Απόφαση για ευελιξία στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας

Αναδημοσίευση από τη «Ναυτεμπορική»

Η αναγνώριση και επίσημα της ανάγκης επίδειξης μεγαλύτερης ευελιξίας στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας (δημοσιονομική πειθαρχία) από τους Ευρωπαίους ηγέτες, ώστε να συνδυάζεται με τις πολιτικές ανάπτυξης, αποτελεί ένα πρώτο, μικρό μεν, αλλά σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν την Κομισιόν να αναζητήσει εντός του υφιστάμενου χρηματοδοτικού πλαισίου τρόπους εξεύρεσης πρόσθετων πόρων με στόχο τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Αυτό θα γίνει μέσω μόχλευσης στις αγορές, ενώ η Επιτροπή θα μελετήσει το θέμα και θα φέρει συγκεκριμένη πρόταση το Δεκέμβριο.

Τα παραπάνω μπορεί να μην αποτελούν «επανάσταση» στην Ευρωζώνη, γιατί το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης παραμένει, αλλά ήταν το καλύτερο που μπόρεσαν να αποσπάσουν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι από την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, η επιμονή της οποίας σε θέματα δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι γνωστή.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ανάγκη για διασταλτική ερμηνεία του Συμφώνου Σταθερότητας επισημαίνεται τόσο στο κείμενο των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και στο πρόγραμμα με τις προτεραιότητες της νέας Κομισιόν, που επίσης ενέκριναν χθες οι Ευρωπαίοι ηγέτες.

Το ότι διαφαίνεται με μικρή στροφή στην οικονομική πολιτική της Ευρωζώνης προκύπτει και από το γεγονός ότι επόμενος πρόεδρος του Εurogroup θα είναι είτε ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς Ντε Γκουίντος είτε ο Γάλλος πρώην ομόλογός του Πιέρ Μοσκοβισί. Το Βερολίνο για πρώτη φορά δέχεται η προεδρία του Εurogroup να δοθεί σε εκπρόσωπο χώρας που δεν βόρεια, δηλαδή υπέρμαχος της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Στα συμπεράσματα της Συνόδου τονίζεται ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την οικονομική ανάπτυξη και βελτιώνουν την διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, μεταξύ άλλων, με τη δέουσα εκτίμηση των δημοσιονομικών μέτρων και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αξιοποιώντας βέλτιστα την εγγενή ευελιξία των ισχυόντων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Η διατύπωση αυτή κινείται στην κατεύθυνση των αιτημάτων της Γαλλίας και της Ιταλίας να μη λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό του ελλείμματος δημόσιες δαπάνες που εντάσσονται στο πλαίσιο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν στόχο την ανάπτυξη.

Τονίζεται επίσης ότι οι δυνατότητες που προσφέρει το ισχύον δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την εξισορρόπηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας με την ανάγκη στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης είναι σκόπιμο να αξιοποιηθούν.

Λόγω των σταθερά υψηλών επιπέδων του χρέους και της ανεργίας και της χαμηλής αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, καθώς και των προκλήσεων της γήρανσης της κοινωνίας και της στήριξης της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, ιδίως για τους νέους, πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή ευνοϊκής προς την ανάπτυξη και διαφοροποιημένης δημοσιονομικής εξυγίανσης, αναφέρει το κείμενο.

Τον προσδιορισμό αυτής της ευελιξίας θα τον κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του πλαισίου διακυβέρνησης (εξάπτυχο και δίπτυχο για το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών) έως τις 14 Δεκεμβρίου 2014.

Η οικονομία

Αναφορικά με την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επισημαίνουν ότι οι πρόσφατες ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης είναι ενθαρρυντικές και αποδεικνύουν ότι οι κοινές προσπάθειες των κρατών-μελών και των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. αποδίδουν καρπούς.

Η ανάπτυξη άρχισε να επιστρέφει και παρατηρείται μια μικρή αύξηση της απασχόλησης, ωστόσο παραμένει εύθραυστη και άνιση και οι προσπάθειες εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανάπτυξης πρέπει να συνεχιστούν και να ενισχυθούν προκειμένου να αυξηθεί το αναπτυξιακό δυναμικό της Ευρώπης και να δημιουργηθούν περισσότερες και καλύτερες θέσεις απασχόλησης.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες σημειώνουν ότι απαιτείται ενισχυμένη δράση για μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας, μεταρρύθμιση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών και των δημόσιων διοικήσεων, βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και του περιβάλλοντος έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση, ενίσχυση της λειτουργίας των βιομηχανιών δικτύου και αναμόρφωση των εκπαιδευτικών συστημάτων.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν πάνω σε ένα σχέδιο με πέντε θεματικές ενότητες, που θα αποτελέσουν τις προτεραιότητες της νέας Κομισιόν για την περίοδο 2014-2019.

Οι πέντε κυρίαρχες προτεραιότητες της νέας Επιτροπής: ισχυρότερες οικονομίες με περισσότερες θέσεις απασχόλησης, κοινωνίες ικανές να ενδυναμώνουν και να προστατεύουν, ασφαλές μέλλον όσον αφορά την ενέργεια και το κλίμα, αξιόπιστος τομέας θεμελιωδών ελευθεριών, αποτελεσματικότερη κοινή δράση ανά τον κόσμο. Ειδικότερα, οι προτεραιότητες ανά δράση είναι οι εξής:

1. Απασχόληση, ανάπτυξη και ανταγωνισμός: Οπως τονίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όλες οι οικονομίες πρέπει να εξακολουθήσουν να επιδιώκουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Για το λόγο αυτό, η Ενωση χρειάζεται τολμηρά βήματα για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη, να αυξήσει τις επενδύσεις, να δημιουργήσει περισσότερες και καλύτερες θέσεις απασχόλησης και να ενθαρρύνει τις μεταρρυθμίσεις για την ανταγωνιστικότητα.

Αυτό επίσης προϋποθέτει βέλτιστη χρήση της ευελιξίας που βασίζεται στους ισχύοντες κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Οι προτεραιότητες της Ενωσης για τα επόμενα πέντε χρόνια στον τομέα αυτό είναι:

• πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού της ενιαίας αγοράς σε κάθε διάστασή της, ολοκληρώνοντας την εσωτερική αγορά προϊόντων και υπηρεσιών και την ενιαία ψηφιακή αγορά έως το 2015,
• προαγωγή του επιχειρηματικού πνεύματος και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, κυρίως για τις μμε, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και στις επενδύσεις, εξασφαλίζοντας πιο ανθεκτική δημοσιονομική ρύθμιση, βελτιώνοντας τη λειτουργία των αγορών εργασίας και μετατοπίζοντας τους φόρους από την εργασία, μειώνοντας τις περιττές διοικητικές επιβαρύνσεις,
• επενδύσεις και προετοιμασία των οικονομικών για το μέλλον, καλύπτοντας τις μακροχρόνιες επενδυτικές ανάγκες όσον αφορά τις υποδομές μεταφορών, ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, καθώς και την ενεργειακή απόδοση, την καινοτομία και έρευνα, τις δεξιότητες, την εκπαίδευση και την καινοτομία, αξιοποιώντας πλήρως τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., κινητοποιώντας το σωστό συνδυασμό ιδιωτικής και δημόσιας χρηματοδότησης και διευκολύνοντας τις μακροχρόνιες επενδύσεις, χρησιμοποιώντας και αναπτύσσοντας χρηματοδοτικά μέσα, όπως αυτά της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ιδίως για μακροπρόθεσμα έργα, προβλέποντας το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο για μακροπρόθεσμες επενδύσεις,
• ενίσχυση της παγκόσμιας ελκυστικότητας της Ενωσης ως τόπου παραγωγής και επενδύσεων με ισχυρή και ανταγωνιστική βιομηχανική βάση και ακμάζουσα γεωργία, και ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, σε πνεύμα αμοιβαίου και ανταποδοτικού οφέλους και διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων των διατλαντικών σχέσεων εμπορίου και επενδύσεων, έως το 2015,
• περαιτέρω ισχυροποίηση και ανθεκτικότητα της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης ως παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης με ενίσχυση της διακυβέρνησης της Ζώνης του Ευρώ και του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών, της σύγκλισης και της αλληλεγγύης.

2. Ενωση που ενδυναμώνει και προστατεύει όλους τους πολίτες: Σύμφωνα με τους ηγέτες, πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες βιώνουν ή φοβούνται τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η Ενωση πρέπει να εξακολουθήσει να αξιοποιεί ευκαιρίες, πράγμα το οποίο κάνει με επιτυχία, αλλά αυτό πρέπει επίσης να γίνεται αντιληπτό και να βιώνεται ως πηγή προστασίας. Η Ενωση πρέπει να καταστεί ισχυρότερη προς τα έξω, παρέχοντας όμως μεγαλύτερη φροντίδα στους πολίτες της. Κατά συνέπεια, χωρίς να θίγονται οι αρμοδιότητες των κρατών-μελών που έχουν την ευθύνη για τα οικεία συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, οι προτεραιότητες τις οποίες θέτουμε για την Ενωση στο συγκεκριμένο τομέα για την προσεχή πενταετία είναι οι ακόλουθες:

• συμβολή στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στην αξιοποίηση ταλέντων και στην παροχή ευκαιριών ζωής για όλους: εντείνοντας τον αγώνα κατά της ανεργίας των νέων, ιδίως για τους νέους που έχουν εγκαταλείψει την εκπαίδευση, την απασχόληση ή την κατάρτιση, διευκολύνοντας την κινητικότητα των εργαζομένων, ιδίως σε τομείς με επί μακρόν κενές θέσεις ή αναντιστοιχίες δεξιοτήτων, προστατεύοντας μια από τις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες της Ενωσης, ήτοι το δικαίωμα όλων των πολιτών της Ε.Ε. να διακινούνται ελεύθερα και να διαμένουν και να εργάζονται σε άλλα κράτη-μέλη, καθώς και μεταξύ άλλων από πιθανές καταχρηστικές ή δόλιες αξιώσεις,

3. Προς μια ενεργειακή Ενωση με μια μακρόπνοη πολιτική για το κλίμα: Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα γεωπολιτικά γεγονότα, ο παγκόσμιος ενεργειακός ανταγωνισμός και ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής αποτελούν το έναυσμα για την επανεξέταση της στρατηγικής σε σχέση με την ενέργεια και το κλίμα.

Με δεδομένη την πρόκληση αυτή, οι πολιτικές σχετικά με την ενέργεια και το κλίμα τα επόμενα πέντε χρόνια πρέπει να έχουν ως επίκεντρο τα εξής:

• οικονομικά προσιτή ενέργεια για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, μετριάζοντας τη ζήτηση ενέργειας μέσω της βελτιωμένης ενεργειακής απόδοσης, περατώνοντας πραγματικά την ολοκληρωμένη αγορά ενέργειας, βρίσκοντας τρόπους για να αυξηθεί η διαπραγματευτική δύναμη της Ενωσης, ενισχύοντας τη διαφάνεια στην αγορά φυσικού αερίου και τονώνοντας την έρευνα, την ανάπτυξη και τη βιομηχανική ευρωπαϊκή βάση στον ενεργειακό τομέα,
• εξασφάλιση ενέργειας για όλες τις χώρες της Ενωσης επιταχύνοντας τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και οδών, μεταξύ άλλων μέσω ανανεώσιμων, ασφαλών και διατηρήσιμων και άλλων εγχώριων ενεργειακών πηγών, ώστε να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση, ιδίως από μία μοναδική πηγή ή πάροχο, αναπτύσσοντας την απαραίτητη υποδομή όπως οι διασυνδέσεις, παρέχοντας το κατάλληλο πλαίσιο προγραμματισμού σε φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα ώστε να μπορούν να λάβουν μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επενδυτικές αποφάσεις,
• προώθηση πράσινης ενέργειας, διατηρώντας τον ηγετικό ρόλο στις προσπάθειες καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

4. Ενωση ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης: Η Ε.Ε. θα προωθήσει τα επόμενα πέντε χρόνια:

• την καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης σε όλες της τις πτυχές
• την πρόληψη και την καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας
• τη βελτίωση της δικαστικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών

5. Η Ενωση ως ισχυρός παγκόσμιος παράγων: Προτεραιότητα η μεγιστοποίηση της επιρροής της Ε.Ε. εξασφαλίζοντας τη συνοχή ανάμεσα στους στόχους εξωτερικής πολιτικής των κρατών-μελών και της Ε.Ε. και βελτιώνοντας το συντονισμό και τη συνοχή ανάμεσα στους κύριους τομείς εξωτερικής δράσης, όπως το εμπόριο, η ενέργεια, η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις, η ανάπτυξη και οι οικονομικές πολιτικές.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - [email protected]