Αλυσιδωτές συνέπειες στην εγχώρια αγορά προκαλεί το κλείσιμο της ρωσικής αγοράς για σειρά αγροτικών προϊόντων, που περιλαμβάνουν πέρα από τους χιλιάδες τόνους αδιάθετων οπωροκηπευτικών και φρούτων και το ενδεχόμενο κραχ στις τιμές παραγωγών, αλλά και τεράστια πλήγματα στους κλάδους μεταποίησης, εμπορίας, μεταφορών.
Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»
Αλυσιδωτές συνέπειες στην εγχώρια αγορά προκαλεί το κλείσιμο της ρωσικής αγοράς για σειρά αγροτικών προϊόντων, που περιλαμβάνουν πέρα από τους χιλιάδες τόνους αδιάθετων οπωροκηπευτικών και φρούτων και το ενδεχόμενο κραχ στις τιμές παραγωγών, αλλά και τεράστια πλήγματα στους κλάδους μεταποίησης, εμπορίας, μεταφορών.
Αρχής γενομένης από τον πρωτογενή τομέα, ήδη σε απόγνωση βρίσκονται περίπου 25.000 παραγωγοί ροδάκινων, νεκταρινιών, ακτινιδίων και σταφυλιών που αναζητούν τρόπο να διαθέσουν τα προϊόντα τους και να διασώσουν το εισόδημά τους.
Οι εκτιμήσεις θέλουν τα οπωροκηπευτικά και φρούτα να καταγράφουν απώλεια 200 εκατ. ευρώ από τη ρωσική εξέλιξη, καθώς χιλιάδες τόνοι θα μείνουν αδιάθετοι εξαιτίας της υπερπροσφοράς στην Ευρώπη, αλλά και της υποτονικής πορείας της εγχώριας κατανάλωσης.
Επί της ουσίας η εξέλιξη στη Μόσχα αφήνει στον αέρα 600.000 τόνους οπωροκηπευτικών, γιατί ο αποκλεισμός από τη Ρωσία των περίπου 140-150 χιλ. τόνων που εξάγει εκεί η χώρα ετησίως, σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά από τις άλλες ευρωπαϊκές αγορές, αλλάζει άρδην τις εμπορικές ισορροπίες εντός και εκτός συνόρων.
Το πάγωμα στην υλοποίηση των συμβολαίων για εξαγωγές προς τη Ρωσία σηματοδοτεί τον αποκλεισμό της εν λόγω αγοράς για τα ελληνικά προϊόντα για τουλάχιστον μια πενταετία, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς.
«Χρειάστηκε περίπου μια δεκαετία ώστε τα ελληνικά ροδάκινα να αποκτήσουν τα μερίδια που κατέχουν στη ρωσική αγορά.
Πλέον η αντικατάστασή τους από άλλες χώρες δύσκολα ανακτάται» τονίζουν στη «Ν» παράγοντες της αγοράς, συμπληρώνοντας ότι «η επαναδιείσδυση στη Ρωσία θα χρειαστεί τουλάχιστον 4 - 5 χρόνια για τα ελληνικά προϊόντα, αλλά και πάλι το στοίχημα θα είναι πολύ δύσκολο να κερδηθεί».
Παράλληλα, μεγάλο «θύμα» στον εμπορικό πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας είναι η βιομηχανίας της μεταποίησης-τυποποίησης καθώς τινάζονται στον αέρα τα επιχειρηματικά πλάνα πολλών επιχειρήσεων, ενώ διακόπτονται και οποιεσδήποτε επενδυτικές κινήσεις αφορούσαν την ενίσχυση των δραστηριοτήτων τους.
«Το αδιάθετο tonnage δεν αφήνει περιθώρια για σχεδιασμούς ανάπτυξης» αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη της αγοράς.
Την ίδια ώρα ο κλάδος των μεταφορών βρίσκεται εκτεθειμένος, αφού μεσούσης της σεζόν φορτηγά γεμάτα ευπαθή προϊόντα έχουν σηκώσει χειρόφρενο καθώς έχασαν τον προορισμό τους.
Ακόμα και οι εργάτες συλλογής και συσκευασίας βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να διακόψουν την εργασία τους στο βαθμό που οι παραγωγοί αποφασίσουν να μην προχωρήσουν στη συγκομιδή των καλλιεργειών τους ή ακόμα και να μην προχωρήσουν σε νέες φυτεύσεις.
«Μπορεί οι φράουλες να ολοκλήρωσαν φέτος τις εξαγωγές τους προς Ρωσία, ωστόσο οι παραγωγοί εάν δεν έχουν εχέγγυα ότι την επόμενη περίοδο θα μπορούν να διαθέσουν κάπου το προϊόν τους, δεν μπορούν να προχωρήσουν σε νέα καλλιέργεια», σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.
Μάλιστα, όπως τονίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος, Κώστας Αποστόλου, «κανείς δεν μπορεί να καθησυχάζει, καθώς στη Ρωσία βρίσκονται αντιπροσωπείες τρίτων χωρών, όπως από την Αργεντινή, τη Χιλή και την Τουρκία, για να διαπραγματευτούν τα μερίδια που χάνει η Ε.Ε.
Οταν για παράδειγμα κλείνεται μία νέα συμφωνία για νωπά ροδάκινα, γιατί να μην προστεθεί σε αυτή και μία παραγγελία για χυμούς ή κομπόστες; Ουσιαστικά, αυτή η κατάσταση ανοίγει νέους εμπορικούς δρόμους σε τρίτες χώρες και πιέζει τους Ευρωπαίους, εν προκειμένω τους Ελληνες εξαγωγείς», λέει ο ίδιος.
Σε αυτό το πλαίσιο και υπό το φόβο ότι η Μόσχα προσανατολίζεται να διευρύνει τη «λίστα» της ή να διατηρήσει τις «γενικεύσεις» όσον αφορά τους κωδικούς των αγαθών στα οποία ισχύει το εμπάργκο για ένα έτος, στο βαθμό που οι Βρυξέλλες αποφασίσουν να σκληρύνουν τη στάση τους προχωρώντας σε επιβολή και νέων κυρώσεων, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στην αλυσίδα ζητούν να ενεργοποιηθούν μηχανισμοί ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή.
Την ίδια ώρα, δύο ταχύτητες θα αναπτύξουν οι τιμές στα αγροτικά προϊόντα που περιλαμβάνονται στη λίστα της Μόσχας, καθώς αναμένεται εκτόξευση στη Ρωσία -τουλάχιστον μέχρι να ενεργοποιηθούν τα νέα συμβόλαια από Τουρκία, Λατινική Αμερική και Κίνα-, ενώ σε επίπεδο Ε.Ε. η υπερπροσφορά θα οδηγήσει σε ραγδαία υποχώρηση των τιμολογήσεων ή και στη μη διάθεση προϊόντων.
Σε επίπεδο Ρωσίας η στροφή σε οπωροκηπευτικά και φρούτα από νέες προμηθεύτριες αγορές θα απαιτήσει την ανάπτυξη νέων αλυσίδων διακίνησης και αποθήκευσης και αν συνυπολογιστούν ο πληθωρισμός και η πτώση στο ρούβλι, οι τιμές δύναται να αυξηθούν έως και 50%.
Για παράδειγμα, αν τώρα η τιμή στα μήλα κυμαίνεται μεταξύ 1-3 ευρώ το κιλό, το Δεκέμβριο θα αγγίζει 1,50-4,5 ευρώ το κιλό.
Στον αντίποδα, οι ευρωπαϊκές αγορές βρίσκονται αντιμέτωπες με «κραχ» στις τιμές των αγροτικών προϊόντων, καθώς όλες οι αγορές θα «πλημμυρίσουν» με οπωροκηπευτικά και φρούτα.
Και στην Ελλάδα το καθοδικό ράλι στις τιμές παραγωγού θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, εξέλιξη που οδηγεί πολλούς παραγωγούς στην απόφαση να μη διαθέσουν καθόλου τα προϊόντα τους στην αγορά.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην περίπτωση των ροδάκινων, πριν από το εμπάργκο οι τιμές παραγωγού κυμαίνονταν σε 0,20-0,25 ευρώ/κιλό -ήδη μειωμένες εξαιτίας της φετινής υπερπαραγωγής στην Ευρώπη-, ενώ εφεξής οι όποιες διαπραγματεύσεις φέρεται να έχουν αφετηρία το 0,10 ευρώ/κιλό.
Σώζεται η κομπόστα
Πάντως, κανονικά θα συνεχιστούν οι εξαγωγές ελληνικής κομπόστας προς τη Ρωσία καθώς, σύμφωνα με την Ενωση Κονσερβοποιών Ελλάδος, το συγκεκριμένο προϊόν δεν περιλαμβάνεται στη λίστα του εμπάργκο που έχει επιβάλει η ρωσική κυβέρνηση.
Οπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΚΕ, Κώστας Αποστόλου, ο κωδικός 0811, που συμπεριλαμβάνεται στη «μαύρη λίστα» των ελληνικών προϊόντων («Καρποί και φρούτα, που έχουν ή όχι υποστεί θερμική επεξεργασία σε βραστό νερό ή ατμό, κατεψυγμένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών»), αντιστοιχεί σε καρπούς και φρούτα νωπά, κατεψυγμένα, αφυδατωμένα και όχι σε κομπόστες και χυμούς, που έχουν κωδικούς 2008 και 2007 αντίστοιχα.
Η χώρα μας εξάγει ετησίως στη Ρωσία περί τις 7.000 τόνους κομπόστας ροδάκινου και 15.000-20.000 τόνους συμπυκνωμένου χυμού ροδάκινου, που αντιστοιχούν συνολικά σε πρώτη ύλη 60.000-70.000 τόνων συμπύρηνων ροδάκινων και είναι αξίας 40 εκατ. ευρώ.
Αντιδράσεις
Την ίδια ώρα στη χώρα μας, ενώ η κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξεις δηλώνοντας ότι έχουν γίνει οι κατάλληλες ενέργειες, συνεχίζονται οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που ζητούν μέτρα στήριξης των αγροτικών προϊόντων που πλήττονται από την κρίση.
Σε δηλώσεις της η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη ανέφερε χθες ότι «από ελληνικής πλευράς γίνονται αυτή τη στιγμή όλα όσα πρέπει να γίνουν, για την περίπτωση που η κατάσταση θα συνεχιστεί για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τα προϊόντα μας τα οποία εξάγουμε στη Ρωσία».
Ταυτόχρονα πρόσθεσε ότι «έχουμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία και η Ρωσία αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα, ως μέλος της Ε.Ε. δεν μπορεί να απαρνηθεί τη συμμαχία στην οποία ανήκει και να κάνει δική της πολιτική».
Από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ, επιστολή προς τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, στην οποία του ζήτησε να προχωρήσει σε άρση του εμπάργκο στα ελληνικά αγροτικά προϊόντα, απέστειλε χθες ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μανώλης Γλέζος.
Την ίδια ώρα οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης Βαγγέλης Αποστόλου και Δημήτρης Κοδέλας επέρριψαν ευθύνες στην ελληνική κυβέρνηση, υποστηρίζοντας πως «το εμπάργκο της Ρωσίας, με καταστροφικές επιπτώσεις για τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και τη μεταποιητική και εξαγωγική βιομηχανία, ήταν θέμα χρόνου να συμβεί με βάση τη μονόπλευρη και τυχοδιωκτική στάση της ελληνικής κυβέρνησης στην κλιμακούμενη ένταση στην Ουκρανία».
Από την πλευρά των Ανεξάρτητων Ελλήνων ο εκπρόσωπός τους Τέρενς Κουίκ σε δήλωσή του επιτέθηκε κατά της κυβέρνησης, επισημαίνοντας ότι «όταν σημαντικά εθνικά μας θέματα έχουν γίνει χωματερή στην εξωτερική μας πολιτική, είναι επόμενο οι Ελληνες αγρότες να βλέπουν στη δική τους χωματερή τα προϊόντα που δεν μπορούν πλέον να εξάγουν στη Ρωσία».
Την ίδια ώρα η ΔΗΜΑΡ σε ανακοίνωσή της τόνισε ότι απαιτείται άμεσα ένα σχέδιο διαχείρισης της κρίσης από την Ε.Ε και την ελληνική κυβέρνηση, ζητώντας ταυτόχρονα την άμεση σύγκληση του Συμβουλίου των υπουργών Γεωργίας στην Ε.Ε.
Για εξασφάλιση αντισταθμιστικών μέτρων των παραγωγών που πλήττονται και ταυτόχρονα διερεύνηση των δυνατοτήτων διοχέτευσης των ελληνικών προϊόντων σε νέες αγορές έκανε λόγο σε ανακοίνωσή του το Ποτάμι, ενώ σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ιορδάνης Τζαμτζής τόνισε ότι πιστεύει ότι υπάρχουν περιθώρια αντίδρασης, μέσω της διεκδίκησης από την Ε.Ε., της αναπλήρωσης όλων αυτών των ζημιών που έχουν υποστεί οι αγρότες και οι φορείς εξαιτίας του εμπάργκο.
Ανησυχία
Με ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις σχετικά με τους χειρισμούς σε εθνικό, αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, σε ό,τι αφορά το ρωσικό εμπάργκο στα εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα, το Επιμελητήριο Ηλείας.
Οι παραγωγοί του νομού, όπως αναφέρει ο κ. Αντώνης Παρασκευόπουλος, πρόεδρος του εξαγωγικού τμήματος του Επιμελητηρίου Ηλείας, όσον αφορά την εξαίρεση της ελιάς, του ελαιολάδου και του κρασιού, αναμένουν να δουν τις τυχόν απαιτήσεις για πρόσθετους φυτοϋγειονομικούς ελέγχους, που ενδεχομένως θα δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα.
Αναζητούν ενεργειακό ...αντίδοτο
Σχέδια αντιμετώπισης ενδεχόμενης σοβαρής διαταραχής της ροής του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας επεξεργάζεται η αγορά φυσικού αερίου και ενέργειας στην Ελλάδα, εξαιτίας του ρωσικού εμπάργκο που κήρυξε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το ενδεχόμενο δραστικού περιορισμού της ροής φυσικού αερίου προκαλεί ανησυχία σε όλη την Ευρώπη και φυσικά στην Ελλάδα, με δεδομένη την υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από τη Ρωσία.
Εισάγει το 65%-70%
Σύμφωνα με στοιχεία, η χώρα μας εισάγει το 65%-70% των αναγκών της ετησίως από τη Ρωσία μέσω του δικτύου αγωγών της Ουκρανίας, καθώς και το 70% του αργού που διυλίζουν τα ΕΛΠΕ και η Motor Oil στις εγκαταστάσεις τους.
Σε περίπτωση μείωσης της παροχής αερίου από την Ουκρανία ή και απευθείας από τη Ρωσία, αυτό θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα όχι μόνο στον εφοδιασμό της αγοράς με φυσικό αέριο αλλά και με ηλεκτρική ενέργεια, αφού η παραγωγή της στηρίζεται σε ποσοστό 25% στο αέριο.
Για ένα μήνα
Η ΔΕΠΑ έχει ήδη γεμίσει τις αποθήκες της Ρεβυθούσας με LNG, μέτρο που μπορεί να διασφαλίσει την ομαλή τροφοδοσία της χώρας σε αέριο, σε περίπτωση διακοπής του ρωσικού, για διάστημα ενός μήνα, ενώ σε περίπτωση που η κρίση έχει μεγαλύτερη διάρκεια, θα εφαρμοστεί σχέδιο εκτάκτου ανάγκης, το οποίο προβλέπει σε πρώτη φάση την περικοπή κατανάλωσης των μονάδων αερίου και στη συνέχεια των ενεργοβόρων βιομηχανιών.
Για την ομαλή τροφοδοσία της χώρας σε ηλεκτρισμό, το σχέδιο προβλέπει αύξηση εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και απαγόρευση παράλληλα των εξαγωγών, αύξηση της υδροηλεκτρικής παραγωγής και προγραμματισμένες περικοπές ρεύματος.
ΔΑΝΑΗ ΑΛΕΞΑΚΗ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΛΙΔΗΣ