Μεγάλη υστέρηση εσόδων που φέρνει μέτρα

Η σημαντική υστέρηση των φορολογικών εσόδων, αλλά και οι αυξημένες ανάγκες των ασφαλιστικών Ταμείων που καθίστανται απειλητικές από το πρώτο δίμηνο του 2013, συνιστούν σοβαρή απειλή για την πορεία υλοποίησης του προϋπολογισμού του 2013 και εφόσον συνεχιστούν θα ενεργοποιήσουν τον αυτόματο μηχανισμό λήψης διορθωτικών μέτρων.

Τα φορολογικά έσοδα υστερούν κατά 206 εκατ. ευρώ και για να καλυφθεί η απόκλιση το υπουργείο Οικονομικών πάγωσε επιστροφές φόρων ύψους 393 εκατ. ευρώ, με την «αχίλλειο πτέρνα» των εσόδων να είναι οι έμμεσοι φόροι που εμφανίζουν στο πρώτο δίμηνο υστέρηση ύψους 496 εκατ. ευρώ.

Οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών Ταμείων στο πρώτο δίμηνο παρουσιάζουν επιτάχυνση και υπερβαίνουν τον αναλογικό στόχο κατά 565 εκατ. ευρώ. Παράλληλα οι εκτιμήσεις των διοικήσεων των Ταμείων για λιγότερα έσοδα εντός του έτους εντείνουν την ανησυχία για το οικονομικό τους αποτέλεσμα, αλλά και για το στόχο του ελλείμματος Γενικής Κυβέρνησης.
Ταυτόχρονα διαπιστώνεται μείωση των επενδυτικών δαπανών κατά 321 εκατ. ευρώ, αλλά και των πρωτογενών δαπανών κατά 766 εκατ. ευρώ, που είναι στην ουσία μετάθεση πληρωμών από το Δημόσιο.

Στο πλαίσιο των εξελίξεων αυτών και με την αβεβαιότητα για τους επόμενους μήνες, ελάχιστη σημασία έχει η εμφανιζόμενη επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 487 εκατ. ευρώ, στο πρώτο δίμηνο του 2013, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 1.353 εκατ. ευρώ, όπως και το μειωμένο έναντι του στόχου έλλειμμα κατά 1.842 εκατ. ευρώ.

Οι δημοσιονομικές εξελίξεις του πρώτου διμήνου ανησυχούν ιδιαίτερα και την τρόικα και εξηγούν την επιμονή της στη «σιγουριά» εφαρμογής του ΕΕΤΗΔΕ και φέτος, αντί της αβεβαιότητας του νέου ενιαίου φόρου ακινήτων, όπως επίσης και τη διστακτικότητά της να αποδεχτεί τα αιτήματα για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση.

Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, που ανακοινώθηκαν χθες από το υπουργείο Οικονομικών, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 789 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 495 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012 και στόχου για έλλειμμα 2.630 εκατ. ευρώ.

Προβληματισμός

Ομως τα αναλυτικά στοιχεία του ΥΠΟΙΚ προβληματίζουν έντονα. Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 8.634 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 689 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του διμήνου που ήταν 7.945 εκατ. ευρώ. Τα ακαθάριστα έσοδα του προϋπολογισμού, προ των επιστροφών φόρου, ανήλθαν σε 7.784 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 7.990 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας υστέρηση 206 εκατ. ευρώ. Η διαφορά από το πλεόνασμα των καθαρών εσόδων στην υστέρηση των μεικτών εσόδων, οφείλεται στις μειωμένες επιστροφές φόρων. Ενώ το ΥΠΟΙΚ είχε υπολογίσει να επιστρέψει φόρους ύψους 489 εκατ. ευρώ, επέστρεψε τελικά μόλις 96 εκατ. ευρώ, δηλαδή 393 εκατ. ευρώ, λιγότερα, εξέλιξη που υπερκάλυψε την υστέρηση.

Αξιοσημείωτο είναι πως οι έμμεσοι φόροι παρουσιάζουν υστέρηση έναντι των στόχων κατά 496 εκατ. ευρώ, καθώς εισπράχθηκαν 3.966 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 4.462 εκατ. ευρώ, γεγονός που αποδεικνύει την επίδραση της ύφεσης, αλλά και των αστοχιών στη φορολογική πολιτική όπως για παράδειγμα η αύξηση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης.

Ανά κατηγορία

Οι κατηγορίες εσόδων οι οποίες υστέρησαν έναντι του στόχου είναι οι ακόλουθες:

•  Ο ΦΠΑ, όλων των κατηγοριών, κατά 189 εκατ. ευρώ ή 7,2%.
•  Ο ΦΠΑ πετρελαιοειδών υστέρησε κατά 75 εκατ. ευρώ, στο πρώτο δίμηνο.
•  Ο ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 28 εκατ. ευρώ ή 3,9%, παρά την αύξηση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης.
•  Οι λοιποί έμμεσοι φόροι κατανάλωσης και ειδικότερα ο ΕΦΚ καπνού, κατά 192 εκατ. ευρώ ή 33,2%.
•  Τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων, κατά 134 εκατ. ευρώ ή 57,9%, λόγω της μικρότερης διάρκειας παράτασης που δόθηκε το φετινό Ιανουάριο έναντι του Ιανουαρίου 2012, αλλά και κυρίως λόγω της ακινησίας χιλιάδων ΙΧ αυτοκινήτων.
•  Οι φόροι κατανάλωσης υστέρησαν συνολικά κατά 365 εκατ. ευρώ.

Καλύτερες επιδόσεις

Αντίθετα, καλύτερες επιδόσεις από τους στόχους του ΥΠΟΙΚ κατέγραψαν οι εισπράξεις από:

•  Τους φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 20 εκατ. ευρώ.
•  Τους φόρους εισοδήματος προηγουμένων οικονομικών ετών (2012 και προγενέστερων) κατά 140 εκατ. ευρώ.
•  Τους φόρους στην περιουσία οι οποίοι παρουσίασαν πλεόνασμα ύψους 122 εκατ. ευρώ ή 33,1%,
•  Tα ειδικά έσοδα από εκχώρηση αδειών και δικαιωμάτων του Δημοσίου, καθώς εισπράχτηκαν 62 εκατ. ως μέρος του τιμήματος από την παραχώρηση του δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης, διοίκησης και εκμετάλλευσης του Διεθνούς Κέντρου  Ραδιοτηλεόρασης  (IBC).
• Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ανήλθαν σε 884 εκατ. ευρώ, υψηλότερα κατά 454 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που ήταν στο ποσό των 430 εκατ. ευρώ. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις αυξημένες εισροές από την Ε.Ε. για αιτήσεις πληρωμών που είχαν υποβληθεί στο τέλος του 2012.

Από τους πίνακες του προϋπολογισμού προκύπτει πως στο πρώτο δίμηνο του 2013, για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών προηγούμενων ετών καταβλήθηκαν 549 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό ποσό που έχει εγγραφεί στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για το 2013 είναι 8 δισ. ευρώ.

Δαπάνες και ληξιπρόθεσμα

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 9.422 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.153 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είναι το ποσό των 10.575 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες έναντι του στόχου κατά 832 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 766 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Σημειώνεται πως οι πρωτογενείς δαπάνες αφορούν σε μισθούς, συντάξεις, λειτουργικά, επιχορηγήσεις και η μείωσή τους έναντι στου στόχου οφείλεται σε μετάθεση πληρωμής υποχρεώσεων και όχι σε μείωση που θα έχει διάρκεια σε ολόκληρο το έτος.

Ταμεία εκτός στόχων

Ξεφεύγουν στο πρώτο δίμηνο οι δαπάνες των ασφαλιστικών ταμείων και των οργανισμών πρόνοιας. Από τα αναλυτικά στοιχεία του ΓΛΚ προκύπτει πως οι επιχορηγήσεις που τους καταβλήθηκαν υπερβαίνουν αισθητά την αναλογία των 2/12, καθώς έχουν απορροφήσει 2.666 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι υψηλότερο κατά 565 εκατ. ευρώ, έναντι του ποσού που προκύπτει από την ισοκατανομή των ετήσιων επιχορηγήσεων.

Για το σύνολο του 2012, το ποσό που έχει προβλεφθεί για τις επιχορηγήσεις των Ταμείων φτάνει σε 12.604 εκατ. ευρώ και η τρόικα φοβάται ότι δεν θα επαρκέσει και πως το τελικό αποτέλεσμα των Ταμείων, θα είναι χειρότερο από τους στόχους. Ο προϋπολογισμός προβλέπει πως τα ασφαλιστικά ταμεία το 2013, θα παρουσιάσουν πλεόνασμα ύψους 3.187 εκατ. ευρώ, από πλεόνασμα μόλις 64 εκατ. ευρώ, το 2012. Αν το πλεόνασμα είναι μικρότερο, αυξάνεται αναλογικά το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης (κράτος, ταμεία, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ).

Αυξημένες ανάγκες στο πρώτο δίμηνο είχε το ΙΚΑ, που απορρόφησε το 25,6% της ετήσιας επιχορήγησης, ο ΟΓΑ που απορρόφησε το 21,4%, το ΝΑΤ το 26%, ο ΟΑΕΕ απορρόφησε το 25%, ενώ στο ΤΑΠ ΟΤΕ αποδόθηκε το 41,2% της ετήσιας επιχορήγησης. Αναλογικά στο πρώτο δίμηνο, τα ποσοστά απορρόφησης των κονδυλίων της κρατικής επιχορήγησης θα έπρεπε να κινούνται στο 16,7%.

ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]