Βήμα βήμα ξεκινά και πάλι τη διαπραγμάτευση η ελληνική πλευρά, προφανώς ελπίζοντας σε τμηματική καταβολή της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ, καθώς τα μεγάλα «αγκάθια», του ασφαλιστικού και των παρεμβάσεων στις εργασιακές σχέσεις, αλλά και στο ΦΠΑ, μετατίθενται για τον Ιούνιο και την τελική διαπραγμάτευση.
Από την έντυπη έκδοση
Των Γιώργου Κούρου και Γιώργου Παλαιτσάκη
Βήμα βήμα ξεκινά και πάλι τη διαπραγμάτευση η ελληνική πλευρά, προφανώς ελπίζοντας σε τμηματική καταβολή της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ, καθώς τα μεγάλα «αγκάθια», του ασφαλιστικού και των παρεμβάσεων στις εργασιακές σχέσεις, αλλά και στο ΦΠΑ, μετατίθενται για τον Ιούνιο και την τελική διαπραγμάτευση.
Η νέα διαπραγματευτική ομάδα, υπό τους Γιάννη Βαρουφάκη και Ευκλείδη Τσακαλώτο, κινείται στο ίδιο πνεύμα του τριμήνου που πέρασε, με βασική φιλοσοφία ότι «θα συμβιβαστούμε, αλλά δεν θα βγούμε συμβιβασμένοι από τη διαπραγμάτευση», ενώ και οι δύο παραδέχονται ότι «όσο πλησιάζουμε στο τέλος, τόσο αυξάνεται η ένταση της δουλειάς. Τα τελευταία μέτρα στο σπριντ είναι τα πιο δύσκολα».
Στόχος της κυβέρνησης, όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος Γιάννης Δραγασάκης παρουσιάζοντας το ρόλο του Ευκλ. Τσακαλώτου ως συντονιστή, αμέσως μετά τη χθεσινή πρώτη σύσκεψη της νέας διαπραγματευτικής ομάδας όπως αυτή καθορίστηκε από τον πρωθυπουργό, είναι η επίτευξη συμφωνίας τις πρώτες ημέρες του Μαΐου.
Σε κάθε περίπτωση, το νέο νομοσχέδιο-«σκούπα», με την κωδικοποίηση των μεταρρυθμιστικών προτάσεων που περιέχει η «λίστα Βαρουφάκη», θα είναι έτοιμο έως σήμερα το βράδυ στις βασικές του γραμμές, ενώ θα εξεταστεί σε συνεδρίαση του υπουργικού την Πέμπτη.
Ο κ. Βαρουφάκης παραδέχτηκε ότι η λίστα εμπλουτίστηκε ποιοτικά, όμως σε αυτή τη φάση, εκτός από τα «καυτά» θέματα του ασφαλιστικού και των εργασιακών σχέσεων, δεν περιελήφθησαν τα «κόκκινα» δάνεια και η Bad Bank, ούτε όμως και ο φόρος πολυτελούς διανυκτέρευσης, όπως άλλωστε και η διάρθρωση των συντελεστών του ΦΠΑ, τα οποία θα εξεταστούν με τους εταίρους τον Ιούνιο.
Θα πρέπει ωστόσο να αναφερθεί ότι τα μέτρα για την ουσιαστικότερη εισπραξιμότητα του ΦΠΑ θα περιληφθούν στο νομοσχέδιο-«σκούπα», καθώς η κυβέρνηση τα εντάσσει στο μεγάλο «πακέτο» πάταξης της φοροδιαφυγής, ευελπιστώντας ότι θα γεμίσουν τα άδεια ταμεία του κράτους.
Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση, όπως παραδέχτηκαν οι κ. Βαρουφάκης και Τσακαλώτος, κινείται προς την κατεύθυνση μιας σταδιακής συμφωνίας, αφού, όπως ανέφεραν, «θα θέλαμε να είναι άμεση και απότομη, αλλά προτιμούμε να είμαστε ρεαλιστές. Θεωρούμε εύλογο να υπάρξει συμφωνία σε όσα συμφωνούμε».
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ο κ. Βαρουφάκης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να μην υπάρξει και στην παρούσα φάση συμφωνία, με την ευχή όλο το «πακέτο» μέτρων να «κλειδώσει» τον Ιούνιο ώστε να ξεμπλοκάρει η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «ο ρεαλισμός καταδεικνύει μία σταδιακή συμφωνία ως μία καλή λύση. Εάν δεν υπάρξει σταδιακή συμφωνία, ο Ιούνιος είναι πολύ κοντά».
Δεν παρέλειψε μάλιστα να ρίξει τα «βέλη» του και πάλι προς τον πρόεδρο του Eurogroup κ. Ντέισελμπλουμ, αναφέροντας με νόημα ότι «ένα από τα μεγάλα προβλήματα είναι ότι οι θεσμοί αλλάζουν άποψη συνέχεια, που καθιστούν σύνθετη τη διαπραγμάτευση. Σας θυμίζω ότι ο κ. Ντέισελμπλουμ ήταν υπέρ μιας σταδιακής εκταμίευσης».
Η αλλαγή στάσης
Ωστόσο, θα πρέπει να αναφερθεί ότι το τελευταίο διάστημα οι εταίροι έχουν αλλάξει στάση, καθώς σε όλους τους τόνους έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμούν ούτε μερική συμφωνία ούτε μερική χρηματοδότηση. Λόγος για τον οποίο προφανώς και η νέα διαπραγματευτική ομάδα αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, αφού οι δύο υπουργοί ανέφεραν ότι «τα νομοσχέδια είναι δικές μας πρωτοβουλίες και ελπίζουμε να συμφωνηθούν. Αν συμφωνήσουμε, μπορεί να είναι η βάση για μια μεσοπρόθεσμη συμφωνία».
Βασική επιδίωξη της κατάτμησης του «πακέτου» μέτρων είναι ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να απεγκλωβιστεί η διαπραγμάτευση από τα θέματα που συμφωνούν και οι δύο πλευρές, λόγος για τον οποίο, σε συνεργασία με τα στελέχη της ΓΓΔΕ, του ΓΛΚ και του ΣΟΕ, επαναϋπολογίστηκαν όλα τα μεγέθη της επιστολής Βαρουφάκη, με το σκεπτικό πάντα ότι οι ποσοτικοί στόχοι πρέπει να επιτυγχάνονται, αν και ο Γιάννης Βαρουφάκης παραδέχθηκε ότι προτιμά να βάζει τον πήχη πιο χαμηλά για να τον περνάει!
Ολα πάντως αναμένεται να τεθούν, εκτός απροόπτου, αύριο στην τηλεδιάσκεψη του Brussels Group.
Συλλογικές οι ευθύνες
Αναφερόμενοι οι δύο υπουργοί, Βαρουφάκης και Τσακαλώτος, στη σύνθεση της νέας διαπραγματευτικής ομάδας που αποφάσισε ο πρωθυπουργός, κίνηση που ερμηνεύτηκε ποικιλοτρόπως από αναλυτές και Μέσα, υπογράμμισαν ότι «όλους αυτούς τους μήνες υπήρχε μια άτυπη ομάδα υπουργών. Συγκροτείται πιο επίσημα ως σώμα. Η ευθύνη είναι κοινή, πάντα ήταν κοινή».
Ο κ. Τσακαλώτος μάλιστα έσπευσε να επισημάνει ότι «συνεχώς μαθαίνουμε από τις εμπειρίες και τα λάθη μας. Συλλογικές οι νίκες και οι επιτυχίες, συλλογικά και τα λάθη. Τα πράγματα είναι πιο συντονισμένα. Ετσι δουλεύουμε, έτσι θα συνεχίσουμε, με συλλογικότητα. Η κυβέρνηση είναι ενωμένη, η διαπραγματευτική ομάδα είναι ενωμένη».
Για τον λόγο άλλωστε αυτό, όπως τόνισε ο κ. Τσακαλώτος, το νέο όργανο θα πάρει αποφάσεις επί θεμάτων που εκτιμά ότι μπορεί να περάσουν από την Κ.Ο. ή το υπουργικό συμβούλιο και για αυτό άλλωστε, στη χθεσινή συνεδρίαση, ήταν παρόντες οι κ. Κορωνάκης και Μαντάς, προκειμένου να ενημερώσουν τους βουλευτές της κυβέρνησης ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στην πορεία κατάθεσης των νομοσχεδίων στη Βουλή.
Η απόφαση για το νομοσχέδιο
Στο νομοσχέδιο-σκούπα θα περιλαμβάνονται μόνο οι… ανώδυνες και αποδεκτές από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ μεταρρυθμίσεις, για τις οποίες έχει ήδη δεσμευθεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στο Εurogroup.
Η απόφαση για την προώθηση του νομοσχεδίου ελήφθη κατά την πρώτη σύσκεψη της νέας πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης, που πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στο υπουργείο Οικονομικών με τη συμμετοχή του Γιάννη Βαρουφάκη, του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη, του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά, του αναπληρωτή υπουργού Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Ευκλείδη Τσακαλώτου και του γενικού γραμματέα της κυβέρνησης Σπύρου Σαγιά.
Ταυτόχρονα, έβαλε προσωρινά στον πάγο τις προεκλογικές της υποσχέσεις για αύξηση του κατώτατου μισθού, αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων, καθώς τα μέτρα αυτά δεν θα περιληφθούν στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Οπως διευκρίνισε μετά τη σύσκεψη ο κ. Βαρουφάκης, στο νομοσχέδιο αυτό δεν θα ενταχθούν οι αλλαγές στους συντελεστές του ΦΠΑ, για τις οποίες οι συζητήσεις μετατίθενται για τον Ιούνιο, ούτε οι προαναγγελθείσες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας (αύξηση κατώτατου μισθού, επαναφορά συλλογικών συμβάσεων εργασίας), στο ασφαλιστικό (εξάλειψη πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, ενοποιήσεις ασφαλιστικών ταμείων, επαναφορά 13ης σύνταξης για χαμηλοσυνταξιούχους) και στο τραπεζικό σύστημα (δημιουργία Bad Bank κ.λπ.) ούτε καν οι ρυθμίσεις για τα «κόκκινα» δάνεια.
Ωστόσο, το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει τις διατάξεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, αλλά με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια αναθεωρημένα σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που προβλέπει το αρχικό σχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και με περισσότερους περιορισμούς, καθώς θα ληφθούν υπ’ όψιν οι παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, στις φορολογικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου αυτού δεν θα περιλαμβάνεται καν η επιβολή φόρου πολυτελούς διανυκτέρευσης, αλλά θα ενσωματωθούν ορισμένες από τις ήδη εξειδικευμένες ρυθμίσεις για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ και την περαιτέρω ανεξαρτητοποίηση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.
Μέτρα της λίστας Βαρουφάκη
Μεταξύ των μέτρων της «λίστας Βαρουφάκη» που αναμένεται να ενταχθούν στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται συγκεκριμένα:
Η νέα ομάδα διαπραγμάτευσης δίνει ελπίδα στις αγορές μετοχών και ομολόγων
Θεαματική αλλαγή κλίματος καταγράφηκε χθες στις ελληνικές αγορές μετοχών και ομολόγων, μετά την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αλλαγές στην ομάδα διαπραγμάτευσης, έπειτα από τη σημαντική επιδείνωση του κλίματος στο τελευταίο Eurogroup στη Ρίγα της Λετονίας, όπου ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης βρέθηκε απομονωμένος δεχόμενος τα πυρά των Ευρωπαίων ομολόγων του.
Το κλίμα επιχείρησε να αλλάξει αυτή τη φορά η ελληνική κυβέρνηση, η οποία αναδιάρθρωσε την ομάδα διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές, αναβαθμίζοντας ορισμένα πρόσωπα, γεγονός που σημαίνει ότι θα έχουν πιο ενεργό ρόλο στις συζητήσεις, χωρίς ωστόσο να απομακρύνεται και η στήριξή της προς το πρόσωπο του κ. Βαρουφάκη.
Η κίνηση αυτή αύξησε τις προσδοκίες των αγορών για εξεύρεση λύσης και για μία κατ’ αρχήν συμφωνία μεταξύ της Αθήνας και των δανειστών της, παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει κάποια σημαντική εξέλιξη.
«Η συνάντηση του Eurogroup στη Ρίγα έδειξε ξεκάθαρα ότι ο κ. Βαρουφάκης είναι λίγο πολύ απομονωμένος και φαίνεται ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας το κατάλαβε αυτό. Και η κίνηση στην οποία προέβη έδωσε μία ανάσα στην αγορά» λέει χαρακτηριστικά ο Φέλιξ Χέρμαν, στρατηγικός αναλυτής της DZ Bank.
Το χρηματιστήριο της Αθήνας πραγματοποίησε μίνι ράλι, με τον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη να παρουσιάζει άνοδο 4,37%, ενώ σημαντική αποκλιμάκωση γνώρισε και η αγορά κρατικού χρέους.
Η απόδοση του τριετούς ελληνικού κρατικού ομολόγου, που την προηγούμενη εβδομάδα είχε φθάσει στο επίπεδο ρεκόρ άνω του 30%, αποκλιμακώθηκε χθες περίπου 250 μονάδες βάσης, φθάνοντας κοντά στο 23%, σε χαμηλά δύο περίπου εβδομάδων, αφού όμως αρχικά βρισκόταν άνω του 26%, ως αντίδραση στις άκαρπες διαπραγματεύσεις του Eurogroup.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση σε διάρκεια ενός περίπου μηνός, σύμφωνα με το Reuters. Αντίστοιχα, η απόδοση του πενταετούς υποχώρησε στο 22,7% από άνω του 25% που ήταν στη συνεδρίαση της Παρασκευής, ενώ του 10ετούς βρέθηκε χαμηλότερα από το 12%, καταγράφοντας πτώση μεγαλύτερη των 50 μονάδων βάσης, τη στιγμή που την προηγούμενη εβδομάδα είχε εκτιναχθεί κοντά στο 14%.
Ωστόσο, ο όγκος των συναλλαγών στην ΗΔΑΤ παρέμεινε και χθες μηδενικός, δείχνοντας ότι ακόμη, παρά την χθεσινή αποκλιμάκωση των αποδόσεων, δεν υπάρχει ουσιαστική βελτίωση και πραγματική μεταστροφή του κλίματος.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος πώς θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία σε αυτό το στάδιο, επισημαίνουν traders της αγοράς. Σύμφωνα με χθεσινή δημοσκόπηση του Reuters, στην οποία συμμετείχαν περίπου 20 οικονομολόγοι, υπάρχει 40% πιθανότητα για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, αν και περισσότεροι από το ήμισυ συμφώνησαν ότι η χώρα είναι πιθανότερο ότι θα παραμείνει στο ευρώ, ακόμη και στην περίπτωση στάσης πληρωμών του χρέους της. Η απόδοση του 10ετούς πορτογαλικού κρατικού ομολόγου υποχώρησε στο 1,96%, του ιταλικού στο 1,38% και του ισπανικού στο 1,34%.
Αισιοδοξία για άμεση λύση
Tην πεποίθησή του ότι η χώρα μας έχει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να γίνει «η Φλόριντα και η Καλιφόρνια μαζί της ευρωπαϊκής ηπείρου», αξιοποιώντας το πλούσιο ανθρώπινο δυναμικό της και την προικισμένη γεωγραφική της θέση εξέφρασε o πρόεδρος του ΣΕΒ Θεόδωρος Φέσσας στη συνάντηση κορυφής των προέδρων της BUSINESSEUROPE στη Ρίγα της Λετονίας την περασμένη Παρασκευή.
Ο ίδιος δήλωσε αισιόδοξος ότι μια άμεση συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας θα προσδώσει την αναγκαία ώθηση για να φύγουμε μπροστά προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας.
Η φετινή συνάντηση των εκπροσώπων της κορυφαίας ευρωπαϊκής εργοδοτικής οργάνωσης είχε έντονο ελληνικό αποτύπωμα, αφού σε κοινή τους δήλωση οι πρόεδροι της BUSINESSEUROPE κάλεσαν τους συμμετέχοντες στο Eurogroup να ενισχύσουν έμπρακτα το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον και να προχωρήσουν άμεσα σε συμφωνία με την Ελλάδα, στηρίζοντας τις ανάγκες ρευστότητας και χρηματοδότησης της χώρας. Παράλληλα, και με βάση τις θετικές εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί από Ιρλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία πιέζουν να συνεχιστεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια της ελληνικής πλευράς.
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, αφού επισήμανε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις λειτουργούν μέσα σε ένα πρωτοφανές περιβάλλον αβεβαιότητας και προκλήσεων, τόνισε ότι για τον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο το μέλλον μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με μια ισχυρή και δυνατή Ευρώπη.
Στην παρέμβασή του, εξάλλου, ο επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΒ και αντιπρόεδρος της BUSINESSEUROPE Δημήτρης Δασκαλόπουλος τόνισε μεταξύ άλλων, ότι «η προσήλωση της Ελλάδας στην Ε.Ε. και το ευρώ και η αναγνώριση των υποχρεώσεων από τις συμφωνίες που έχει υπογράψει δεν αμφισβητείται. Η αναθεώρησή τους, όμως, έχει σήμερα καταστεί αντικειμενικά επιβεβλημένη. Αυτό το λογικό αίτημα δύο διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων έπεσε στο κενό».