Οικονομία & Αγορές
Τετάρτη, 13 Μαΐου 2015 07:00

Οξύνεται το πρόβλημα ρευστότητας

Υπό την πίεση των τεράστιων δανειακών αναγκών του Ιουνίου τελεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς οι ανελαστικές υποχρεώσεις του Μαΐου καλύπτονται οριακά, αλλά χωρίς διευκόλυνση από τους εταίρους οι υποχρεώσεις του επόμενου μήνα μένουν ακάλυπτες.

Από την έντυπη έκδοση

ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - ΑΝΝΑ ΔΟΓΑ

Υπό την πίεση των τεράστιων δανειακών αναγκών του Ιουνίου τελεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς οι ανελαστικές υποχρεώσεις του Μαΐου καλύπτονται οριακά, αλλά χωρίς διευκόλυνση από τους εταίρους οι υποχρεώσεις του επόμενου μήνα μένουν ακάλυπτες.

Το οξύ πρόβλημα ρευστότητας πιέζει ασφυκτικά την κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση με τους «θεσμούς» και χρησιμοποιείται από τους εταίρους ως μέσο αποδοχής των θέσεών τους και κάμψης των αντιστάσεων της κυβέρνησης.

Από τις επίσημες δηλώσεις αλλά και τις πληροφορίες που υπάρχουν, το κλείσιμο της συμφωνίας εμποδίζεται από τις εκκρεμότητες στο ασφαλιστικό και το εργασιακό, ενώ έχουν υπάρξει συγκλίσεις στον ΦΠΑ, στη νομοθέτηση ανεξάρτητης φορολογικής αρχής, στην εισπραξιμότητα των φόρων και στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Ο ίδιος ο κ. Βαρουφάκης, ερωτώμενος προχθές το βράδυ για τη ρευστότητα χαρακτήρισε το ζήτημα «τρομερά επείγον» και πρόσθεσε πως «το θέμα της ρευστότητας μπορεί να λυθεί τις επόμενες μια - δυο εβδομάδες».

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΥΠΟΙΚ έχει εξασφαλίσει τα κονδύλια για τις πληρωμές μισθών και συντάξεων του Μαΐου, όπως και για την καταβολή μέρους της επιχορήγησης προς τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ αυτονόητο είναι πως «ελαστικές» δαπάνες, όπως είναι οι καταναλωτικές δαπάνες, προμήθειες κ.λπ. μετατίθενται για αργότερα.

Ο προϋπολογισμός πάντως πήρε μια ακόμη «ανάσα» τον Απρίλιο, καθώς τα έσοδα, σύμφωνα με πληροφορίες, αυξήθηκαν κατά 15% και η υστέρηση συνολικά στο τετράμηνο συρρικνώθηκε στο επίπεδο των 300 εκατ. ευρώ, από 584 εκατ. ευρώ που ήταν στο τρίμηνο, εξέλιξη που αποδίδεται στη ρύθμιση των 100 δόσεων.

Από την άλλη πλευρά, φαίνεται πως εξαντλούνται οι δυνατότητες συνεισφοράς των φορέων Γενικής Κυβέρνησης.

Σε εφαρμογή της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), τα ταμειακά διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης που μεταφέρθηκαν στην Τράπεζα της Ελλάδας, από τις 20 Απριλίου ανήλθαν συνολικά σε 600,3 εκατ. ευρώ.

Τα χρήματα που έχουν μεταφερθεί στην ΤτΕ από την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι 64,5 εκατ. ευρώ, ενώ οι λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης έχουν μεταφέρει συνολικά 535,8 εκατ. ευρώ.

Τον Ιούνιο, όμως, τα περιθώρια είναι εξαιρετικά στενά, καθώς από τις 7 μέχρι και τις 21 Ιουνίου λήγουν τέσσερις δόσεις δανείων προς το ΔΝΤ, συνολικού ύψους 1,55 δισ. ευρώ.

Ακόμη θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν έντοκα γραμμάτια συνολικού ύψους 5,2 δισ. ευρώ, να πληρωθούν τόκοι ύψους 450 εκατ. ευρώ, να καταβληθούν μισθοί και συντάξεις ύψους 1,55 δισ. ευρώ, αλλά και 1,3 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις προς ασφαλιστικά Ταμεία.

Στο μεταξύ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιβεβαίωσε την πληρωμή της δόσης των 750 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με δηλώσεις της εκπροσώπου του Ταμείου Αντζελα Γκαβιρία.

Η ίδια αρνήθηκε να δώσει περισσότερες πληροφορίες και συγκεκριμένα να επιβεβαιώσει κατά πόσο η Ελλάδα χρησιμοποίησε για τη δόση χρήματα από τον ειδικό λογαριασμό ασφαλείας που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος για την αποπληρωμή της συνδρομής της χώρας προς το Ταμείο.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με πληροφορίες, για την πληρωμή της δόσης χρησιμοποιήθηκε, έπειτα από παρέμβαση της διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος, ο ειδικός λογαριασμός που τηρείται στην ΤτΕ τα τελευταία 30 χρόνια και προορίζεται για την κάλυψη εξαιρετικά έκτακτων αναγκών του Δημοσίου και την πληρωμή της συνδρομής της Ελλάδας προς το ΔΝΤ.

Σύμφωνα με τον  βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Βίτσα, την ύπαρξη του σχετικού λογαριασμού την πληροφορήθηκε η κυβέρνηση από την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ τον περασμένο Απρίλιο και όχι από την ΤτΕ.

Για το ίδιο θέμα η εφημερίδα Bild έγραφε χθες πως η Ελλάδα «για να μη διολισθήσει στην απόλυτη χρεοκοπία χρησιμοποίησε και πάλι μικροαπατεωνιά.

Δεν πλήρωσε τη συνδρομή της στο Ταμείο και πήρε αυτά τα χρήματα για να πληρώσει τα χρέη της. Οπως επιβεβαίωσαν χθες κύκλοι της ελληνικής κυβέρνησης, η Τράπεζα της Ελλάδος τής διέθεσε το ποσό που το έστειλε στο ΔΝΤ».

Επιστρέφει το «μπαλάκι» η ΕΚΤ

Στο ίδιο μήκος κύματος με το Eurogroup κινήθηκε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επιβραβεύοντας την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις αλλά και ρίχνοντας εκ νέου το μπαλάκι στην ελληνική πλευρά.

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ σε τηλεδιάσκεψη χθες το μσημέρι αύξησε το όριο στον ELA κατά 1,1 δισ. ευρώ, στα 80 δισ. ευρώ, με το μαξιλάρι ρευστότητας να διαμορφώνεται σε 3,5 δισ. ευρώ και διατήρησε αμετάβλητο το καθεστώς των ενεχύρων.

Εδωσε δηλαδή την αναγκαία «ανάσα» στο σύστημα, στο οποίο όμως η πίεση ρευστότητας αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο.

Η ΕΚΤ ακολούθησε το βασικό σενάριο που προέβλεπε ότι θα διατηρήσει τεχνοκρατική αντιμετώπιση, αποφεύγοντας να βγει μπροστά και να κάνει πολιτικού χαρακτήρα κινήσεις.

Οπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, το δ.σ. της ΕΚΤ «δήλωσε» με αυτόν τον τρόπο ότι ενθαρρύνει την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις που επιβεβαίωσε το Eurogroup και ότι η ευθύνη για την πορεία τους βαρύνει την ελληνική πλευρά.

Η τηλεδιάσκεψη έγινε χθες, μία ημέρα νωρίτερα από τη συνήθη επανεξέταση του ELA και κράτησε περίπου μία ώρα, καταλήγοντας στην αύξηση κατά 1,1 δισ. ευρώ της χορηγηθείσας ρευστότητας και χωρίς να αποφασιστεί κάποια αλλαγή στο ύψος του κουρέματος που επιβάλλεται στα ελληνικά ενέχυρα, ένα θέμα που είχαν ετοιμάσει ήδη την προηγούμενη εβδομάδα οι σκληροπυρηνικοί του δ.σ.

Η ανησυχία που υπήρχε ότι το δ.σ. θα μπορούσε να προχωρήσει σε αύξηση της πίεσης, περιορίζοντας μέσω του αυξημένου haircut τα διαθέσιμα ενέχυρα, δεν επιβεβαιώθηκε, καθώς, όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, διαπιστώνεται από τους Ευρωπαίους εταίρους ότι η πίεση είναι ήδη εξαιρετικά ισχυρή και το χρονοδιάγραμμα πολύ σφιχτό.

Πάντως η αύξηση του «κουρέματος» παραμένει στο τραπέζι και ανάλογα με την εξέλιξη στη διαπραγμάτευση μπορεί να συζητηθεί την ερχόμενη εβδομάδα.

Η ονομαστική αξία των διαθέσιμων ενεχύρων ανέρχεται συνολικά σε περίπου 115 δισ. ευρώ ώστε το μαξιλάρι ρευστότητας να διαμορφώνεται σε 40 δισ. ευρώ, με κίνδυνο όμως να υποχωρήσει αν υλοποιηθούν σενάρια που προβλέπουν αύξηση του «κουρέματος» που επιβάλλεται στο 44% ή το 65%, εξέλιξη που θα «προσγείωνε» το μαξιλάρι από τα 40 δισ. ευρώ στα 25 και 10 δισ. ευρώ αντιστοίχως.

Η χρήση των πόρων του ευρωσυστήματος που ελέγχεται αυστηρά από τον SSM, «ακολουθεί» τις εκροές των τραπεζικών καταθέσεων.

Από τις αρχές Φεβρουαρίου έλαβαν χώρα 14 κινήσεις αύξησης του ELA και είναι ενδεικτικό ότι τον Φεβρουάριο μειώθηκαν κατά 7,9 δισ. ευρώ οι καταθέσεις και αυξήθηκε κατά 8,3 δισ. ευρώ ο ELA, ενώ τον Μάρτιο τα αντίστοιχα μεγέθη ήταν 3,5 και 3,5 δισ. ευρώ.

Τον Απρίλιο ο ELA αυξήθηκε κατά 5,6 δισ. ευρώ ώστε ανάλογη αναμένεται η υποχώρηση στις καταθέσεις. Στις δύο συνεδριάσεις του Μαΐου η αύξηση ήταν 3,1 δισ. ευρώ.