Σαν μια λύση ανάγκης, η οποία τουλάχιστον μπορεί να περιορίσει τις απώλειες από την επιβεβλημένη απαγόρευση συμμετοχής των Ταμείων στην αύξηση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, προβάλλεται από τον υποδιοικητή του ΙΚΑ η πρόταση να μεταβιβαστεί μέρος των δικαιωμάτων της Εθνικής, που έχουν στην κατοχή τους τα Ταμεία, στην ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.
Σαν μια λύση ανάγκης, η οποία τουλάχιστον μπορεί να περιορίσει τις απώλειες από την επιβεβλημένη απαγόρευση συμμετοχής των Ταμείων στην αύξηση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, προβάλλεται από τον υποδιοικητή του ΙΚΑ η πρόταση να μεταβιβαστεί μέρος των δικαιωμάτων της Εθνικής, που έχουν στην κατοχή τους τα Ταμεία, στην ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών. Η διαδικασία αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα την «ανταλλαγή» των δικαιωμάτων με μερίδια του μεικτού αμοιβαίου κεφαλαίου της ΑΕΔΑΚ, τα οποία μελλοντικά μπορούν να προσφέρουν κάποιες αποδόσεις στο Ταμείο. Σε διαφορετική περίπτωση, θα αναγκαστούν να ρευστοποιήσουν τα δικαιώματα με πολύ χαμηλά έσοδα.
Συγκεκριμένα, η διοίκηση του ΙΚΑ, με το σκεπτικό να μην απολέσει σημαντικό μέρος της κινητής περιουσίας του το Ταμείο, αποφάσισε να προχωρήσει σε διάθεση, στην ΑΕΔΑΚ, μέρους των 3.300.000 δικαιωμάτων που κατέχει. Αντίστοιχα, το ΙΚΑ θα πάρει μερίδια στην ΑΕΔΑΚ με το ρευστό που θα αποκομίσει από την πώληση.
Ουσιαστικά, ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός Οργανισμός της χώρας, που σήμερα κατέχει μετοχές της Εθνικής, ποσοστού 5%-6%, θα πουλήσει στην ΑΕΔΑΚ τα δικαιώματά του, που απορρέουν από τον αντίστοιχο αριθμό μετοχών που κατέχει. Με δεδομένο ότι η ΑΕΔΑΚ αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, δύναται, αφού λάβει τις μετοχές της Εθνικής, να ασκήσει τα δικαιώματα στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας και η τοποθέτηση να προσμετρηθεί στο 10%. Κι αυτό, διότι η εξαίρεση από την άσκηση των δικαιωμάτων στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών αφορά μόνο στα ασφαλιστικά ταμεία δημοσίου δικαίου και όχι τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Η ΑΕΔΑΚ του ΙΚΑ μπορεί να ασκήσει δικαιώματα μέχρι ενός ορίου, καθώς υπάρχει νομοθετικό πλαφόν, βάσει του οποίου η οποιαδήποτε τοποθέτηση δεν μπορεί να ξεπερνά κεφάλαια αξίας 1,5 εκατ. ευρώ. Η απόφαση αυτή εξετάζεται να αποτελέσει μοντέλο και για άλλα Ταμεία.
Εδώ, θα πρέπει να σημειώσουμε το εξής: Η ΑΕΔΑΚ δεν έχει αποφασίσει αν θα συμφωνήσει στη μεταβίβαση των δικαιωμάτων, καθώς αυτό θα πρέπει να εγκριθεί από το διοικητικό συμβούλιο, αλλά και τις διαχειρίστριες τράπεζες του χαρτοφυλακίου της, την Εθνική και τη Eurobank. H ΑΕΔΑΚ, εδώ και αρκετό καιρό, δεν διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της τραπεζικές μετοχές, πέρα από την Alpha, την οποία απέκτησε πρόσφατα μέσω της αύξησης κεφαλαίου. Επίσης, ακόμη κι αν αποκτήσει μέρος από τα 3,3 εκατ. δικαιώματα, το μέγιστο που θα μπορέσει να ασκήσει από αυτά είναι τα περίπου 700 χιλ., αποκτώντας περί το 1,5 εκατ. νέες μετοχές, που είναι και το ανώτατο όριο που μπορεί να «εκθέσει» το ενεργητικό της. Επίσης, αν το κάνει για το ΙΚΑ, δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει άλλα Ταμεία. H ΑΕΔΑΚ θα πρέπει να γίνει ένας μεσολαβητής στην πώληση των δικαιωμάτων, διαδικασία όμως που θα αξίζει να γίνει, από τη στιγμή που η όλη συναλλαγή θα έχει σημαντική αξία. Κάτι το οποίο υπονομεύεται από τη χαμηλή τιμή του δικαιώματος. Σε αυτά τα επίπεδα, πιθανότατα, η ΑΕΔΑΚ να μην μπορεί να προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες για τη μείωση των απωλειών των Ταμείων.
Tραπεζικά προϊόντα εξόφλησης ασφαλιστικών οφειλών
Σε θετική τροχιά κινούνται οι συζητήσεις για τη δημιουργία ειδικών τραπεζικών προϊόντων και δανείων για την εξόφληση οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και το Δημόσιο, με βάση τη σχετική πρόταση που υπέβαλε πρόσφατα η διοίκηση του ΙΚΑ στις Τράπεζες Εθνική, Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank.
Το θέμα εξετάζεται, υπό το συντονισμό της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών και του ΕΤΕΑΝ, και αναμένονται εξελίξεις τις αμέσως επόμενες ημέρες. Η πρόταση αφορά στο σχεδιασμό ενός τραπεζικού προϊόντος, με το οποίο θα δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής σε περισσότερες από 48 δόσεις που νομοθετήθηκε παρά την επιδίωξη της κυβέρνησης, των διοικήσεων των Ταμείων και όλων των εργοδοτικών οργανώσεων για περισσότερες δόσεις. Με το δάνειο θα δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε 72 δόσεις. Σύμφωνα με την πρόταση, η δανειοδότηση της τράπεζας προς την επιχείρηση θα γίνεται μόνο αν υπάρχουν συγκεκριμένες εγγυήσεις και η επιχείρηση έχει καταθέσει σε έναν ειδικό λογαριασμό τη δική της μηνιαία δόση και λάβει πιστοποιητικό ασφαλιστικής ενημερότητας το οποίο θα χορηγεί το ΙΚΑ, ενώ πρόσθετη εγγύηση για τα δάνεια εξετάζεται να δίδεται και από το ΕΤΕΑΝ.
Πληροφορίες από αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι το θέμα «βλέπουν» θετικά τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών, που θεωρούν ότι αν δεν υπάρξουν διευκολύνσεις και περισσότερες δόσεις, οι ρυθμίσεις δεν θα αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Ρύθμιση από ΟΑΕΕ
Οδηγίες για τη ρύθμιση οφειλών των υπό συνταξιοδότηση «Παλαιών» ασφαλισμένων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών παρέχονται με εγκύκλιο του Οργανισμού. Στην εγκύκλιο γίνεται αναφορά στις διατάξεις αρθρ. 61 ν. 2676/1999, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν σήμερα, που προβλέπουν την έναρξη συνταξιοδότησης από την ημερομηνία που ο υποψήφιος συνταξιούχος δικαιούται, εφόσον η οφειλή του από ασφαλιστικές εισφορές (και οποιαδήποτε άλλη αιτία) δεν υπερβαίνει το 30πλάσιο των κατωτάτων ορίων συντάξεων γήρατος, προσαυξημένο δε με τα πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις, δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ.
Εφόσον πρόκειται για ασφαλισμένους πριν από την 1-1-1993 (Παλαιούς), για τον καθορισμό του ποσού από εισφορές που μπορεί να παρακρατηθεί, λαμβάνεται υπόψη το κατώτατο όριο συντάξεων γήρατος των πρώην Ταμείων ή του ΟΑΕΕ, με κριτήριο ποιο το Ταμείο προέλευσης και ποιες οι διατάξεις υπολογισμού του ποσού σύνταξης που θα επιλεγούν ως συμφερότερες, δηλαδή των πρώην Ταμείων ή του ΟΑΕΕ. Διαπιστώνεται ωστόσο ότι με τον τρόπο αυτό δεν διασφαλίζονται ενιαίοι όροι ρύθμισης της οφειλής μεταξύ των υπό συνταξιοδότηση ασφαλισμένων.
ΑΡΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΚΚΑΣ