Σκληρούς «όρους αγοράς», που θα καθιστούν τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δυσκολότερη και από αυτή που παρέχουν οι υφιστάμενες εμπορικές τράπεζες, ζητεί το ΔΝΤ προκειμένου να αποδεχθεί τη δημιουργία του νέου Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου με την επίσημη ονομασία «Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης».
Σκληρούς «όρους αγοράς», που θα καθιστούν τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δυσκολότερη και από αυτή που παρέχουν οι υφιστάμενες εμπορικές τράπεζες, ζητεί το ΔΝΤ προκειμένου να αποδεχθεί τη δημιουργία του νέου Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου με την επίσημη ονομασία «Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης».
Το θέμα είχε πρόσφατα μεγάλη και θετική προβολή με αφορμή την επίσκεψη του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στην Ελλάδα και την ανακοίνωση της γερμανικής κυβέρνησης με 100 εκατ. ευρώ.
Ομως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φαίνεται ότι διατηρεί ακόμη σοβαρές επιφυλάξεις τόσο για τη σκοπιμότητα όσο και για τα μελλοντικά αποτελέσματα του όλου εγχειρήματος. Υπενθυμίζεται ότι το νέο Ταμείο, που βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας από το υπουργείο Ανάπτυξης εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, έχει στόχο να καλύψει μέρος από το χρηματοδοτικό κενό της πραγματικής οικονομίας.
Σύμφωνα με την εκτίμηση που έκανε ο οίκος Oliver Wyman σε έκθεση που παρήγγειλλε το υπουργείο Ανάπτυξης, το έλλειμμα χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα υπολογίζεται σε ένα ποσό μεταξύ των 15 και 18 δισ. ευρώ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα την Τετάρτη υπολόγιζε ότι η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα θα συνεχίσει να συρρικνώνεται και το 2014.
Τα κεφάλαια
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωστά, τα κεφάλαια του νέου Ταμείου θα προέλθουν κυρίως από διεθνείς επενδυτές και μια μικρή συμμετοχή του κράτους.Στόχος του Ταμείου θα είναι η διευκόλυνση της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των μεγάλων έργων υποδομής.
Σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης, ενδιαφέρον για συμμετοχή στα κεφάλαια του νέου Ταμείου έχουν εκδηλώσει ήδη το Ιδρυμα Νιάρχου, το Ιδρυμα Ωνάση και γαλλικά επενδυτικά κεφάλαια. Παρ’ όλα αυτά, σχολιάζοντας τα σχέδια για την ίδρυση του νέου Ταμείου, το ΔΝΤ στην έκθεσή του σημειώνει: «Ανάλογες προσπάθειες που έχουν γίνει και στο παρελθόν οδήγησαν σε νέα γενιά μη εξυπηρετούμενων δανείων και τελικά κόστος για τον προϋπολογισμό».
Με το σκεπτικό αυτό, το ΔΝΤ ζητεί να μην υπάρχει καμία συνεργασία του νέου Ταμείου με τις εμπορικές τράπεζες σε επίπεδο χρηματοδοτήσεων και παροχής εγγυήσεων, ώστε να μην υπάρξει ο κίνδυνος νέων επισφαλειών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. «Αν όντως το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ινστιτούτο έρχεται για να προσθέσει χρήματα που δεν μπορούν να διαθέσουν οι εμπορικές τράπεζες στην πραγματική οικονομία, τότε η κάθε συνεργασία σε χρηματοδοτήσεις θα πρέπει να αποκλειστεί εκ των προτέρων», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στο ίδιο κομμάτι του κειμένου, οι συντάκτες της έκθεσης δεν κρύβουν τις αμφιβολίες τους για τις διαβεβαιώσεις της ελληνικής πλευράς σχετικά με τη διοίκηση του Ταμείου. Οτι δηλαδή, σε αντίθεση με ό,τι ανάλογο έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα (π.χ. το ΤΕΜΠΜΕ), στο νέο Ταμείο η διοίκηση θα ασκείται από τον ιδιωτικό τομέα, αφού το Δημόσιο θα έχει μειοψηφικό ποσοστό.
Το ΔΝΤ δεν φαίνεται να πείθεται ούτε από το γεγονός ότι στη διοίκηση θα συμμετέχουν εξειδικευμένοι στο αντικείμενο οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Γερμανική Επενδυτική Τράπεζα KfW, οι οποίοι θα συμμετέχουν και στο μετοχικό κεφάλαιο.
Τονίζει ότι αν το νέο Ταμείο θέλει πραγματικά να εκπληρώσει το ρόλο του ως χρηματοδοτικό εργαλείο θα πρέπει να διατηρήσει τη μεγαλύτερη δυνατή αυτονομία και να λαμβάνει αποφάσεις με τη σύμφωνη γνώμη των διεθνών Οργανισμών αλλά και των ιδιωτών επενδυτών οι οποίοι θα συμμετέχουν στο μετοχικό του κεφάλαιο.
Διαβεβαιώσεις
Στην τοποθέτησή του για το θέμα, ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ, Αθανάσιος Κατσάμπας, απέναντι στις αντιρρήσεις του Ταμείου προσπαθεί με τη σειρά του να διαβεβαιώσει ότι με βάση του σχεδιασμό της ελληνικής κυβέρνησης διασφαλίζεται πλήρως η διοίκηση του νέου Ταμείου με χρηματοοικονομικά δεδομένα ιδιωτικού χαρακτήρα. Σημειώνει ότι βασικός στόχος του νέου οργανισμού είναι να διευκολύνει τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και μεγάλων έργων υποδομής που αδυνατούν να βρουν από άλλου χρηματοδότηση. Ο κ. Κατσάμπας τονίζει εμμέσως πλην σαφώς ότι η προσπάθεια έχει την υποστήριξη της Γερμανίας, υπενθυμίζοντας την επίσκεψη Σόιμπλε στην Ελλάδα στις 21 Ιουλίου και τη δέσμευση για στήριξη του Ελληνικού Ινστιτούτου Ανάπτυξης με 100 εκατ. ευρώ.
Πέντε βασικοί όροι
Εκτός από τις γενικές επιφυλάξεις για το ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο, το ΔΝΤ βάζει πέντε συγκεκριμένους όρους για να αποδεχθεί την ίδρυση του νέου Ταμείου, οι οποίοι είναι:
1. Το Ελληνικό Δημόσιο -το οποίο θα είναι μειοψηφών μέτοχος στη διοίκηση- να διατηρήσει την ελάχιστη δυνατή συμμετοχή που έχει οριστεί σήμερα στα 350 εκατ. ευρώ.
2. Το νέο Ταμείο να παραμείνει επενδυτικό και να μη μετατραπεί σταδιακά σε εμπορική τράπεζα η οποία θα αποδέχεται και καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων. Αυτό περιορίζει τη δυνατότητα χρηματοδότησης νέων δανείων, δεδομένου ότι η τράπεζα θα μπορεί να δίνει σε δάνεια ένα μέρος από τα χρήματα που έχουν διαθέσει η μέτοχοί της. Επίσης θα πρέπει να διατηρήσει μια αυστηρή πιστωτική πολιτική τόσο στη χορήγηση όσο και στην είσπραξη των δανείων που θα προσφέρει.
3. Θα πρέπει να ξεκαθαριστούν από μιας αρχής οι χρηματοδοτήσεις του νέου Ταμείου από αυτές που θα παρέχει σήμερα το ΕΤΕΑΝ.
4. Το νέο Ταμείο θα πρέπει να δανείζει με «όρους αγοράς». Αυτό σημαίνει ότι το Ταμείο για κάθε δάνειο που δίνει σε επιχειρήσεις και ειδικά μικρομεσαίες θα πρέπει να ζητεί εμπράγματες εξασφαλίσεις. Ετσι όμως κινδυνεύουν να αποκλειστούν εκ προοιμίου όσες επιχειρήσεις δεν μπορούν να παρέχουν τέτοιες εξασφαλίσεις ακόμη και αν έχουν προοπτικές βιωσιμότητας.
5. Η σύσταση και λειτουργία του νέου Ταμείου θα πρέπει να ολοκληρωθούν σύντομα, ώστε να μπορεί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να κατατάξει το νέο σχήμα στην εποπτεία του Δημοσίου.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ - [email protected]