Έντονο ανταγωνισμό αναμένεται να αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον η Ελλάδα στις εξαγωγές από τις δέκα νέες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά το γεγονός ότι προς το παρόν, με βάση τα στοιχεία του διεθνούς εμπορίου της περιόδου 1997 – 2001, το πρόβλημα αυτό είναι σχετικά περιορισμένης έκτασης.
Δεδομένου ότι το ποσοστό των εξαγωγών των δέκα χωρών που κατευθύνεται προς τον Ο.Ο.Σ.Α και την Ε.Ε σταδιακά αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά των Ελληνικών εξαγωγών παραμένουν σταθερά ή εμφανίζουν μικρή μείωση, αναμένεται να ενταθεί ο ανταγωνισμός που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στις εξαγωγές από τις νέες χώρες-μέλη, κυρίως στα βιομηχανικά προϊόντα.
Οι διαπιστώσεις αυτές προκύπτουν από τη νέα μελέτη του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ) του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), με τίτλο «Ο Ανταγωνισμός από τις Νέες Χώρες-Μέλη της Ε.Ε.», στην οποία εξετάζεται ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζει η χώρα μας στις εξαγωγές από τις νέες χώρες-μέλη της Ε.Ε. Η μελέτη έγινε από τον επιστημονικό συνεργάτη του ΚΕΕΜ, κ. Ι. Χαλικιά, αναπληρωτή καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στη μελέτη εξετάζεται αναλυτικά ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζει η χώρα μας σε 31 διψήφιες κατηγορίες προϊόντων της Τυποποιημένης Ταξινόμησης του Διεθνούς Εμπορίου (ΤΤΔΕ) οι οποίες καλύπτουν το 92,5% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών (εκτός πετρελαιοειδών).
Οι νέες χώρες-μέλη αντιπροσωπεύουν μόλις το 2,3% του συνολικού ανταγωνισμού που αντιμετωπίζει η χώρα μας στις εξαγωγές προς τις αγορές των χωρών-μελών του Ο.Ο.Σ.Α. Η Πολωνία εμφανίζεται ως η κυριότερη ανταγωνίστρια χώρα με ποσοστό 0,77% του συνολικού ανταγωνισμού.
Ακολουθούν η Ουγγαρία με 0,44%, η Τσεχία με 0,43% και η Σλοβακία με 0,22%. Οι λοιπές χώρες εμφανίζουν πολύ μικρά ποσοστά που κυμαίνονται από 0,04% (Μάλτα) έως 0,15% (Σλοβενία).
Οι κυριότεροι ανταγωνιστές, στα αγροτικά προϊόντα, είναι η Πολωνία και η Ουγγαρία με ποσοστά 0,62% και 0,31%, αντίστοιχα και ο ανταγωνισμός αφορά κυρίως τα φρούτα & λαχανικά και τα δημητριακά.
Στις πρώτες ύλες ο ανταγωνισμός συγκεντρώνεται σε δύο χώρες: στη Τσεχία με ποσοστό ανταγωνισμού 0,53% και στην Πολωνία με ποσοστό 0,38%. Οι δύο αυτές χώρες προωθούν στις ίδιες με την Ελλάδα αγορές, υφαντικές ίνες, λιπάσματα και μεταλλεύματα.
Τέλος, οι χώρες Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχία εμφανίζονται ως οι κυριότεροι ανταγωνιστές στα βιομηχανικά προϊόντα και καλύπτουν συνολικά το 2% του συνολικού ανταγωνισμού. Η Πολωνία μας ανταγωνίζεται κυρίως στα ενδύματα, στο σίδηρο & χάλυβα, στα μη σιδηρούχα μέταλλα, στα λοιπά μεταλλικά είδη και στις μηχανές παραγωγής ενέργειας. Η Τσεχία κυρίως στα νήματα & υφάσματα, μη μεταλλικά ορυκτά και λοιπά μεταλλικά είδη, και η Ουγγαρία στις μηχανές παραγωγής ενέργειας, μηχανές γραφείου και συσκευές & εξοπλισμό για τηλεπικοινωνίες.
Όσον αφορά τη σύνθεση των εμπορευματικών εξαγωγών, τα βιομηχανικά προϊόντα συγκεντρώνουν τον κύριο όγκο των εξαγωγών των νέων χωρών - μελών της Ε.Ε. (87% με βάση τη σύνθεση του εμπορίου το 2001), ενώ το 82% του συνόλου των εξαγωγών τους κατευθύνεται προς τις χώρες-μέλη του Ο.Ο.Σ.Α. και το 68% προς την Ε.Ε.
Αντίθετα, στη χώρα μας, τα βιομηχανικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν μόνο το 57% του συνόλου των εξαγωγών, ενώ προς τις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α. κατευθύνεται το 61% του συνόλου των εξαγωγών, και προς την Ε.Ε. των 15 μόνο το 47% (με βάση τα οριστικοποιημένα στοιχεία του 2000).