Σημαντική βελτίωση και μικρό πλεόνασμα παρουσίασε τον Φεβρουάριο του 2004, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, έναντι ελλείμματος τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το πλεόνασμα του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περίπου διπλασιάστηκαν. Επίσης, το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε. Αντίθετα, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε την ίδια περίοδο.
Η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος οφείλεται κυρίως στην αύξηση των πληρωμών για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων, η οποία υπεραντιστάθμισε την αύξηση των αντίστοιχων εισπράξεων από εξαγωγές. Επίσης, παρατηρήθηκε μικρή αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων.
Η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών προήλθε από την αύξηση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά.
Τέλος, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων αντανακλά την άνοδο των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης σε 1436 εκατ. ευρώ, από 614 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο του 2003.
Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2004 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε σημαντικά (κατά 1.082 εκατ. ευρώ) σε σύγκριση με το πρώτο δίμηνο του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκε σε 1.196 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, το εμπορικό έλλειμμα παρουσίασε μικρή μείωση σε σχέση με εκείνο της ιδίας περιόδου του 2003.
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τον περιορισμό της δαπάνης για καθαρές εισαγωγές καυσίμων κατά 189 εκατ. ευρώ, ο οποίος όμως εν μέρει αντισταθμίστηκε από τη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων κατά 136 εκατ. ευρώ.
Εξάλλου, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε σημαντικά (κατά 415 εκατ. ευρώ), γεγονός που οφείλεται στην αξιόλογη άνοδο των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 159 εκατ. ευρώ, λόγω μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, η διεύρυνση του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων κατά 455 εκατ. ευρώ οφείλεται στην άνοδο των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Φεβρουάριο 2004 δεν παρατηρήθηκαν αξιοσημείωτες ροές κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή εισροή ύψους 3.112 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως την εισροή κεφαλαίων για τοποθετήσεις μη κατοίκων σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.
Τέλος, όσον αφορά τις "λοιπές’’ επενδύσεις, η καθαρή εκροή ύψους 3.443 εκατ. ευρώ συνδέεται κυρίως με την αύξηση των καταθέσεων και τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και με τη μείωση των καταθέσεων και τοποθετήσεων σε repos στην Ελλάδα από μη κατοίκους.
Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2004 παρατηρήθηκε καθαρή εισροή ύψους 356 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 2.552 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η οποία κυρίως αντανακλά το γεγονός ότι η εισροή κεφαλαίων λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από την εκροή κεφαλαίων λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε τίτλους έκδοσης μη κατοίκων.
Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών’’ επενδύσεων σημειώθηκε καθαρή εκροή 2.827 εκατ. ευρώ, η οποία κυρίως οφείλεται στη συνεχιζόμενη σημαντική εκροή για καταθέσεις και τοποθετήσεις σε repos στο εξωτερικό από κατοίκους (εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα).
Στο τέλος Φεβρουαρίου 2004 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 3,7 δισεκ. ευρώ. Σημειώνεται ότι, ήδη από τους πρώτους μήνες του προηγούμενου έτους 2003, η Τράπεζα της Ελλάδος διαφοροποιεί τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου της, μειώνοντας τις τοποθετήσεις της σε νομίσματα χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ (κυρίως σε δολάρια ΗΠΑ), τα οποία περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα, και αυξάνοντας εκείνα τα στοιχεία του ενεργητικού της που έχουν υψηλότερες αποδόσεις ή είναι εκφρασμένα σε ευρώ (κυρίως ομόλογα κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα).
Δεδομένου ότι έχει μειωθεί η ανάγκη για διατήρηση υψηλών αποθεμάτων σε ξένα νομίσματα, με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος βελτιώνει την αποδοτικότητα των επενδύσεών της.
(Υπενθυμίζεται ότι, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ).
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Μαρτίου 2004 θα ανακοινωθούν στις 21 Μαΐου 2004.