Αύξηση κατά 605 εκατ. ευρώ σημείωσε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2003, φθάνοντας στα 5.069 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή χρονική περίοδο.
Οπως ανακοινώθηκε σχετικά από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), κατά την εξεταζόμενη χρονική περίοδο, παρατηρήθηκε αύξηση των καθαρών πληρωμών για καύσιμα, διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων και περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων. Οι εξελίξεις αυτές υπεραντιστάθμισαν τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εκτός καυσίμων αγαθών και την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων περιορίστηκε κατά 488 εκατ. ευρώ το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2003, επειδή αυξήθηκαν οι εισπράξεις από εξαγωγές (κατά 143 εκατ. ευρώ) και, παράλληλα, μειώθηκαν οι πληρωμές για εισαγωγές (κατά 345 εκατ. ευρώ).
Αντιθέτως, οι καθαρές εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 543 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε, καθώς η άνοδος των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες υπεραντιστάθμισε τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες.
Υπενθυμίζεται ότι περίπου από τα μέσα Μαΐου του 2002 τα στατιστικά στοιχεία για τις ταξιδιωτικές εισπράξεις και πληρωμές συλλέγονται πλέον με δειγματοληπτική έρευνα που διεξάγεται στα σύνορα. Για τον λόγο αυτό, τα στοιχεία για το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2003 δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα με εκείνα για την αντίστοιχη περίοδο του 2002.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων διευρύνθηκε κατά 154 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, αλλά και της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από αμοιβές και μισθούς.
Τέλος, ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων (κατά 724 εκατ. ευρώ) οφείλεται κυρίως στη μείωση των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης, ενώ αύξηση σημείωσαν οι καθαρές μεταβιβάσεις προς τους λοιπούς τομείς.
Τον περασμένο Μάϊο, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, διαμορφώθηκε στα 738 εκατ. ευρώ, περίπου στα ίδια επίπεδα με τον Μάϊο του 2002.
Ειδικότερα, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών, αντιστάθμισε τη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, καθώς και την περιορισμένη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και τη μικρή άνοδο του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων.
Οσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός καυσίμων, οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν, ενώ παράλληλα αυξήθηκε η δαπάνη για εισαγωγές, με αποτέλεσμα την άνοδο του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων. Αυξημένες ήταν και οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2002.
Εξάλλου, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών προήλθε κυρίως από την αύξηση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων αντανακλά τη μείωση των καθαρών εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης (κυρίως των καθαρών μεταβιβάσεων από την Ευρωπαϊκή Ενωση).
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τοn Μάϊο του 2003 στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 333 εκατ. ευρώ, η οποία συνδέεται κυρίως με την μείωση (κατά 272 εκατ. ευρώ.) της συμμετοχής της TELENOR στο μετοχικό κεφάλαιο της COSMOTE.
Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η εκροή αυτή αντισταθμίστηκε με αντίστοιχη αύξηση των υποχρεώσεων (δηλαδή με εισροή) στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, καθώς οι μετοχές που κατείχε η TELENOR αγοράστηκαν από μη κατοίκους, οι οποίοι, σε ατομική βάση, έχουν μικρή συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της COSMOTE (και για το λόγο αυτό η σχετική αγορά δεν καταγράφεται ως άμεση επένδυση).
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου παρατηρήθηκε συνολικά καθαρή εισροή ύψους 3.458 εκατ. ευρώ, η οποία αντανακλά κυρίως επενδύσεις μη κατοίκων σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.
Τέλος, όσον αφορά τις λοιπές επενδύσεις, παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 2.133 εκατ. ευρώ, η οποία συνδέεται κυρίως με την αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από κατοίκους (εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές), καθώς και την μείωση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos από μη κατοίκους και την αποπληρωμή δανείων από τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2003 παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 769 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 10.138 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου.
Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη σημαντική εισροή κεφαλαίων ξένων επενδυτών, κυρίως για την αγορά ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Υπενθυμίζεται ότι η σημαντικά αυξημένη (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2002) εκροή κεφαλαίων για επενδύσεις χαρτοφυλακίου αφορά κυρίως την αγορά ομολόγων έκδοσης χωρών της ζώνης του ευρώ (ιδίως το Φεβρουάριο και το Μάρτιο του 2003) από την Τράπεζα της Ελλάδος και αντανακλά την αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου της (με αντίστοιχη μείωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων).
Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων σημειώθηκε καθαρή εκροή 8.148 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη σημαντική αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από κατοίκους (κυρίως πιστωτικά ιδρύματα), με την αποπληρωμή δανείων από τον τομέα της γενικής κυβέρνησης, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική, και με τη μείωση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos από μη κατοίκους.
Στο τέλος Μαΐου 2003 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,8 δισεκ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη «συναλλαγματική θέση» στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα «ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα» και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ.
Αντιθέτως, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας).
* Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Ιουνίου του 2003 θα ανακοινωθούν στις 18 Αυγούστου 2003.