Πώς θα δοθούν ιδιωτικές συντάξεις με την οργάνωση ανεξάρτητων φορέων

Ετοιμη να παρουσιάσει στην κυβέρνηση την πρότασή της για τη διασφάλιση των μελλοντικών συντάξεων, μια πρόταση που ξεφεύγει από τη λογική των υπερχρεωμένων Ταμείων και που δεν θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, είναι η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», σήμερα στο διοικητικό συμβούλιο της Ενωσης συζητείται το τελικό κείμενο της πρότασης που θα απευθύνει η αγορά στα συναρμόδια υπουργεία, το οποίο προβλέπει τρεις πυλώνες ασφάλισης, τον πρώτο με τις κύριες συντάξεις, που θα είναι υποχρεωτικός, το δεύτερο με τα pension funds, που θα είναι επίσης υποχρεωτικός, και τον τρίτο με τα ατομικά ασφαλιστήρια, που θα είναι προαιρετικός.

Στην πρόταση θα αναφέρεται ότι το νέο καθεστώς, που βασίζεται σε ευρωπαϊκά πρότυπα οργάνωσης συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, θα εγγυάται απόλυτα διαφανείς διαδικασίες διαχείρισης των κεφαλαίων, θα υποστηρίζεται από ανεξάρτητες - εξειδικευμένες εταιρείες, θα απαιτήσει τη χορήγηση κινήτρων προς τους εργαζομένους, και, βέβαια, της εφαρμογής του νέου συστήματος θα προηγηθεί νομοθετική παρέμβαση.

Εφόσον η πρόταση της αρμόδιας Επιτροπής της Ενωσης γίνει δεκτή από το δ.σ. αυτής, σχετικός φάκελος θα διαβιβαστεί προς τα συναρμόδια υπουργεία, ώστε να αρχίσει και επίσημα ο διάλογος για την αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας, ο οποίος, όπως προανήγγειλε και η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία της έκθεση, έχει προγραμματιστεί να αρχίσει αυτό το φθινόπωρο.

Ειδικότερα, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες της «Ν», η θέση της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος για το νέο συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας κινείται στο εξής πλαίσιο:

• Τα κύρια Ταμεία Ασφάλισης θα χορηγούν τις εθνικές - εγγυημένες συντάξεις, που θα περιορίζονται στο ποσό των 360 ευρώ. Τα ταμεία θα λειτουργούν ουσιαστικά ως ο πρώτος πυλώνας ασφάλισης, στον οποίο η συμμετοχή των εργαζομένων θα είναι υποχρεωτική.
• Συμμετοχή στις κρατήσεις θα έχουν από κοινού, όπως και σήμερα, εργαζόμενοι και εργοδότες.
• Επί της εθνικής σύνταξης, οι εργαζόμενοι θα «χτίζουν» τις συνολικές μηνιαίες απολαβές που θα έχουν ως συνταξιούχοι, προσθέτοντας το ποσό που θα αναλογεί από τη συμμετοχή τους στο δεύτερο πυλώνα ασφάλισης.
• Ο δεύτερος πυλώνας θα έχει επίσης υποχρεωτικό χαρακτήρα για τους εργαζομένους. Στις κρατήσεις θα συμβάλλουν και οι εργοδότες.
• Για τις ανάγκες του δεύτερου πυλώνα θα οργανωθούν από ιδιωτικές εταιρείες Ταμεία (pension funds), στα οποία οι εργαζόμενοι, από κοινού με τους εργοδότες, θα καταβάλλουν ένα ελάχιστο ποσό, το οποίο θα οριστεί νομοθετικά (πιθανότατα ως ποσοστό επί των μηνιαίων εσόδων του εργαζομένου).
• Ο εργαζόμενος, εφόσον επιθυμεί να ενισχύσει τη μελλοντική του σύνταξη, θα μπορεί να αυξήσει την εισφορά του.
• Κάθε εργαζόμενος θα επιλέγει ελεύθερα το Ταμείο του δεύτερου πυλώνα από το οποίο θα λάβει τη σύνταξή του και στο οποίο θα καταβάλλει τις εισφορές του.
• Κάθε εργαζόμενος θα μπορεί ελεύθερα να «μετακινείται» από Ταμείο σε Ταμείο, εξαγοράζοντας το ποσό που στο μεταξύ θα έχει συγκεντρώσει. Εξυπακούεται ότι το κεφάλαιο το οποίο θα θελήσει να μεταφέρει σε άλλο pension fund, θα αλλάζει διαχειριστή, δίχως να χρήματα να περνούν από τα χέρια του.
• Η αλλαγή εργοδότη δεν θα συνεπάγεται για τον εργαζόμενο και αλλαγή Ταμείου. Ο νέος εργοδότης θα αναλαμβάνει την υποχρέωση καταβολής των κρατήσεων που του αναλογούν στο pension fund το οποίο είχε επιλέξει ήδη από την προηγούμενη εργασία του ο συνεργάτης του.
• Κάθε εργαζόμενος, όποτε το επιθυμεί, θα είναι ελεύθερος να αυξάνει, πέραν του υποχρεωτικού, το ποσό που θα καταβάλλει στο Ταμείο του δεύτερου πυλώνα.
• Ανάλογα με τα χρόνια που θα έχει στην αγορά ο εργαζόμενος, θα ορίζονται οι κρατήσεις του και ο βαθμός κατά τον οποίο τα pension funds θα συμμετέχουν στη διαμόρφωση της σύνταξής του. Αν, για παράδειγμα, σήμερα, κάποιος πλησιάζει στο τέλος του εργασιακού του βίου, ενδεχομένως να μην έχει δικαίωμα συμμετοχής στο νέο καθεστώς. Αν πάλι έχει διανύσει μέρος της καριέρας του, η συμμετοχή του θα είναι περιορισμένη, ενώ κάθε νέος εργαζόμενος θα καταβάλλει το σύνολο των κρατήσεων που του αναλογούν. Το πώς, τελικά, θα συμμετέχουν στα pension funds οι εργαζόμενοι, θα προσδιοριστεί με τη θεσμοθέτηση σχετικού αλγόριθμου.
• Οποιος εργαζόμενος τίθεται εκτός εργασίας, θα μπορεί είτε να διακόψει την καταβολή των εισφορών του είτε να τη συνεχίζει υπό καθεστώς αυτασφάλισης (και στους δύο πυλώνες).
• Διαχειριστές των pension funds θα είναι ανεξάρτητες ιδιωτικές εταιρείες. Δικαίωμα συμμετοχής στη διαχείριση των κεφαλαίων θα έχουν, πέρα από τις ασφαλιστικές εταιρείες, και οι τράπεζες, αλλά και άλλες επιχειρήσεις, εξειδικευμένες στον τομέα.
• Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές εταιρείες, προκειμένου να δραστηριοποιηθούν στα pension funds, θα υποχρεωθούν να ιδρύσουν θυγατρικές που ως αποκλειστικό έργο θα έχουν την οργάνωση και λειτουργία Ταμείων του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης και τη διαχείριση των κεφαλαίων που θα συγκεντρώνουν από τις κρατήσεις των εργαζομένων. Με τον τρόπο αυτόν, κάθε Ταμείο θα διαθέτει σχετική αυτοτέλεια έναντι της ασφαλιστικής, ώστε η δράση ή και η οικονομική θέση της να μην επιδρούν άμεσα στην κεφαλαιακή του επάρκεια.
• Τα Ταμεία θα λειτουργούν υπό καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού. Οι εργαζόμενοι θα τα επιλέγουν, κατά κύριο λόγο, βάσει των αποδόσεων που θα επιτυγχάνουν, καθώς και άλλων δεδομένων. Χαρακτηριστικά αναφέρονται ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας, το παρεχόμενο σέρβις, το brand του Ταμείου και το πόσο ισχυρό και φερέγγυο παρουσιάζεται στην αγορά.
• Η κυβέρνηση, προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης, θα πρέπει να χορηγήσει κίνητρα -κυρίως φορολογικά-, ώστε οι εργαζόμενοι να μην αρκεστούν στο να καταβάλλουν σε μηνιαία βάση μόνο το ποσό που θα οριστεί από το νόμο ως κατώτατο υποχρεωτικό, αλλά να επενδύσουν σε μια περισσότερο γενναία σύνταξη.
• Η σύνταξη κάθε εργαζόμενου θα μπορεί να ενισχυθεί και από ατομικά ασφαλιστήρια συμβόλαια, που, όπως είναι γνωστό, ήδη διατίθενται στην αγορά. Πρόκειται, επί της ουσίας, για τον τρίτο πυλώνα ασφάλισης, όπου πλέον ο ασφαλισμένος θα συνδιαλέγεται με ασφαλιστική εταιρεία, προκειμένου να συνάψει ατομική σύμβαση.
• Η ασφάλιση μέσω του τρίτου πυλώνα δεν θα έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα.

Η ώρα της καταβολής

Ο εργαζόμενος, εφόσον ολοκληρώσει τον κύκλο του στην αγορά, θα λαμβάνει ως σύνταξη το ελάχιστο εγγυημένο ποσό που θα προβλέπει ο νόμος για τα κύρια Ταμεία Ασφάλισης, συν το ποσό που θα του αναλογεί από το δεύτερο πυλώνα και το ή τα pension funds, όπου επέλεξε να διαθέσει τις κρατήσεις από τους μισθούς του, ενώ, εφόσον διαθέτει και ατομικό ασφαλιστήριο, στις απολαβές του θα προστεθεί και η σύνταξη από την ασφαλιστική του εταιρεία.

«Δημιουργείται μια τεράστια ευκαιρία»

Το πρόβλημα της βιωσιμότητας και της ανεπάρκειας των κρατικών συνταξιοδοτικών συστημάτων είναι ζήτημα δημόσιου διαλόγου όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και οι συνέπειες των αποφάσεων που θα ληφθούν σήμερα θα μας επηρεάζουν για τις επόμενες δεκαετίες, τόνισε ο πρόεδρος της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, ανοίγοντας τις εργασίες της Συνάντησης Ασφαλιστών και Αντασφαλιστών της Υδρας.

Καθώς το κοινωνικό κράτος έχει καταρρεύσει -σε αυτή την κοινωνία στην οποία η αγορά ήταν για χρόνια στη σκιά της κρατικής «ημι-δωρεάν» παροχής υπηρεσιών σύνταξης και υγείας για όλους, χωρίς να διαθέτει τα απαραίτητα αποθέματα ή τα κεφάλαια-, η ελληνική ασφαλιστική αγορά βρίσκεται μπροστά σε μια τεράστια ευκαιρία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να καλύψει το κενό. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το 2,3%, που αντιπροσωπεύουν τα ασφάλιστρα ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα φτάσει το μέσο ευρωπαϊκό όρο του 8%, επισήμανε ο κ. Σαρρηγεωργίου.

«Πρέπει ως αγορά να πλησιάσουμε τον πελάτη μας με διαφάνεια, καθαρές κουβέντες, προϊόντα προσαρμοσμένα στην οικονομική πραγματικότητα, καλά εκπαιδευμένους, επιλεγμένους και αξιόπιστους ασφαλιστές και να εκπαιδεύσουμε τους πελάτες μας στο γιατί, αν και η ασφάλιση μοιάζει σήμερα να είναι προϊόν πολυτελείας, η απουσία της μπορεί να αποβεί καταστροφική για την κοινωνία» τόνισε ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ. 

Νέο θεσμικό πλαίσιο και ορθή δράση

Προϋπόθεση για την οργάνωση των pension funds θα αποτελέσει η θεσμοθέτηση νέου πλαισίου, που θα προβλέπει το πώς θα συγκροτούνται οι εξειδικευμένες εταιρείες, υπό ποιο καθεστώς θα λειτουργούν, υπό ποιες προϋποθέσεις θα διαχειρίζονται τα αποθεματικά τους, όπως και τις διαδικασίες ελέγχου από τις αρμόδιες Αρχές, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή δράση τους, αλλά και να προλαμβάνονται κρούσματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην κατάρρευση συστημάτων.

Εγγύηση μηχανισμού

Ενα από τα ζητήματα τα οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι και η θέσπιση ενός μηχανισμού εγγύησης των ιδιωτικών συντάξεων. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα για τις ασφαλιστικές εταιρείες υφίσταται το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής, που ήδη έχει κληθεί να συνδράμει στην αντιμετώπιση των συνεπειών από δύο «λουκέτα» στις Ασφάλειες Ζωής, του ομίλου Ασπίς και της VDV Leben International AEAZ.

Ολα έτοιμα

Σε ό,τι αφορά, το χρονοδιάγραμμα αναμόρφωσης του Συνταξιοδοτικού Συστήματος, πηγές της «Ν» αναφέρουν ότι, αν η κυβέρνηση αποφασίσει να κινηθεί σε γρήγορους χρόνους, η αγορά είναι προετοιμασμένη κατάλληλα, ώστε να αντιδράσει άμεσα στα νέα δεδομένα, αναλαμβάνοντας το ρόλο που έχουν αναλάβει οι ασφαλιστικές εταιρείες σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές.

ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ - [email protected]