Τα ελλείμματα ρεκόρ, εμπορικό και δημόσιο, στις ΗΠΑ, συνιστούν απειλή τα επόμενα χρόνια για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ το δολάριο ενδέχεται να εξασθενήσει περαιτέρω, εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Σχολιάζοντας την πλέον πρόσφατη εξαμηνιαία έκθεση για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας «World Economic Outlook», στην οποία προβλέπεται επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης το 2004 στο 4,1% από 3,2% φέτος, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Κένεθ Ρόγκοφ δήλωσε ότι «εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι» συμπεριλαμβανομένου «του ανησυχητικού μοτίβου των ανισορροπιών των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών, παγκοσμίως».
Το δημόσιο έλλειμμα στις ΗΠΑ θα ανέλθει σε 401 δισ. δολάρια φέτος, τρία χρόνια μετά από πλεόνασμα-ρεκόρ. Παράλληλα, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε στο πρώτο τρίμηνο φέτος στο ποσό-ρεκόρ των 136,1 δισ. δολαρίων, παρουσιάζοντας οριακή μόνον συρρίκνωση στο δεύτερο τρίμηνο. Το έλλειμμα αντιστοιχεί στο 5,1% του αμερικανικού ΑΕΠ, στο υψηλότερο ποσοστό πού έχει καταγραφεί ποτέ.
«Μοιάζει απίθανο να δύνανται να προσφέρουν οι ΗΠΑ μεσοπρόθεσμα το βαθμό στήριξης στην παγκόσμια οικονομία που προσέφεραν στο παρελθόν», αναφέρει στην έκθεσή του ο διεθνής οργανισμός τη στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζον Σνόου υποστήριξε ότι η ώθηση της ανάπτυξης είναι σημαντικότερη από τη μείωση των ελλειμμάτων.
Ακόμη και αν ο αναπτυξιακός ρυθμός στις ΗΠΑ, δεχόμενος ώθηση από την αύξηση της παραγωγικότητας, «επιταχυνθεί σε μεγαλύτερο βαθμό του αναμενόμενου βαθμού», η Ευρώπη και η Ιαπωνία πρέπει να απεξαρτηθούν από τις ΗΠΑ για να ωθήσουν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Η έκθεση υποστηρίζει ότι, σε αντίθεση με τη δεκαετία του '80, όταν οι ΗΠΑ είχαν παρόμοιες εμπορικές ανισορροπίες, «ούτε η Ιαπωνία ούτε, σε μικρότερο βαθμό, η Ευρώπη είναι σήμερα σε καλή θέση να καλύψουν το κενό σε περίπτωση που επιβραδυνθεί η ανάπτυξη στις ΗΠΑ».
Το δημόσιο έλλειμμα της Ιαπωνίας αντιστοιχεί στο 7,7% του ιαπωνικού ΑΕΠ, παραμένοντας το μεγαλύτερο μεταξύ των βιομηχανικών κρατών. Αντιστοίχως, τα ελλείμματα στη Γαλλία και τη Γερμανία θα διευρυνθούν φέτος στο 3,9% του ΑΕΠ προβλέπει το ΔΝΤ. Για τη Γαλλία, το έλλειμμα θα είναι το μεγαλύτερο από το 1996, ενώ για τη Γερμανία το μεγαλύτερο από το 1975.
Η ανάπτυξη στις ΗΠΑ πιθανότατα θα έχει ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, γεγονός που ενδέχεται να πυροδοτήσει νέα εξασθένηση του δολαρίου.
Μια περαιτέρω απότομη υποχώρηση του δολαρίου «δεν μπορεί να αποκλειστεί» και θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, ειδικά αν η ευρωζώνη εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες.
Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι η αναπτυσσόμενη Ασία είναι οικονομικά σε καλύτερη θέση να απορροφήσει τους κραδασμούς της εξασθένησης του αμερικανικού νομίσματος λόγω της σχετικά ισχυρής ανάπτυξης και των πλεονασμάτων στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών. Συνέστησε δε «μεγαλύτερη προς τα άνω ευελιξία όσον αφορά τις συναλλαγματικές ισοτιμίες».
Διαφορετική, εντούτοις, ήταν η παραίνεσή του διεθνούς οργανισμού προς την Ιαπωνία, λέγοντας ότι η υπερβολική ενίσχυση του γεν ενδέχεται να καταφέρει πλήγμα στην ανάπτυξη της ιαπωνικής οικονομίας πλήττοντας την εταιρική κερδοφορία, τις επενδύσεις, τις εξαγωγές και βαραίνοντας στις τιμές.