ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και συνέχιση της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού στην Τουρκία διαπιστώνει η Εθνική Τράπεζα στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2003 της περιοδικής έκδοσης South Eastern Europe and Mediterranean Emerging Market Economies Bulletin.
Οι ανωτέρω θετικές εξελίξεις στην Τουρκία συνέβαλαν στην ανανέωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και την περαιτέρω αποκλιμάκωση των εγχώριων επιτοκίων, γεγονός που βελτιώνει θεαματικά τις προοπτικές για οικονομική ανάπτυξη και εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους κατά το τρέχον και το επόμενο έτος.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), όπως αναφέρει η Εθνική, ολοκλήρωσε την 1η Αυγούστου την από καιρό αναμενόμενη 5η ανασκόπηση του χρηματοοικονομικού προγράμματος και προχώρησε στην καταβολή δόσης ύψους 476 εκατ. δολαρίων αλλά και σε αναδιάρθρωση του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμών ύψους 11,3 δισεκατ. δολαρίων, καταβλητέων κατά το 2004 και 2005, κατά ένα έτος.
Στη Ρουμανία, ολοκληρώθηκε η επίσκεψη της αποστολής του ΔΝΤ την 1η Αυγούστου, πριν από την προγραμματισμένη τελική ανασκόπηση του χρηματοοικονομικού προγράμματος στις 15 Οκτωβρίου. Για άλλη μια φορά, έγινε θετική αναφορά στις μακροοικονομικές επιδόσεις της χώρας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2003, υπογραμμίστηκε όμως, με συμφωνία πρόσθετων μέτρων, η επείγουσα ανάγκη επιτάχυνσης των διαρθρωτικών αλλαγών ειδικά όσον αφορά τη μείωση των ελλειμμάτων των δημοσίων επιχειρήσεων.
Κατά το τρέχον έτος αναμένεται διατήρηση υψηλού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης ενώ, παρά τις υπάρχουσες πιέσεις, ο πληθωρισμός δεν θα αποκλίνει σημαντικά από το στόχο του (14 % για το τέλος του έτους). Παράλληλα, αναμένονται προώθηση της δημοσιονομικής προσαρμογής και διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η χρηματοδότηση του οποίου δεν θα αποτελέσει πρόβλημα.
Στη Σερβία και το Μαυροβούνιο, η δεύτερη επιτυχής ανασκόπηση του προγράμματος του ΔΝΤ στο τέλος Ιουλίου και η καταβολή δύο δόσεων, συνολικού ύψους 140 εκατ. δολαρίων αποτελεί γεγονός ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι κατά το 2003 η χρηματοδότηση των «διπλών ελλειμμάτων» στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε διεθνείς οργανισμούς.
Για το υπόλοιπο του έτους, αναμένεται συνέχεια των θετικών μακροοικονομικών επιδόσεων, σε περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού και σχετικά υψηλού ρυθμού ανάπτυξης, και με το δημοσιονομικό έλλειμμα και το έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών να προσεγγίζουν τους στόχους του προγράμματος. Σημαντική εξέλιξη αποτέλεσε η ολοκλήρωση των τριών μεγάλων ιδιωτικοποιήσεων που είχαν προγραμματιστεί για το 2003, οι οποίες αναμένεται ότι θα συμβάλουν θετικά στη χρηματοδότηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών.
Στη Βουλγαρία, συνεχίστηκε η βελτίωση των μακροοικονομικών επιδόσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2003. Οι διακυμάνσεις του πληθωρισμού δεν προκαλούν ανησυχία, όμως παρά τις εντυπωσιακές δημοσιονομικές επιδόσεις (πλεόνασμα πρώτου εξαμήνου 1,8% του ΑΕΠ έναντι στόχου για έλλειμμα 0,8% του ΑΕΠ για όλο το 2003) η υπερβάλλουσα εγχώρια ζήτηση ασκεί πίεση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Έτσι, παρά την υπάρχουσα δυνατότητα δημοσιονομικής χαλάρωσης, είναι απαραίτητη η διατήρηση της ισχύουσας δημοσιονομικής πειθαρχίας προκειμένου να αποφευχθεί η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Στον τομέα των τραπεζών, ελκυστικές ευκαιρίες παρουσιάζονται στα δάνεια, ενώ η αποκρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος ολοκληρώθηκε με την ιδιωτικοποίηση και της τελευταίας μεγάλης κρατικής τράπεζας (DSK Bank) το Μάϊο.
Στη FYROM, η συνεπής εφαρμογή της συμφωνίας χρηματοδοτικής ενίσχυσης με το ΔΝΤ έχει συμβάλει στη βελτίωση των μακροοικονομικών επιδόσεων της χώρας. Η οικονομία παρουσιάζει σημεία ανάκαμψης, ο πληθωρισμός διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, ενώ έχει αποκατασταθεί η δημοσιονομική πειθαρχία και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται ότι θα χρηματοδοτηθεί άνετα με άμεσες ξένες επενδύσεις. Εξάλλου, η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, με σειρά πρωτοβουλιών της Κεντρικής Τράπεζας, έχει οδηγήσει σε σταδιακή μείωση των υψηλών επιτοκίων χορηγήσεων των εμπορικών τραπεζών (κατά 3 μέχρι στιγμής ποσοστιαίες μονάδες από την αρχή του έτους), γεγονός που αναμένεται ότι θα ενισχύσει περαιτέρω την οικονομική ανάπτυξη.
Στην Αλβανία, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η δεύτερη ανασκόπηση του χρηματοοικονομικού προγράμματος του ΔΝΤ. Οι καλές μακροοικονομικές επιδόσεις του 2002 θα συνεχιστούν και κατά το τρέχον έτος. Στο δημοσιονομικό μέτωπο ο στόχος για έλλειμμα της τάξης του 6,4% του ΑΕΠ αναμένεται ότι θα επιτευχθεί χάρη στον περιορισμό των μισθολογικών αυξήσεων και στην εστίαση των δαπανών σε τομείς άμεσης προτεραιότητας. Όσον αφορά την εξωτερική θέση της χώρας, η διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών κατά το πρώτο τρίμηνο του 2003 δεν προκαλεί ανησυχία. Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, η πρόοδος που σημειώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια στην αναμόρφωση του τομέα της ενέργειας, εξέλιξη που αναμένεται ότι θα συμβάλει θετικά στην ανάπτυξη και τη μακροοικονομική σταθερότητα της χώρας.
Στην Κύπρο, οι τελευταίοι οικονομικοί δείκτες επιβεβαιώνουν παράταση της οικονομικής επιβράδυνσης του 2002 και κατά το τρέχον έτος, κυρίως λόγω της σοβαρής κάμψης του τουρισμού, η οποία συνεχίστηκε και μετά τον πόλεμο του Ιράκ. Παράλληλα, η χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής – ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός του 2003 θέτει ως στόχο έλλειμμα 5,4% του ΑΕΠ – θα καταστήσει απαραίτητη την καταβολή μεγαλύτερης προσπάθειας για τη σύγκλιση με τα κριτήρια του Μάαστριχ, το 2005. Προς το σκοπό αυτό, η κυβέρνηση ενέκρινε ήδη τον προϋπολογισμό του 2004, ο οποίος θέτει ως στόχο έλλειμμα 3,7% του ΑΕΠ.
Στην Αίγυπτο, η υιοθέτηση καθεστώτος ελεύθερης διακύμανσης της αιγυπτιακής λίρας συνέβαλε στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών (υποτίμηση κατά 28% έναντι του ευρώ) και την ενίσχυση της εξωτερικής θέσης της χώρας. Τις θετικές μακροοικονομικές επιδόσεις του νέου συναλλαγματικού καθεστώτος αντιστρατεύεται, εν μέρει, ο επεκτατικός προϋπολογισμός του φορολογικού έτους 2003/04 (στόχος για έλλειμμα 6,4% του ΑΕΠ), ο οποίος πριμοδοτεί τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής ενώ, παράλληλα, καθυστερεί την από καιρό αναμενόμενη σταδιακή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Τα τεύχη του Bulletin παρουσιάζονται και στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Τράπεζας στο διαδίκτυο: http://www.nbg.gr/english/publications/research.html .