Ερμηνευτική εγκύκλιο σχετικά με τη διαδικασία για την κατάσχεση και καταστροφή των κάθε είδους προϊόντων παρεμπορίου εξέδωσε το υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Σημειώνεται ότι με βάση την παράγραφο 11 του άρθρου 74 του Ν. 3982/2011 επιτρέπεται η επιτόπια καταστροφή των παράνομων προϊόντων που κατάσχονται από τον ελεγκτικό μηχανισμό.
Ερμηνευτική εγκύκλιο σχετικά με τη διαδικασία για την κατάσχεση και καταστροφή των κάθε είδους προϊόντων παρεμπορίου εξέδωσε το υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Σημειώνεται ότι με βάση την παράγραφο 11 του άρθρου 74 του Ν. 3982/2011 επιτρέπεται η επιτόπια καταστροφή των παράνομων προϊόντων που κατάσχονται από τον ελεγκτικό μηχανισμό.
Από το υπουργείο σημειώνεται ότι αρμόδιοι φορείς για την εφαρμογή του νόμου είναι η Δημοτική Αστυνομία και τα Κλιμάκια Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαίθριου Εμπορίου (Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε.).
Οι αποκεντρωμένες διοικήσεις ως αποκλειστικά αρμόδιες, σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών από τον Αύγουστο του 2011, θα πρέπει να μεριμνήσουν για τη σύσταση των Κλιμακίων Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαίθριου Εμπορίου (Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε.) και στην περίπτωση που η θητεία των μελών των Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε. έχει λήξει ή το έργο τους έχει αδρανήσει, να ανασυσταθούν.
Με την εγκύκλιο παρέχεται ένας οδηγός ενεργειών για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.
Συγκεκριμένα:
Τα Ελεγκτικά Όργανα θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με Πρωτόκολλο Κατάσχεσης - Καταστροφής, ενώ επίσης, μπορούν να ζητούν την παροχή κάποιου μέσου προκειμένου να διεκπεραιώσουν το έργο τους (π.χ. σάκους ανθεκτικούς για την συσκευασία και μεταφορά των κατασχεμένων εμπορευμάτων, γάντια, σπρέι, κοπτικά μέσα κ.ό.κ.). Δεδομένου του εύρους των περιπτώσεων παραεμπορίου, τα Ελεγκτικά Όργανα οφείλουν να κρίνουν και να επιλέγουν τον αποτελεσματικότερο τρόπο δράσης που αρμόζει καλύτερα στην κάθε επιμέρους περίπτωση.
Ειδικά οι ελεγκτές των Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε. θα πρέπει να εφοδιάζονται πριν τον έλεγχο, με «Εντολή Ελέγχου», με μέριμνα της εκάστοτε αρμόδιας υπηρεσίας, στην οποία θα αναφέρονται τα στοιχεία των ελεγκτών (ονοματεπώνυμο), ο χώρος άσκησης του ελέγχου, η ημερομηνία της εντολής και τις διατάξεις που εντέλλονται να εφαρμόσουν, την οποία θα φέρουν μαζί τους καθ’ όλη την διάρκεια του ελέγχου και θα επιδεικνύουν, όταν ζητηθεί από τον ελεγχόμενο.
Πριν από κάθε έλεγχο η αρμόδια υπηρεσία εφόσον το κρίνει απαραίτητο ζητά την συνδρομή της ΕΛ.ΑΣ. και μεριμνά για την παροχή απορριμματοφόρου για την άμεση αποκομιδή των κατασχεμένων- καταστραφέντων εμπορευμάτων ή/και άλλου οχήματος (π.χ. φορτηγού αυτοκινήτου) για την μεταφορά κατασχεμένων εμπορευμάτων που ακολουθούν τα Ελεγκτικά Όργανα σε όλη την διάρκεια του ελέγχου.
Στις πιο συνήθεις περιπτώσεις εντοπισμού παράνομων εμπορευμάτων, οι ελεγκτές θα ακολουθούν την εξής πρακτική:
- Αν ο πωλητής εγκαταλείψει τα εμπορεύματα, τότε αυτά κατάσχονται, συντάσσεται Πρωτόκολλο κατάσχεσης (με την συμπλήρωση των ανάλογων στοιχείων) και ακολουθεί η άμεση καταστροφή αυτών με κάθε πρόσφορο τρόπο και η απόρριψη τους από το προσωπικό του Δήμου εντός του απορριμματοφόρου.
Το πρωτότυπο του Πρωτοκόλλου διαβιβάζεται στην προϊσταμένη αρχή.
- Αν ο πωλητής παραμείνει κατά την διάρκεια του ελέγχου και διαπιστωθεί από τα Ελεγκτικά Όργανα ότι τα εμπορεύματα, σύμφωνα με τη ρύθμιση, είναι: προϊόντα απομίμησης είτε κυκλοφορούν κατά παράβαση των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων είτε ο πωλητής δεν κατέχει την απαιτούμενη άδεια ή τα νόμιμα παραστατικά, τότε τα εμπορεύματα κατάσχονται, συντάσσεται Πρωτόκολλο κατάσχεσης - καταστροφής (με τη συμπλήρωση των ανάλογων στοιχείων) και ακολουθεί η άμεση καταστροφή αυτών με κάθε πρόσφορο τρόπο και η απόρριψη τους εντός του απορριμματοφόρου.
Αντίγραφο του Πρωτοκόλλου δικαιούται να λάβει ο ελεγχόμενος, ενώ το πρωτότυπο διαβιβάζεται στην προϊσταμένη αρχή.
- Εφόσον ο πωλητής δεν κατέχει άδεια υπαίθριου εμπορίου, τότε επιβάλλεται η διοικητική κύρωση του προστίμου των 1.000 ευρώ για έλλειψη σχετικής άδειας.
- Αν κατά την προσέγγιση των Ελεγκτικών Οργάνων, ο πωλητής συλλέξει τα εμπορεύματά του με πρόθεση να απομακρυνθεί ώστε να αποφύγει τον έλεγχο, τα Ελεγκτικά Όργανα προχωρούν κανονικά στη διαδικασία ελέγχου ακόμα κι αν στην περίπτωση αυτή η παράβαση δεν είναι απολύτως και άμεσα εμφανής.
Στη διαδικασία ελέγχου θα προβούν τα Ελεγκτικά Όργανα και στην περίπτωση που δεν έχει περιέλθει στην άμεση αντίληψή του η παράβαση, αλλά έχει βάσιμες υπόνοιες για τη διακίνηση παράνομων εμπορευμάτων.
- Αν κατά τη διαδικασία κατάσχεσης το μόνο ελλείπον στοιχείο είναι η άδεια και ο πωλητής επικαλεστεί ότι κατέχει σχετική άδεια, αλλά δεν τη φέρει μαζί του, τότε τα εμπορεύματα δεν καταστρέφονται αλλά κατάσχονται, συντάσσεται Πρωτόκολλο κατάσχεσης (με την συμπλήρωση των ανάλογων στοιχείων), συσκευάζονται σε σάκους οι οποίοι σφραγίζονται επιτόπου με κάθε πρόσφορο μέσο και τάσσεται σε αυτόν προθεσμία 3 εργασίμων ημερών για την προσκόμιση της άδειας στην υπηρεσία που διενήργησε τον έλεγχο.
Τα κατασχεθέντα εμπορεύματα μετά τη συσκευασία και τη σφράγισή τους, φορτώνονται σε φορτηγό και μεταφέρονται στους αποθηκευτικούς χώρους της υπηρεσίας που διενήργησε την κατάσχεση, όπου φυλάσσονται.
Αν ο πωλητής εντός των τριών εργασίμων ημερών προσκομίσει τη σχετική άδεια στην αρμόδια υπηρεσία, τότε επιστρέφονται σε αυτόν τα εμπορεύματά του, αφού υπογράψει ότι παρέλαβε αυτά και ότι δεν έχει καμία περαιτέρω αξίωση από την υπηρεσία.
Στην περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η τριήμερη προθεσμία, τότε τα ήδη κατασχεμένα εμπορεύματα, καταστρέφονται κατά τις προβλεπόμενες διαδικασίες.
- Στις περιπτώσεις που η επιτόπια καταστροφή των κατασχεθέντων δεν είναι τεχνικώς δυνατή, τα παράνομα προϊόντα συσκευάζονται σε σάκους και σφραγίζονται επιτόπου με κάθε πρόσφορο μέσο, μεταφέρονται σε αποθηκευτικούς χώρους και καταστρέφονται αμελλητί. Εναπόκειται στην κρίση των Ελεγκτικών Οργάνων να αποφασίσουν εάν η επιτόπια καταστροφή δεν είναι τεχνικώς δυνατή. Ωστόσο, οι περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να περιοριστούν και να τυγχάνουν εφαρμογής μόνο κατ΄ εξαίρεση, ώστε να μην καταστρατηγηθεί ο επιτόπιος χαρακτήρας της καταστροφής, που αποτελεί και την κεντρική ιδέα της εισαχθείσας ρύθμισης.
Ειδικότερα ως τέτοιες, θα πρέπει να θεωρούνται περιπτώσεις που διακινδυνεύεται η ασφάλεια των ελεγκτών του Ελεγκτικού Οργάνου λόγω των εξαιρετικών συνθηκών του ελέγχου.
- Η αρμόδια υπηρεσία που διενεργεί τους ελέγχους, θα πρέπει να αποστέλλει μηνιαίως στο υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (Μητρώο Προστίμων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου), ενημερωτικό έντυπο για την πληροφόρηση και ενημέρωση του υπουργείου με απώτερο σκοπό τη χαρτογράφηση της αγοράς και της πορείας καταστολής και πάταξης του παραεμπορίου.