Τα δικαιώματα των επιβατών των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών υπενθυμίζει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕ.Π.ΚΑ.), λίγες ημέρες μετά από την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου και εν όψει των πρώτων αποδράσεων.
Τα δικαιώματα των επιβατών των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών υπενθυμίζει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕ.Π.ΚΑ.), λίγες ημέρες μετά από την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου και εν όψει των πρώτων αποδράσεων.
Βασικά δικαιώματα επιβατών:
Α. Ο μεταφορέας πρέπει να παρέχει τη θέση ή την καμπίνα στο συγκεκριμένο πλοίο και ταξίδι, που αναγράφεται, στο εισιτήριο. Σε περίπτωση, που δεν μπορεί να τα παράσχει, ο επιβάτης δικαιούται:
Να ακυρώσει το εισιτήριό του και να του επιστραφεί ο ναύλος, καθώς και να του δοθεί αποζημίωση ίση με το διπλάσιο του ναύλου.
Να ταξιδέψει σε θέση κατώτερη από αυτήν που πλήρωσε, λαμβάνοντας αποζημίωση το διπλάσιο της διαφοράς των δυο ναύλων.
Να ζητήσει να ταξιδέψει σε θέση ανώτερη από αυτήν που πλήρωσε, καταβάλλοντας το μισό της διαφοράς των δύο ναύλων. Εάν, όμως, ο μεταφορέας από μόνος του, του προσφέρει ανώτερη θέση, τότε, δεν δικαιούται να εισπράξει τη διαφορά.
Β. Εάν θελήσει ο επιβάτης να ακυρώσει το εισιτήριό του, δικαιούται, εφόσον επιστρέψει το σώμα:
Επιστροφή του μισού ναύλου και όλων των κρατήσεων υπέρ τρίτων και του ΦΠΑ, εάν η ακύρωση γίνει 12 ώρες, πριν τον προγραμματισμένο απόπλου.
Επιστροφή του 75% του ναύλου και όλων των κρατήσεων υπέρ τρίτων και του ΦΠΑ, εάν η ακύρωση γίνει 7 ημέρες, πριν τον προγραμματισμένο απόπλου.
Επιστροφή ολόκληρου του ναύλου και όλων των κρατήσεων υπέρ τρίτων και του ΦΠΑ, εάν η ακύρωση γίνει 14 ημέρες, πριν τον προγραμματισμένο απόπλου. Επίσης, δικαιούται τα ίδια, ανεξάρτητα, από το χρόνο ακύρωσης, όταν υπάρχουν λόγοι ανωτέρας βίας ή υγείας, οι οποίοι αποδεικνύονται, εγγράφως.
Να τροποποιήσει το εισιτήριό του, για το ίδιο ή άλλο δρομολόγιο, εφόσον υπάρχουν θέσεις, χωρίς, όμως, να δικαιούται επιστροφή πιθανής διαφοράς ναύλων, εφόσον ζητήσει την αλλαγή 24 ώρες, πριν τον προγραμματισμένο απόπλου.
Για να ισχύουν τα παραπάνω, πρέπει να ενημερώσει γραπτώς τον εκδότη των εισιτηρίων. Για να επιστρέψει ή να αλλάξει το εισιτήριό του, πρέπει να απευθυνθεί στον εκδότη ή στο ναυτικό πράκτορα του μεταφορέα ή στον εκπρόσωπο του.
Γ. Τα άτομα με αναπηρία άνω του 80%, δικαιούνται έκπτωση 50% επί του ναύλου. Η ίδια έκπτωση χορηγείται στο συνοδό του ανάπηρου, καθώς και στο αναπηρικό όχημα.
Δ. Υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς χειραποσκευών μέχρι 50 κιλά. Για επιπλέον βάρος, ο ταξιδιώτης πληρώνει επιπλέον ναύλο. Τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα δεν πληρώνουν για επιπλέον βάρος, εάν αυτό προέρχεται από τον εξοπλισμό, που διευκολύνει την κίνησή τους.
Ο μεταφορέας ευθύνεται για πιθανή φθορά, απώλεια των αποσκευών, μόνο εάν ο επιβάτης τις έχει παραδώσει για φύλαξη και έχει λάβει τη σχετική απόδειξη.
Ε. Αν το πλοίο καθυστερήσει να αποπλεύσει από υπαιτιότητα του μεταφορέα (βλάβη ή ζημιά), ο ταξιδιώτης μπορεί:
Ή να ακυρώσει το εισιτήριό του και να του επιστραφεί όλο το αντίτιμο.
Ή να μείνει στο πλοίο και να ταξιδέψει είτε με το ίδιο πλοίο ή με άλλο, με έξοδα και μέριμνα του μεταφορέα. Σε αυτή την περίπτωση:
Εάν η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη από 4 ώρες, ο μεταφορέας πρέπει να του παράσχει γεύμα.
Εάν η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη από 6 ώρες και η αναχώρηση θα πραγματοποιηθεί την επόμενη μέρα, ο μεταφορέας πρέπει να του χορηγήσει κατάλυμα είτε στο πλοίο είτε σε ξενοδοχείο. Κατάλυμα πρέπει να του χορηγηθεί και σε περίπτωση που η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη από 6 ώρες και η ώρα του απόπλου είναι ανάμεσα στις 12:00 το βράδυ και στις 5:00 τα ξημερώματα. Αν δεν είναι δυνατόν ο μεταφορέας να του βρει κατάλυμα, πρέπει να του καταβάλει αποζημίωση διπλάσια του ναύλου του επιβάτη.
Εάν φτάσει στον προορισμό του, με μέριμνα του μεταφορέα, με 3 ώρες καθυστέρηση, δικαιούται αποζημίωση 25% του ναύλου.
Εάν φτάσει στον προορισμό του, με μέριμνα του μεταφορέα, με 6 ώρες καθυστέρηση, δικαιούται αποζημίωση 50% του ναύλου.
Εάν, εντός 24 ωρών από την ώρα του προγραμματισμένου απόπλου, δεν προωθηθεί ο ταξιδιώτης στον προορισμό του, με μέριμνα του μεταφορέα, δικαιούται αποζημίωση το διπλάσιο του ναύλου του επιβάτη και επιστροφή του ναύλου, για το όχημά του.
ΣΤ. Εάν, κατά τη διάρκεια του πλου ή σε κάποιο ενδιάμεσο λιμάνι, το πλοίο πάθει βλάβη ή ζημιά, με υπαιτιότητα του μεταφορέα, υπάρχει η δυνατότητα:
Ή να διακόψει το ταξίδι του και να του επιστραφεί η διαφορά του ναύλου, για το υπόλοιπο κομμάτι της διαδρομής.
Ή να συνεχίσει το ταξίδι του. Σε αυτή την περίπτωση:
- Εάν φτάσει στον προορισμό του με 3ωρη καθυστέρηση, δικαιούται αποζημίωση 25% του ναύλου.
- Εάν φτάσει στον προορισμό του με 6ωρη καθυστέρηση, δικαιούται αποζημίωση 50% του ναύλου.
Εάν η βλάβη ή η ζημιά συμβεί σε ενδιάμεσο λιμάνι και εφόσον δεν προωθηθεί ο επιβάτης, με μέριμνα του μεταφορέα, στον τελικό προορισμό του, δικαιούται:
Τροφή, με δαπάνη του μεταφορέα.
Κατάλυμα στο πλοίο ή σε ξενοδοχείο, εάν η καθυστέρηση είναι πάνω από 6 ώρες και το πλοίο αναμένεται να αναχωρήσει από το ενδιάμεσο λιμάνι, την επόμενη μέρα. Επίσης, κατάλυμα δικαιούται, εάν η καθυστέρηση είναι πάνω από 6ώρες και το ταξίδι διακόπηκε ανάμεσα στις 12 τα μεσάνυχτα και τις 5 τα ξημερώματα. Αν δεν είναι δυνατόν ο μεταφορέας να του βρει κατάλυμα, πρέπει να τον αποζημιώσει, με το διπλάσιο του ναύλου του επιβάτη.
Χρηματική αποζημίωση, με το διπλάσιο του ναύλου του επιβάτη.
Όταν ο μεταφορέας ενημερώσει τον επιβάτη για την καθυστέρηση ή τη διακοπή του ταξιδιού στα μέσα της διαδρομής, οφείλει να του δώσει ένα έντυπο, στο οποίο να αναγράφει τι επιλογή κάνουμε.
Ζ. Αν χάσει το πλοίο ανταπόκρισης, που θα τον πήγαινε στον προορισμό του, εξαιτίας καθυστέρησης ή διακοπής προηγούμενου δρομολόγιου και έχει στα χέρια του το εισιτήριο, πρέπει να ενημερώσει το μεταφορέα, ο οποίος πρέπει να τον προωθήσει στον τελικό προορισμό του με δικά του έξοδα και μέριμνα. Δικαιούται, επίσης, γεύματα. Τέλος, δικαιούται και κατάλυμα, με τις ίδιες προϋποθέσεις, που ισχύουν, για τη διακοπή του ταξιδιού, σε ενδιάμεσο λιμάνι.
Η. Αν απαγορευτεί ο απόπλους, λόγω καιρού, ο επιβάτης μπορεί:
Ή να μείνει στο πλοίο, εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν.
Ή να ακυρώσει το ταξίδι του και να του επιστραφεί ο ανάλογος ναύλος.
Θ. Αν ακυρωθεί το ταξίδι του, με ευθύνη του μεταφορέα, μπορεί να ζητήσει αποζημίωση, η οποία θα καλύπτει κάθε ζημιά, που πιστεύει ότι έχει υποστεί. Εάν ο μεταφορέας δεν συμφωνεί στο ύψος της αποζημίωσης, τη διαφορά θα λύσουν τα δικαστήρια είτε της έδρας του μεταφορέα είτε του τόπου κατοικίας του.
Δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης, εάν ο μεταφορέας τον ενημερώσει 12 ώρες, πριν την προγραμματισμένη αναχώρηση και τον προωθήσει στον προορισμό του με άλλο μέσο, το οποίο θα αναχωρεί το πολύ 12 ώρες, μετά την προγραμματισμένη αναχώρηση.
Ι. Εάν ακυρωθεί το ταξίδι του, λόγω βλάβης ή ζημιάς του πλοίου, μπορεί:
Ή να ακυρώσει το ταξίδι του και να λάβει πίσω το αντίτιμο του εισιτηρίου του.
Ή να συμφωνήσει να προωθηθεί στον προορισμό του με έξοδα και φροντίδα του μεταφορέα, μέσα σε 24 ώρες. Σε αυτή την περίπτωση, ο μεταφορέας πρέπει να του παράσχει τροφή. Επίσης, πρέπει να του παράσχει και κατάλυμα, εφόσον συντρέχουν οι ίδιες προϋποθέσεις, που ισχύουν, για την καθυστέρηση του απόπλου.
Εάν θελήσει να ακυρώσει το ταξίδι του και ο μεταφορέας δεν μπορεί να εξασφαλίσει την προώθησή του στον προορισμό του, μέσα σε 24 ώρες, πρέπει να τον αποζημιώσει με το διπλάσιο του ναύλου του επιβάτη.
Εάν έχει εισιτήριο με επιστροφή, δικαιούται την επιστροφή του αντίτιμου του εισιτηρίου.
ΙΑ. Εάν έχουν εκδοθεί υπεράριθμα εισιτήρια, ο μεταφορέας είναι υποχρεωμένος να αρνηθεί, δηλαδή να μην επιτρέψει την επιβίβαση σε ορισμένους επιβάτες. Σε αυτή την περίπτωση, ο μεταφορέας πρέπει να αναζητήσει εθελοντές, οι οποίοι δέχονται να μην ταξιδέψουν, με αντάλλαγμα κάποιες παροχές, που συμφωνούν, με το μεταφορέα και επιπλέον, τη μεταφορά τους στον προορισμό τους, με δαπάνη του μεταφορέα. Αν δε βρεθούν αρκετοί εθελοντές, ο μεταφορέας είναι υποχρεωμένος, για λόγους ασφάλειας, να μην επιτρέψει σε κάποιους επιβάτες να ταξιδέψουν. Σε αυτή την περίπτωση, δικαιούται:
Ή να αποζημιωθεί με το τριπλάσιο του ναύλου του επιβάτη.
Ή να μεταφερθεί στον τελικό προορισμό του, με φροντίδα και έξοδα του μεταφορέα, ο οποίος θα του παράσχει και τροφή. Επιπλέον, πρέπει να του παράσχει και κατάλυμα σε ξενοδοχείο, εφόσον συντρέχουν οι ίδιες προϋποθέσεις, που ισχύουν, για την καθυστέρηση του απόπλου. Τέλος, σε αυτή την περίπτωση, δικαιούται να αποζημιωθεί με το ποσό του ναύλου επιβάτη.
ΙΒ. Για καταγγελίες και παράπονα, κατά τη διάρκεια του πλου, μπορεί να απευθυνθεί στον αρμόδιο αξιωματικό του πλοίου. Για κάθε παράπονο, που αφορά τη μη τήρηση των υποχρεώσεων του μεταφορέα ή του εκδότη εισιτηρίου, πρέπει να απευθύνεται αρχικά στην πλοιοκτήτρια εταιρεία ή στον εκδότη του εισιτηρίου του ή στο ναυτικό πράκτορα, που ορίζει ο πλοιοκτήτης.
Σε κάθε πρακτορείο, ταξιδιωτικό γραφείο έκδοσης εισιτηρίων, στα γραφεία των λιμενικών αρχών και σε κάθε πλοίο, πρέπει να υπάρχουν, σε εμφανή σημεία, έντυπα παραπόνων στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το έντυπο παραπόνων είναι διπλότυπο, καρμπονιζέ, με φύλλα διαφορετικών χρωμάτων (λευκό και ανοιχτό κόκκινο). Το κόκκινο αντίγραφο πρέπει να κρατάει ο καταναλωτής, όταν καταθέτει την καταγγελία του.
Σε περίπτωση που δεν απαντηθεί η καταγγελία από την εταιρεία ή η απάντηση δεν τον ικανοποιεί, αφού περάσουν 15 ημέρες από την αρχική καταγγελία (ή 7 ημέρες από την προγραμματισμένη αναχώρηση του πλοίου, εάν ζητά επιστροφή ναύλου αποζημίωσης), συμπληρώνει το ίδιο έντυπο παραπόνων, επισυνάπτει την αρχική καταγγελία του και τυχόν απάντηση της εταιρείας και τα καταθέτει σε: Λιμενική Αρχή στο λιμένα επιβίβασης ή αποβίβασής του, στη Διεύθυνση Θαλάσσιων Συγκοινωνιών του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, όταν η δρομολογιακή γραμμή έχει ως προορισμό: α) Τα Επτάνησα (Κεφαλονιά, Ζάκυνθος, Κέρκυρα, Λευκάδα, Κύθηρα, Ιθάκη, Παξοί, Αντίπαξοι, Οθωνοί) β) Τις Σποράδες (Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος, Σκύρος) γ) Τα νησιά Θάσο, Σαμοθράκη, Αμουλιανή, δ) Τα νησιά του Αργοσαρωνικού και ε) Την Κρήτη, ή στη Διεύθυνση Μεταφορών της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, όταν η δρομολογιακή γραμμή έχει ως προορισμό: α) Το νομό Λέσβου (Αγ. Ευστράτιο, Λέσβο, Λήμνο), β) Νομό Χίου (Οινούσσες, Χίος, Ψαρά), γ) Νομό Σάμου(Ικαρία, Σάμος, Φούρνοι), δ) Τις Κυκλάδες και ε) Τα Δωδεκάνησα.
Οι Λιμενικές Αρχές, σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί το παράπονο του επιβάτη, διαβιβάζουν, κάθε 15 ημέρες, τις μη επιλυμένες καταγγελίες στις δυο παραπάνω διευθύνσεις. Οι διευθύνσεις, με τη σειρά τους, προσπαθούν να επιλύσουν τις καταγγελίες, προβαίνουν σε συστάσεις προς τις επιχειρήσεις και εάν δεν επιλύσουν τις καταγγελίες, τις διαβιβάζουν στο Συνήγορο του Καταναλωτή. Οι Λιμενικές Αρχές έχουν δικαίωμα να επιβάλλουν κυρώσεις.
Τα παράπονα των ατόμων μειωμένης κινητικότητας και τυχόν απαντήσεις από αυτά διαβιβάζονται στο συμβουλευτικό όργανο, που αποτελείται από εκπροσώπους του υπουργείου Θαλασσίων Υποθέσεων, της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με αναπηρία και των πλοιοκτητών. Το όργανο αυτό εξετάζει τα προβλήματα, που αφορούν την πρόσβαση των ΑΜΕΑ στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες και εισηγείται στον υπουργό τρόπους επίλυσής τους.
Για την εξωδικαστική επίλυση των καταγγελιών του, μπορεί να προσφύγει στο Συνήγορο του Καταναλωτή.
ΙΓ. Για να εισπράξει το αντίτιμο εισιτηρίου ή ναύλου ή την αποζημίωσή του, πρέπει να απευθυνθεί στο μεταφορέα ή στον εκδότη του εισιτηρίου ή στο ναυτικό πράκτορα του μεταφορέα. Η καταβολή γίνεται σε μετρητά, με τραπεζική εντολή ή με επιταγή γίνεται, μόνο εφόσον συμφωνεί ο επιβάτης, μέσα σε 7 ημέρες από την προγραμματισμένη αναχώρηση του πλοίου και εφόσον παραδώσει το σώμα του εισιτηρίου ή το απόκομμά του.