«Κράτος πρόνοιας εν μέσω κρίσης»

Ένας στους δύο Έλληνες δηλώνει ότι κάθε μήνα, μετά την πληρωμή των λογαριασμών, δεν του απομένουν καθόλου χρήματα, επισημαίνουν οι απόφοιτοι του LSE σε κείμενο θέσης, επικαλούμενοι έρευνα της Trendbox για λογαριασμό της εισπρακτικής εταιρείας Intrum Justitia.

Στο κείμενο με θέμα «Κράτος Πρόνοιας εν μέσω Κρίσης», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πως τα χρηματικά αποθέματα του ελληνικού κράτους έχουν και αυτά με την σειρά τους μειωθεί σημαντικά σε μια περίοδο που οι Έλληνες έχουν μεγάλη ανάγκη την πλήρη ενεργοποίηση του κράτους πρόνοιας.

Σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ, οι δαπάνες για προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης ανέρχονται στο 22% του ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο σχεδόν εξαντλείται στους τομείς των συντάξεων και της υγείας. Οι υπόλοιπες παροχές κοινωνικής ασφάλισης φθάνουν μόνο το 3%, ενώ οι δαπάνες προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας αγγίζουν το 2%. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι κοινωνικές παροχές σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό αδυνατούν να φθάσουν σε αυτούς που τις έχουν πραγματικά ανάγκη.

Οι απόφοιτοι του LSE εξετάζουν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε περιόδους κρίσης, ώστε οι κοινωνικές παροχές να φθάνουν και στις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες. Διατυπώνουν, μάλιστα, τις εξής προτάσεις για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες:

Εκπαίδευση

Η έλλειψη εκπαίδευσης είναι άμεσα συνυφασμένη με τον κίνδυνο της φτώχειας. Προτάσεις:

• Εισαγωγή μαθημάτων, όπως πολιτική φιλοσοφία, ηθική φιλοσοφία, λογική, αισθητική και φιλοσοφία της τέχνης σε αντιδιαστολή με τα δώδεκα χρόνια διδασκαλίας των θρησκευτικών.
• Ουσιαστική τόνωση της μετεκπαίδευσης και της δια βίου εκπαίδευσης.
• Καταπολέμηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού και προώθηση του πηγαίου σεβασμού στη διαφορετικότητα, σε κάθε επίπεδο. Εισαγωγή ομιλιών, δράσεων και σεμιναρίων από εκπροσώπους οργανωμένων ομάδων LGBT, κοινοτήτων μεταναστών και τοξικοεξαρτημένων, στα πανεπιστήμια και στους χώρους εργασίας.
• Προώθηση των ιδεωδών της διαφορετικότητας, της ισότητας των ευκαιριών και της κοινωνικής ένταξης των άνωθεν ομάδων στα σχολεία από εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με ειδικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.

Υγεία

Μεταξύ φτώχειας και υγείας υπάρχει μια σχέση αλληλεπίδρασης. Η μεγαλύτερη ανισότητα αντικατοπτρίζεται κυρίως στην πρωτοβάθμια βαθμίδα υγείας, δηλαδή στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη φαρμακευτική αγωγή. Προτάσεις:

• Άμεση αντιμετώπιση της έλλειψης υλικών και ανθρώπινου δυναμικού στα νοσοκομεία.
• Πολυδύναμα ιατρεία σε ακριτικές και απομονωμένες περιοχές.
• Κάλυψη της έλλειψης 500 ευρέως συυνταγογραφούμενων φαρμάκων.
• Άμεση ενίσχυση προγραμμάτων εργασίας στον δρόμο για την πρόληψη και μείωση της βλάβης  σε άτομα που  κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών με παράλληλη αύξηση του αριθμού των διανεμόμενων των συριγγών και προφυλακτικών.
• Εξασφάλιση μηδενικής συμμετοχής σε αναγκαία φάρμακα για ευπαθείς ομάδες και εφαρμογή εθνικού προγράμματος για την ισότιμη πρόσβαση ανασφάλιστων και άπορων ατόμων.
• Εφαρμογή του Εισιτηρίου Ελεύθερης Πρόσβασης σε Υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με ποιοτική αλλά και ποσοτική αύξηση της ομάδας στόχου.

Ψυχική Υγεία

Στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας η σχετική κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 20% μεταξύ του 2010 και του 2011, και κατά επιπλέον 55% μεταξύ του 2011 και του 2012. Παράλληλα, οι μελέτες δείχνουν αύξηση της μείζονος κατάθλιψης από 3,3% το 2008 σε 8,2% το 2011, με βασική συχνά αιτία την οικονομική δυσπραγία και εκτόξευση των ποσοστών των αυτοκτονιών.

Η απόλυτη από-ασυλοποίηση των ψυχικά ασθενών και η ανάπτυξη δράσεων που στόχο θα έχουν την αυτόνομη διαβίωση και την πλήρη επανένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο είναι επιτακτική στο πλαίσιο της πολυαναμενόμενης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν καθοριστικά συγκεκριμένα προγράμματα από-ασυλοποίησης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης (π.χ. Πρόγραμμα «Ψυχαργώς»).

Ατομικές και συλλογικές πρωτοβουλίες αλληλεγγύης

Υπάρχει ήδη πληθώρα ατομικών και συλλογικών πρωτοβουλιών αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών, όπως για παράδειγμα, κοινωνικά ιατρεία, συσσίτια, ομάδες οικονομικής και ψυχολογικής στήριξης κ.α. Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν ένα από τα πιο υγιή κομμάτια της κοινωνίας και δεν πρέπει να υπονομεύονται, να διώκονται ή να αποδυναμώνονται, αλλά αντιθέτως να υποστηρίζονται.

Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα – Εξασφάλιση αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου

Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι μια στοχευμένη κοινωνική παροχή που χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια και απευθύνεται σε οποιονδήποτε πληροί τα κριτήρια αυτά, χωρίς αποκλεισμούς. Η προβλεπόμενη εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε δύο περιοχές της χώρας εντός του 2014 εγείρει υψηλές προσδοκίες για την κοινωνική προστασία ευάλωτων ομάδων.

Χρήση Νέων Τεχνολογιών

Σημαντικά παραδείγματα αποτελούν η διαδικτυακή πύλη «Ερμής» και η δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για κάποια επιδόματα. Προτάσεις:

    Eξατομίκευση πληροφοριών ανάλογα με τις ανάγκες και το προφίλ των χρηστών και προσφορά τους σε περισσότερες γλώσσες.
    Σύνδεση υπηρεσιών για μεγαλύτερη ευκολία στην χρήση (προσυμπληρωμένες φόρμες, απλούστευση διαδικασιών κ.α.).
    Πληροφόρηση του κοινού για τις διαδικτυακές υπηρεσίες για εκπαίδευση (π.χ e-learning) και εύρεση εργασίας.

Ο Ελληνικός Σύλλογος Αποφοίτων του London School of Economics and Political Science, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του και με βασικό στόχο την αξιοποίηση του πλούσιου πνευματικού δυναμικού των αποφοίτων του LSE και τη συμμετοχή στο δημόσιο διάλογο, δημιούργησε Think Tank (Ομάδες Σκέψης) για την παραγωγή Κειμένων Θέσης (Policy papers) τα οποία περιλαμβάνουν συγκεκριμένες προτάσεις που έχουν προκύψει από καινοτόμες και πρωτοπόρες απόψεις και στοχεύουν στη θεμελίωση ιδεών και πλαισίων. Τα θέματα που καλύπτουν οι Ομάδες Σκέψης προκύπτουν από τα βασικά διδασκόμενα αντικείμενα στο LSE και παράλληλα αποτελούν τους βασικούς τομείς που απασχολούν την Ελλάδα: Οικονομία και Ανάπτυξη, Πολιτική και Κοινωνία, Μέσα Ενημέρωσης, Επικοινωνίας και Τεχνολογία και Ιστορία και Διεθνείς Σχέσεις. Ολοκληρώνοντας φέτος το δεύτερο κύκλο των Κειμένων Θέσης, ξεκινά με τη δημοσιοποίηση της σύνοψης του κειμένου θέσης της Ομάδας Πολιτική & Κοινωνία με θέμα «Κράτος Πρόνοιας εν μέσω Κρίσης» ενώ σταδιακά θα ακολουθήσουν και οι περιλήψεις των υπόλοιπων κειμένων.

Συγγραφική Ομάδα: Δαμάσκου Άννα, Ερηνάκης Νίκος, Κυπριάδη Αριάδνη, Σαμαρά Κωνσταντίνα, Ψαρρά Χριστίνα