθρο 103, Ν.4172/2013), για την αναθεώρηση των υφιστάμενων πλαισίων των συλλογικών απολύσεων, της συνδικαλιστικής δράσης και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις βέλτιστες πρακτικές αλλού στην Ευρώπη. Διεθνείς οργανισμοί θα παράσχουν περαιτέρω παρατηρήσεις στη διαβούλευση αυτή, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO).
Η οργάνωση και τα χρονοδιαγράμματα θα πρέπει να συνταχθούν σε συνεργασία με τους θεσμούς. Δεν θα γίνει καμία αλλαγή στο τρέχον πλαίσιο συλλογικών συμβάσεων εργασίας πριν από την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και σε κάθε περίπτωση όχι πριν από το τέλος του 2015. Ολες οι προτεινόμενες αλλαγές των νομοθετικών πλαισίων θα εγκριθούν μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των ΕΚ / ΕΚΤ / ΔΝΤ. Οι αρχές θα λάβουν μέτρα για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των νόμιμων επιχειρήσεων, η προστασία των εργαζομένων, καθώς και τα φορολογικά και ασφαλιστικά έσοδα.
Χρηματοπιστωτικός τομέας
Τι περιλαμβάνει το πακέτο για δημόσια διοίκηση
Kαταναλωτική αγορά
Οι 8 προτάσεις των δανειστών για την κοινωνική ασφάλιση
Με ένα «σκληρό πακέτο» μέτρων που φέρνει τα πάνω κάτω στο ασφαλιστικό με έμμεσες μειώσεις συντάξεων μέσω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών για την περίθαλψη, κατάργηση ΕΚΑΣ, αύξηση εισφορών σε περίθαλψη και αγρότες, ενοποιήσεις επικουρικών ταμείων, αλλά και εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος επανέρχονται οι δανειστές. Μάλιστα, η πρότασή τους περιλαμβάνει μέτρα, ορισμένα από τα οποία θα πρέπει να εφαρμοστούν μέσα σε πέντε 24ωρα. Από την 1η Ιουλίου!
1. Αμεση, αλλά σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ από φέτος, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2019. Αυτό σημαίνει ότι από το 2015 θα πρέπει να κοπεί το ΕΚΑΣ στα ανώτατα σημερινά κλιμάκια που περιλαμβάνουν συνταξιούχους με εισόδημα πάνω από 8.219,33 ευρώ. Τα εισοδηματικά κριτήρια του ΕΚΑΣ σήμερα είναι τα εξής:
Σύμφωνα με την πρόταση των πιστωτών θα πρέπει να αρχίσει η περικοπή του ΕΚΑΣ στο 20% των δικαιούχων, αρχής γενομένης από τα ανώτατα κλιμάκια. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 70.000 δικαιούχοι του επιδόματος που βρίσκονται στα 3 υψηλότερα κλιμάκια επειδή έχουν εισόδημα άνω των 8.020 ευρώ κινδυνεύουν άμεσα με περικοπή των αντίστοιχων επιδομάτων τους, δηλαδή των 115 ευρώ, 57,50 ευρώ και 30 ευρώ.
2. Σταδιακή περικοπή πρόωρων συντάξεων από την 1η Ιουλίου 2015. Το μέτρο θα ολοκληρωθεί το 2022. Η κυβέρνηση διεκδικεί να μη θιγούν τα ώριμα και θεμελιωμένα ασφαλιστικά δικαιώματα, μητέρων με ανήλικα παιδιά, ατόμων με αναπηρία και εργαζομένων στα βαρέα επαγγέλματα. Οι ειδικές ρυθμίσεις που ισχύουν σήμερα αφορούν σε περίπου 280.000 ασφαλισμένους. Από αυτούς, οι 80.000 έχουν ήδη θεμελιώσει το δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης και μπορούν να φύγουν ανά πάσα στιγμή. Στόχος του μέτρου είναι όλες οι πρόωρες συντάξεις να δίνονται στην ηλικία των 62 ετών με 40 χρόνια προϋπηρεσίας και η πλήρης σύνταξη στα 67 έτη.
3. Εξομοίωση των ασφαλιστικών εισφορών του ΟΓΑ με αυτές του ΙΚΑ. Σύμφωνα με στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, αυτή η πρόταση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε τριπλασιασμό των ασφαλιστικών εισφορών που πληρώνουν οι αγρότες. Για παράδειγμα, η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία του ΟΓΑ έχει μηνιαία ασφάλιστρα 62,76 ευρώ. Δηλαδή τα χαμηλότερα από οποιονδήποτε άλλο ασφαλιστικό φορέα. Εάν εξομοιωθούν τα ασφάλιστρα, τότε η μηνιαία εισφορά των νεοασφαλισμένων αγροτών θα εκτιναχθεί από τα 62,76 ευρώ στα 125 ευρώ ή στα 188 ευρώ.
4. Ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ή ισοδύναμα μέτρα 376 εκατ. ευρώ. Οι πιστωτές επιμένουν στη διατήρηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά ταμεία και για τα ταμεία που χορηγούν το εφάπαξ, καθώς και το μέρισμα στους δημοσίους υπαλλήλους. Η εφαρμογή της θα αντιστοιχούσε με νέες πρόσθετες περικοπές ύψους 15% μέσα στο 2015, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της γενικής γραμματείας κοινωνικής ασφάλισης.
5. ΙΚΑ: Αύξηση εισφοράς από το 4% που ισχύει σήμερα στο 6% σε κύριες αλλά και επικουρικές για περίθαλψη 1 εκατ. συνταξιούχων. Η εφαρμογή της ισοδυναμεί με δυσανάλογη μείωση των ποσών των σημερινών συντάξεων, επειδή θα υπολογιστεί στο αρχικό ονομαστικό ποσό των συντάξεων όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί πριν από τις περικοπές του μνημονίου στις 31-12-2009.
6. Ενταξη στο μεγάλο επικουρικό ταμείο, το ΕΤΕΑ, όλων των υπόλοιπων επικουρικών ταμείων.
7. Σύνδεση εισφορών με ασφαλιστικές παροχές. Αυτή η πρόταση των πιστωτών συναντάται με μεγάλη συχνότητα σε όλες τις παραμέτρους που αφορούν το ασφαλιστικό. Η στενότερη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με τις παροχές μπορεί να θέσει υπό αίρεση ακόμη και τη σημερινή κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ των 487 ευρώ, επειδή ένα μέρος της δεν είναι ανταποδοτικό. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε περικοπές επιδομάτων σε μία σειρά συνταξιοδοτικών παροχών.
8. Επίσης, η πρόταση των δανειστών περιλαμβάνει και την πλήρη εφαρμογή του νόμου 3863/2010. Ο νόμος αυτός προβλέπει νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων από 1-1-2015, καθώς και νέα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης ανά εργάσιμο έτος. Ημερομηνία έναρξης του νόμου είναι η 1-1-2011 και σε πλήρη εφαρμογή θα είναι μετά από 40 χρόνια, δηλαδή το 2051. Ομως, οι εκπρόσωποι των πιστωτών θεωρούν ότι είναι ένα από τα πιο σοβαρά μεταρρυθμιστικά στοιχεία που αφορούν το σύνολο της δομής του ασφαλιστικού συστήματος και για τον λόγο αυτό επιμένουν στην πλήρη εφαρμογή του.