Τι είναι και πώς θα λειτουργεί το Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο

Σε λειτουργία τίθεται από σήμερα το Institute for Growth (IfG), ευρύτερα γνωστό ως «Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο».

Πρόκειται για το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Ελληνικής Κυβέρνησης με τους Ευρωπαίους εταίρους -ιδίως με τη γερμανική κυβέρνηση- και αποτελεί μια από τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ρευστότητας των ελληνικών Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ) με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης, την προώθηση της καινοτομίας και την αύξηση της απασχόλησης στην πραγματική οικονομία. Την υλοποίηση του εγχειρήματος για την ίδρυση του IfG ανέλαβε μια ειδική διεθνής συντονιστική επιτροπή.

Το Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο IfG αποτελεί μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, που λειτουργεί με τους όρους της αγοράς, αντίστοιχων ιδιωτικών ιδρυμάτων και στοχεύει σε αποδόσεις με σταθμισμένο τον κίνδυνο των αγορών για τους επενδυτές. Θα αποτελείται από τρία υπό-ταμεία:

•  Για την παροχή δανείων σε ΜΜΕ (debt sub fund) που είναι το «IfG - Greek SME finance SA», το οποίο ήδη λειτουργεί

•  Για την παροχή κεφαλαιουχικής συμμετοχής - ανάπτυξης είτε σε ΜΜΕ με προοπτική ανάπτυξης , είτε σε άλλα equity ή venture funds (SME growth equity sub fund) και,

• Για την παροχή δανείων ή και κεφαλαιουχικής συμμετοχής σε μικρά και μεσαία περιφερειακά έργα υποδομής (Infrastructure sub fund) που δεν καλύπτονται απευθείας από άλλες πηγές χρηματοδότησης (ΕτΕπ, ΠΔΕ κλπ).

Κάθε ένα από τα υπό- ταμεία θα διοικείται από εξειδικευμένες ομάδες διαχείρισης.

Η συνολική δέσμευση των επενδυτών (μέχρι σήμερα) για χρηματοδότηση και των τριών υπό-ταμείων αφορά ποσά άνω των 500 εκατ. ευρώ:(350 εκατ.  ευρώ Ελληνικό Δημόσιο, 100 εκατ. ευρώ KfW, 50 εκατ. ευρώ Όμιλος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, 30 εκατ. ευρώ υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας, 30 εκατ. ευρώΊδρυμα Ωνάση). Το IfG όμως είναι ανοικτό και επιδιώκει να προσελκύσει και άλλους ιδιώτες επενδυτές να χρηματοδοτήσουν την κεφαλαιακή του διάρθρωση.

Τα πρώτα  200 εκατ. ευρώ έχουν ήδη διατεθεί στο πρώτο υπό-ταμείο που ήδη λειτουργεί το «IfG - Greek SME finance SA» για τα δανειακά κεφάλαια (χρηματοδότηση) των ΜΜΕ από την KfW και την Ελληνική Δημοκρατία (μέσω ΕΤΕΑΝ).

Ερωτήσεις και Απαντήσεις για το Institute for Growth (IfG)

• Θα έχει το Δημόσιο την απόλυτη πλειοψηφία των μετοχών;

Η Ελληνική Δημοκρατία θα συμμετέχει ως χρηματοδότης, αλλά δεν θα διαθέτει την πλειοψηφία στο Δ.Σ. ή την άσκηση της διαχείρισης.

• Ποιος και με ποια διαδικασία θα ορίζει τη διοίκηση του IfG;

Το IfG θα διοικείται από επαγγελματικό management διεθνούς εμβέλειας που θα επιλεγεί από τους μετόχους του κατά τις προβλέψεις του Καταστατικού του, μετά από διαφανή διαδικασία επιλογής , με βάση τις αρχές της εταιρικής διακυβέρνησης και την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους διαχειριστές κεφαλαίων.

• Υπάρχουν ήδη πληθώρα εργαλείων για την παροχή ρευστότητας, εγγυήσεων κλπ. στις ΜΜΕ, όπως για παράδειγμα τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΤΕΑΝ. Τι διαφορετικό θα προσφέρει το Ταμείο ώστε να κρίνεται απαραίτητη η σύστασή του;

Στόχος του Ταμείου είναι να λειτουργήσει κατά βάση ως πλατφόρμα για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων στην Ελληνική Οικονομία. Επίσης στόχος του είναι να βοηθήσει ενεργά στην αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος ρευστότητας στην πραγματική οικονομία και τις ΜΜΕ με παροχή δανείων φθηνότερου κόστους (χαμηλότερου επιτοκίου) στις Ελληνικές επιχειρήσεις. Το Ταμείο δεν έχει σκοπό να υποκαταστήσει τα υπάρχοντα εργαλεία, αντιθέτως σκοπό έχει να τα συμπληρώσει ούτως ώστε να αυξηθεί η συνολική θετική επίδρασή τους στη ρευστότητα της οικονομίας. Για παράδειγμα το Επενδυτικό Ταμείο θα μπορεί να αποκτά μετοχική συμμετοχή σε ΜΜΕ, κάτι που δεν μπορεί να κάνει το ΕΤΕΑΝ. Επίσης θα μπορεί να παρέχει ανακυκλούμενα κεφάλαια κίνησης ή αναχρηματοδοτήσεις δανείων βιώσιμων ΜΜΕ, που επίσης εκφεύγουν της δραστηριότητας του ΕΤΕΑΝ.

• Ποιο είναι το πλεονέκτημα του IfG για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε σχέση με τα υπάρχοντα εργαλεία χρηματοδότησης;

Δύο από τα πλεονεκτήματα είναι ότι το Ταμείο θα μπορεί να παρέχει δάνεια για κεφάλαια κίνησης με αποπληρωμή του κεφαλαίου στη λήξη (δηλ. στη διάρκεια της δανειακής σύμβασης η επιχείρηση θα πληρώνει μόνο τόκους), καθώς επίσης, όπως αναφέρθηκε, ότι θα μπορεί να αναχρηματοδοτεί υφιστάμενα δάνεια βιώσιμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Τα χαρακτηριστικά αυτά διευκολύνουν την γρηγορότερη και ασφαλέστερη απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων από την αγορά.

• Γιατί επελέγη ως έδρα του IfG το Λουξεμβούργο;

Η επιλογή αυτή έγινε για λόγους ευελιξίας και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για τη λειτουργία αντίστοιχων θεσμών. Περαιτέρω επελέγη για τη διευκόλυνση επενδυτών τρίτων χωρών, πλην της Ελλάδας, να χρηματοδοτήσουν το IfG και, εμμέσως, την ελληνική οικονομία, που είναι και το ζητούμενο. Στην πραγματικότητα αυτό που έχει τελικά περισσότερη σημασία είναι ότι το IfG θα δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και θα επενδύει σε ελληνικές επιχειρήσεις.

• Πώς μπορεί μια επιχείρηση να πάρει δάνειο από το IfG; Οι επιχειρηματίες θα έρχονται σε απευθείας επαφή ή μέσω τραπεζών;

Οι επιχειρήσεις που θα θελήσουν να πάρουν δάνεια από το IfG θα επικοινωνούν μέσω των Ελληνικών Τραπεζών που έχουν συμβληθεί με Ταμείο (Eurobank και Πειραιώς μέχρι σήμερα) σύμφωνα με το επιχειρησιακό μοντέλο της KFW ή άλλων αντίστοιχων οργανισμών.

• Με τι επιτόκια θα χορηγούνται τα δάνεια; Θα είναι το τρέχον επιτόκιο της αγοράς ή χαμηλότερο; Θα απαιτούνται εξασφαλίσεις;

Το IfG έχει ήδη εκμεταλλευτεί την υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση των βασικών εταίρων του (όπως πχ. της KfW) και το επιτόκιο χορηγήσεων στις ΜΜΕ (μέσω των ελληνικών τραπεζών) είναι σημαντικά χαμηλότερο από το σημερινό. Οι εξασφαλίσεις θα ορίζονται με τραπεζικά κριτήρια.

• Ο νόμος προβλέπει διάφορες κατηγορίες κεφαλαίων που θα αντανακλούν τα επίπεδα συνδεδεμένου ρίσκου. Υπάρχει κίνδυνος να υποστεί το Δημόσιο όλες τις επισφάλειες και οι τρίτοι επενδυτές να πάρουν τις αποδόσεις από τις «σίγουρες» επενδύσεις;

Το Ελληνικό Δημόσιο κατά τη συνήθη διεθνή πρακτική θα αναλάβει το πρώτο και υψηλότερο επίπεδο κεφαλαιακού ρίσκου με στόχο την επιτυχή δημιουργία πλατφόρμας προσέλκυσης επενδύσεων στην Ελληνική Οικονομία. Αυτό το ρίσκο άλλωστε αναλαμβάνει ήδη το Ελληνικό Δημόσιο με τους εκάστοτε αναπτυξιακούς νόμους χωρίς μάλιστα κανείς άλλος να συμμετέχει σε αυτό. Επιπλέον, το Ελληνικό Δημόσιο προσδοκά υπεραξίες από το συμμετοχή του στο IfG, κάτι που δεν ισχύει για τις ενισχύσεις του αναπτυξιακού νόμου.

• Γιατί προβλέπονται ξεχωριστές διοικήσεις για κάθε υπό-ταμείο;

Η διοίκηση του Ταμείου θα είναι ενιαία. Ωστόσο, κατά τα διεθνή πρότυπα μπορεί να συνιστώνται υπό-ταμεία για διαφορετικούς τομείς δραστηριότητας. Καθένα από τα ταμεία αυτά είναι λογικό να χρειάζεται managers με αντίστοιχη διοικητική εμπειρία διαχείρισης επενδύσεων στο συγκεκριμένο τομέα.

• Έχουν γίνει μελέτες για τη σκοπιμότητα ίδρυσης του IfG και από ποιους φορείς;

Έχει γίνει μελέτη από τη διεθνή εταιρία Oliver Wyman για τη σκοπιμότητα ίδρυσης του IfG, από την οποία προέκυψε ότι υπάρχει σημαντικό κενό χρηματοδότησης στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ύψους 15 – 18 δισ. ευρώ. Αυτό καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας του IfG. Έχουν γίνει επίσης εξειδικευμένες μελέτες από τις εταιρίες Finance in Motion (για τον τομέα της χρηματοδότησης ΜΜΕ), Ernst & Young (για τον τομέα της χρηματοδότησης έργων υποδομής) και άλλη μία από την OliverWyman (για τον τομέα των κεφαλαιουχικών συμμετοχών σε ΜΜΕ).

• Από ποιους προετοιμάζεται το IfG;

Το Ταμείο προετοιμάζεται από ομάδα εργασίας που αποτελείται από εκπροσώπους των βασικών χρηματοδοτών, δηλαδή της KfW, της ΕΤΕπ, του γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών, του Caisse des Depots και των Υπουργείων Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, καθώς και του Υπουργείου Οικονομικών, με την υποστήριξη του Enterprise Greece.

• Γιατί προτιμήθηκε η λύση του Ταμείου αντί της ίδρυσης Τράπεζας;

Γιατί στο υπάρχον τραπεζικό περιβάλλον της Ελλάδας, που έχει οδηγηθεί σε μεγάλη συγκέντρωση για λόγους ασφάλειας, θα ήταν πολύ δύσκολο να ιδρυθεί νέα τράπεζα, η οποία θα απαιτούσε έτσι κι αλλιώς περισσότερα κεφάλαια και θα λειτουργούσε σε πολύ αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο. Επιπλέον το Ταμείο μπορεί να λειτουργήσει πολύ πιο ευέλικτα σε σχέση με μια Τράπεζα, ενώ σε αντίθεση με τις τράπεζες μπορεί να αποκτά μετοχική συμμετοχή σε επιχειρήσεις.

• Έχει συμφωνήσει η τρόικα με τη σύσταση του IfG;

Έχει συμφωνήσει και μάλιστα γίνεται ειδική αναφορά για την ίδρυση και το αντικείμενο δραστηριότητας του IfG στο τελευταίο επικαιροποιημένο μνημόνιο. Παράλληλα έχει εξασφαλιστεί και η σύμφωνη γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ σχετικά με το θέμα των κρατικών ενισχύσεων.

Μετά την επιτυχή δημιουργία του πρώτου υπό-ταμείου του «IfG-Greek SME Finance S.A."»(Μάιος 2014) και την ολοκλήρωση όλων των αναγκαίων διοικητικών εργασιών, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών εγκρίσεων της ΕΕ και τη σύναψη συμβάσεων με 2 από τις 4 συστημικές ελληνικές τράπεζες, προβλέπεται ότι όλες οι προπαρασκευαστικές εργασίες για τη νομική σύσταση του δεύτερου υπό-ταμείου για την κεφαλαιουχική ανάπτυξη των ΜΜΕ, υπό την «ομπρέλα» του IfG, θα ολοκληρωθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2015.