Επί τάπητος η φορολογία των ακινήτων

Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης των ακινήτων παραμένει ο άγνωστος Χ στην εξίσωση του νέου ενιαίου φόρου, καθώς αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη θέσπιση αφορολογήτου ορίου, ειδικής κλίμακας, αλλά και για το καθεστώς φορολόγησης των αγροτεμαχίων.

Η Διακομματική Επιτροπή, υπό τον αρμόδιο υφυπουργό Οικονομικών, Γιώργο Μαυραγάνη, ανέλαβε και πάλι από χθες έργο και, στηριζόμενη στην προεργασία που ήδη έχει γίνει από την αρχή του έτους αναμένεται να προωθήσει με ταχύτατες διαδικασίες τη σύνταξη του σχετικού νομοσχεδίου που αποτελεί ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα της αξιολόγησης του Ιουνίου από την τρόικα. Το δεύτερο σημαντικό προαπαιτούμενο αφορά, όπως επεσήμανε ήδη η «Ν» (φ. 22.4.2013, σελ. 1), το «πακέτο» μέτρων κατά της φοροδιαφυγής, την αναδιάρθρωση της φορολογικής διοίκησης, καθώς και το νέο σύστημα φορολογικών ελέγχων.

Επειτα από τρεις μήνες «διακοπών» η Διακομματική, λοιπόν, άνοιξε και πάλι το φάκελο των ακινήτων, πιάνοντας το νήμα από το σημείο σύγκλισης των τελευταίων συνεδριάσεων, όπου οι εκπρόσωποι των κομμάτων της συγκυβέρνησης είχαν, μεταξύ άλλων, καταλήξει στα εξής:

• Το αφορολόγητο όριο να οριστεί στις 50.000 ευρώ.
• Να υπολογίζεται ατομικά για κάθε φυσικό πρόσωπο, με αποτέλεσμα το αφορολόγητο όριο για ζευγάρι να ανέρχεται στις 100.000 ευρώ.
• Ο φόρος να καταβάλλεται σε πέντε δόσεις.
• Οι συντελεστές να κυμαίνονται από 0,1% έως και 2%, για ακίνητα όμως υψηλής αντικειμενικής αξίας, ενώ θα υπάρχει κλίμακα με 6-8 κλιμάκια.
• Ο νέος φόρος να επιβάλλεται σε κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα.
• Τα ακίνητα των νομικών προσώπων να φορολογούνται με τέσσερις συντελεστές 0,1%, 0,2%, 0,3% και 0,4% χωρίς τον υπολογισμό αφορολογήτου ορίου, ενώ χαμηλοί συντελεστές θα εφαρμόζονται για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα και τα γήπεδα των ξενοδοχειακών μονάδων.
• Από το φόρο δεν θα εξαιρούνται οι κατ’ επάγγελμα αγρότες, όμως θα καθοριστεί αφορολόγητο όριο το οποίο θα συνδέεται με την έκταση και την αξία της γης.

Σε κάθε περίπτωση στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ώστε να προκύψουν ελαφρύνσεις για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων, χωρίς όμως να υπάρξουν «κενά» στις εισπράξεις που υποχρεωτικά, βάσει μνημονιακής δέσμευσης, θα πρέπει να κινηθούν στα 2,8-3 δισ. ευρώ.

Για το λόγο, άλλωστε, αυτόν είναι άγνωστο πώς και εάν θα φορολογηθούν τα αγροτεμάχια, αφού εάν μείνουν εκτός του νέου καθεστώτος, θα χαθούν περί τα 500-600 εκατ. Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να υπολογιστεί ότι εάν τελικά το αφορολόγητο όριο «κλειδώσει» στις 50.000 ευρώ, τότε επί συνόλου 5.569.336 ιδιοκτητών οι 2.769.177 θα εξαιρούνταν από τον ενιαίο φόρο.  

Οι δύο ανωτέρω λόγοι, πάντως, οδηγούν πολλά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών να προτείνουν να μη θεσπιστεί αφορολόγητο, αλλά και να φορολογηθούν με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους τα αγροτεμάχια, ίσως ακόμη και με έκπτωση 50% επί του αναλογούντος φόρου, εάν αφορούν καλλιεργήσιμη γη και από κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Δεδομένο πάντως είναι ότι φέτος όλοι οι ιδιοκτήτες θα πληρώσουν «ακριβά» τα ακίνητά τους, παρά τη μείωση κατά 15% του χαρατσιού της ΔΕΗ, η οποία αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας, «πακέτο» με το νέο καθεστώς του ΦΠΑ, αλλά και την τελευταία ευνοϊκή ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών σε εφορίες και ασφαλιστικά Ταμεία, που προβλέπει 48 δόσεις για τα παλιά χρέη (έως 31/12/2012) και 12 δόσεις για τα νέα.

«Πράσινο» στις μεταβιβάσεις

«Πράσινο φως» για μεταβιβάσεις ακινήτων ακόμα και αν το τίμημα της πώλησης είναι μικρότερο από το ύψος της οφειλής άναψε το υπουργείο Οικονομικών, στην αγωνιώδη του προσπάθεια να εισπράξει μέρος των χρεών προς το Δημόσιο και να καλύψει τις «τρύπες» του προϋπολογισμού.

Συγκεκριμένα, με απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνη, δίνεται η δυνατότητα σε οφειλέτες του Δημοσίου να λαμβάνουν βεβαίωση οφειλής ακόμα και αν το προϊόν της μεταβίβασης δεν εξοφλεί πλήρως το ύψος των οφειλών τους, αρκεί οι εναπομείνασες οφειλές να διασφαλίζονται είτε από λοιπά περιουσιακά στοιχεία είτε από εγγυήσεις τρίτων. Υπενθυμίζεται ότι με το ισχύον καθεστώς στις συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν επιτρεπόταν η έκδοση βεβαίωσης οφειλής, που αποτελεί προϋπόθεση για τη μεταβίβαση, εάν το τίμημα της μεταβίβασης δεν εξοφλούσε πλήρως τις οφειλές προς το Δημόσιο.

Αμεση επιστροφή του ΦΠΑ κάτω από τις 5.000 ευρώ

Την άμεση επιστροφή του ΦΠΑ στους δικαιούχους, υπό τις προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις, ζήτησε από τις εφορίες ο υφυπουργός Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνης, στο πλαίσιο της γενικότερου σχεδίου της κυβέρνησης να κλείσει τις εκκρεμότητες με τα χρέη του Δημοσίου, αλλά κυρίως να αυξήσει τη ρευστότητα στην αγορά.

Ετσι, όλες οι ΔΟΥ θα πρέπει να προχωρήσουν έως τις 13 Μαΐου στην επιστροφή, χωρίς έλεγχο, όλων των ποσών ΦΠΑ που δεν ξεπερνούν τις 5.000 ευρώ και να έχουν φροντίσει έως τις 30 Απριλίου να έχουν εκδώσει τα ΑΦΕΚ για τις σχετικές αιτήσεις επιστροφής.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τις οδηγίες του κ. Μαυραγάνη, οι προϊστάμενοι των ΔΟΥ θα πρέπει να ενημερώσουν σήμερα (23/4/2013) τη Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού του υπουργείου για όλες τις υποθέσεις για τις οποίες κρίνουν απαραίτητο τον έλεγχο πριν από την επιστροφή.

Ειδικότερα, με την ΠΟΛ. 1082/18.4.2013 εγκύκλιο που υπέγραψε ο κ. Μαυραγάνης δόθηκαν αρμοδίως οι κατωτέρω οδηγίες και διευκρινίσεις για την άμεση διεκπεραίωση των εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής ΦΠΑ:

* Εφεξής μπορούν να υποβάλλονται αιτήσεις επιστροφής για πιστωτικό υπόλοιπο που προκύπτει σε κάθε περιοδική δήλωση ΦΠΑ, ανεξάρτητα από τις πράξεις βάσει των οποίων προκύπτει το πιστωτικό υπόλοιπο και ανεξάρτητα επίσης από το εάν το πιστωτικό υπόλοιπο έχει δημιουργηθεί στη φορολογική περίοδο για την οποία υποβάλλεται η αίτηση ή σε προηγούμενες φορολογικές περιόδους με την επιφύλαξη της παραγραφής τους. Για τις αιτήσεις που εκκρεμούν ανεξάρτητα εάν πρόκειται να επιστραφούν με ή χωρίς τη διενέργεια ελέγχου, δεν ελέγχεται επίσης η υπέρβαση του ορίου λόγω πραγματοποίησης συγκεκριμένων πράξεων, ούτε ο χρόνος κατά τον οποίο δημιουργήθηκε το πιστωτικό υπόλοιπο.

*  Στην περίπτωση που για τον ίδιο υποκείμενο και για την ίδια διαχειριστική περίοδο περιλαμβάνονται αιτήσεις που αφορούν επιστροφές χωρίς έλεγχο αλλά και κατόπιν ελέγχου για όλες τις αιτήσεις η επιστροφή θα πραγματοποιείται μετά τη διενέργεια προσωρινού ελέγχου για όλες τις φορολογικές περιόδους της ίδιας διαχειριστικής περιόδου.

Πότε επέρχεται παραγραφή

Η παραγραφή του δικαιώματος επιστροφής ΦΠΑ επέρχεται μετά την πάροδο τριών ετών από την ημερομηνία υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης που αφορά στη διαχειριστική περίοδο εντός της οποίας γεννήθηκε το δικαίωμα έκπτωσης ή την προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής στην περίπτωση εκπρόθεσμης ή μη υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1082/ 18.4.2013 εγκύκλιο που υπέγραψε ο κ. Μαυραγάνης.

Επίσης, στην περίπτωση που δεν υπάρχει δικαστική διένεξη, ως οριστικά παραγεγραμμένες θεωρούνται οι αιτήσεις επιστροφής που αφορούν σε διαχειριστικές περιόδους, οι οποίες θεωρούνται ως περαιωμένες και για τις οποίες δεν μπορεί να κοινοποιηθεί πράξη προσδιορισμού.

Το πιστωτικό υπόλοιπο που προκύπτει από την εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ της τελευταίας περαιωμένης χρήσης, το οποίο έχει μεταφερθεί στην επόμενη ανέλεγκτη χρήση, συνεχίζει παρά την επελθούσα περαίωση να υπόκειται σε προσωρινό έλεγχο ως προς τις φορολογικές ή διαχειριστικές περιόδους στις οποίες γεννήθηκε ή από τις οποίες προέρχεται, εφόσον υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που το αιτούμενο προς επιστροφή ποσό ΦΠΑ υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ. Εφόσον το προς επιστροφή ποσό είναι μικρότερο ή ίσο των 5.000 ευρώ, επιστρέφεται χωρίς έλεγχο.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ - [email protected]