Σωτήρια τα ομόλογα «φυσικών καταστροφών» για τα φτωχά κράτη

Οι φυσικές καταστροφές δεν κάνουν διακρίσεις ανάμεσα σε φτωχά και πλούσια κράτη. Η διαφορά βρίσκεται στον απόηχο της συμφοράς, αφού τα φτωχά κράτη δυσκολεύονται σαφώς περισσότερο να χτίσουν πάνω στα συντρίμμια ενός φονικού σεισμού, παραδείγματος χάριν, όπως αυτός που έπληξε την Αϊτή.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι ασφαλιστικές καλύπτουν πολύ περισσότερα από τα έξοδα στα πλούσια παρά στα φτωχά κράτη, όπου το βάρος της αναδόμησης βαραίνει μερικές μόνο εταιρείες ή άτομα. Ο λαχνός της αποκατάστασης πέφτει στις ξένες κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς –κάτι που φυσικά ισχύει και στην περίπτωση της Αϊτής, επισημαίνει ο Economist.

Μια μοναδική ευκαιρία δίνεται, ωστόσο, στις αναπτυσσόμενες χώρες που απειλούνται από τις φυσικές καταστροφές. Τον Οκτώβριο, η Παγκόσμια Τράπεζα βοήθησε το Μεξικό να αντλήσει 290 εκατ. δολάρια εκδίδοντας «ομόλογα φυσικών καταστροφών» (catastrophe bonds). Τα εν λόγω ομόλογα αποζημιώνουν τους επενδυτές με γενναίες αποδόσεις για το ενδεχόμενο αδυναμίας του κράτους να εξυπηρετήσει το χρέος του εξαιτίας κάποιας φυσικής καταστροφής.

Η Αϊτή, εν προκειμένω, θα λάβει 8 εκατ. δολάρια από το Caribbean Catastrophe Risk Insurance Facility (CCRIF), το οποίο συστάθηκε το 2007 από τις συνεισφορές και τις δωρεές των κρατών μελών προκειμένου να αποζημιώνει στις χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Το ποσό της καταβολής, η οποία πραγματοποιείται εντός δύο εβδομάδων, εξαρτάται από το μέγεθος της καταστροφής και το ποσοστό κάλυψης που έχει αγοραστεί.

Η απόφαση της επένδυσης σε ασφαλιστικά προγράμματα είναι εξαιρετικά δύσκολη στα φτωχά κράτη. Η Αϊτή, για παράδειγμα, στάθηκε άτυχη και στο γεγονός ότι αγόρασε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ασφάλισης έναντι τυφώνων παρά σεισμών στο CCRIF. Στην περίπτωση εξαιρετικά φτωχών κρατών, όπως η Αϊτή, ο Economist προτείνει η καταβολή των πριμ των ομολόγων να γίνεται από τους δωρητές.