Το εμπορικό έλλειμμα, εκτός καυσίμων, περιορίστηκε κατά 435 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2002. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων διευρύνθηκε κατά 518 εκατ. ευρώ, κυρίως επειδή αυξήθηκαν οι καθαρές πληρωμές για τόκους επί ομολόγων του Δημοσίου. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 475 εκατ. ευρώ στα 5.019 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά:
Tο Σεπτέμβριο 2003 το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων έμεινε ουσιαστικά αμετάβλητο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Ωστόσο το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε, κυρίως λόγω της αύξησης του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων και δευτερευόντως λόγω της μικρής μείωσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Εξάλλου καταγράφηκε μικρή αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων, η οποία αντιστάθμισε τη μικρή διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων.
Ειδικότερα όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο, η αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων αντισταθμίστηκε πλήρως από την άνοδο των αντίστοιχων πληρωμών για εισαγωγές. Η μικρή μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών προήλθε κυρίως από τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. (Υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία για τις ταξιδιωτικές εισπράξεις και πληρωμές τόσο το Σεπτέμβριο του 2003 όσο και τον αντίστοιχο μήνα του 2002 προέρχονται από έρευνα που διεξάγεται στα σύνορα και είναι συγκρίσιμα.) Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορικές υπηρεσίες (ιδίως θαλάσσιες μεταφορές) αυξήθηκαν, καθώς η άνοδος των ακαθάριστων εισπράξεων ήταν ιδιαίτερα σημαντική, ενώ αντίθετα η αύξηση των ακαθάριστων πληρωμών ήταν περιορισμένη. Η μικρή άνοδος του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων είναι αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης των εισπράξεων από αμοιβές και μισθούς, ενώ η επίσης μικρή άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων αντανακλά κυρίως την αύξηση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2003 καταγράφηκε θετική εξέλιξη τόσο στο εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων, το οποίο μειώθηκε, όσο και στο πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών, το οποίο αυξήθηκε σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2002. Ωστόσο, επειδή το έλλειμμα στο ισοζύγιο των καυσίμων και στο ισοζύγιο των εισοδημάτων διευρύνθηκε και ταυτόχρονα περιορίστηκε το πλεόνασμα του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων, τελικά το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 475 εκατ. ευρώ έναντι εκείνου της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκε σε 5.019 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων περιορίστηκε κατά 435 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2003 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2002, επειδή οι εισπράξεις από εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 289 εκατ. ευρώ και παράλληλα οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 145 εκατ. ευρώ. Οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν όμως κατά 522 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε, καθώς η άνοδος των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες υπεραντιστάθμισε τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. (Υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία για τις ταξιδιωτικές εισπράξεις και πληρωμές για ολόκληρο το εννεάμηνο του τρέχοντος έτους δεν είναι συγκρίσιμα με εκείνα για την αντίστοιχη περίοδο του 2002, δεδομένου ότι η σχετική έρευνα που διεξάγεται στα σύνορα άρχισε στα μέσα Μαΐου του 2002.) Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων διευρύνθηκε κατά 518 εκατ. ευρώ, κυρίως επειδή αυξήθηκαν οι καθαρές πληρωμές για τόκους επί ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες οφείλονται στην ανάλογη αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων στους τίτλους αυτούς από την αρχή του 2003. Τέλος, τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων (κατά 348 εκατ. ευρώ) προκάλεσε η μείωση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης, η οποία υπεραντιστάθμισε την αύξηση των καθαρών μεταβιβάσεων προς τους λοιπούς τομείς. Επισημαίνεται ότι η μείωση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης παρατηρήθηκε τους πρώτους μήνες του έτους, ενώ από τον Ιούνιο καταγράφεται συνεχώς αύξηση.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Σεπτέμβριο του 2003 οι χρηματικές ροές για άμεσες επενδύσεις κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η σημαντική εισροή κεφαλαίων για τοποθετήσεις μη κατοίκων, κυρίως σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και δευτερευόντως σε μετοχές, αντισταθμίστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από εκροή για τοποθετήσεις κατοίκων, κυρίως σε ομόλογα έκδοσης μη κατοίκων, με αποτέλεσμα η καθαρή εισροή να είναι μικρή (ύψους 7,6 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά τις 'λοιπές επενδύσεις', η καθαρή εισροή ύψους 530 εκατ. ευρώ συνδέεται κυρίως με την αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στην Ελλάδα από μη κατοίκους. Οι εισροές αυτές εν μέρει αντισταθμίστηκαν από την αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές.
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2003 παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 671 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, η οποία οφείλεται κυρίως στις άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 11.320 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται κυρίως με την εισροή κεφαλαίων ξένων επενδυτών για την αγορά ελληνικών ομολόγων, η οποία αυξήθηκε σημαντικά σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2002. Παράλληλα, αυξήθηκαν σημαντικά οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου στο εξωτερικό από κατοίκους, κυρίως λόγω των τοποθετήσεων της Τράπεζας της Ελλάδος σε ομόλογα κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ (ιδίως το Φεβρουάριο και το Μάρτιο του τρέχοντος έτους). Στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης του χαρτοφυλακίου της, η Τράπεζα της Ελλάδος μείωσε αντίστοιχα τις τοποθετήσεις της σε νομίσματα χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, με αποτέλεσμα μείωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της. Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών επενδύσεων" σημειώθηκε καθαρή εκροή 8.681 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη σημαντική εκροή για καταθέσεις και τοποθετήσεις σε repos στο εξωτερικό από κατοίκους (κυρίως πιστωτικά ιδρύματα), με την αποπληρωμή δανείων σημαντικού ύψους από τον τομέα κυρίως της γενικής κυβέρνησης, και με τη μείωση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos από μη κατοίκους.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2003 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,0 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη 'συναλλαγματική θέση' στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα' και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
*Τα στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Οκτωβρίου του 2003 θα ανακοινωθούν στις 17 Δεκεμβρίου 2003.