Περισσότερα από δέκα Επιχειρησιακά Προγράμματα της περιόδου 2007 - 2013 θα αξιοποιηθούν από το ΥΠΕΚΑ για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και της βιοποικιλότητας, και την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας της χώρας.
Κονδύλια ύψους 5,5 δισ. ευρώ θα κινητοποιηθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, αλλά και σε άλλα συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα εκτός ΕΣΠΑ, για δράσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το ΥΠΕΚΑ θα αξιοποιήσει περισσότερα από δέκα Επιχειρησιακά Προγράμματα της περιόδου 2007- 2013 για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και της βιοποικιλότητας, καθώς και για την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας της χώρας.
Πιο συγκεκριμένα, δράσεις περιβάλλοντος και ενέργειας περιλαμβάνονται στα εξής Επιχειρησιακά Προγράμματα:
α) "Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ)"
β) "Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑΝ ΙΙ)", Τομεακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, από το οποίο τον ¶ξονα 4 "Ολοκλήρωση του Ενεργειακού Συστήματος της Χώρας και ενίσχυση της αειφορίας" την ευθύνη της εφαρμογής και υλοποίησής του έχει το ΥΠΕΚΑ.
γ) "Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας" (ΕΠΑΑ), το λεγόμενο "Αλέξανδρος Μπαλτατζής", το οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται στο ΕΣΠΑ, αλλά συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο. Από αυτό το Πρόγραμμα, την ευθύνη υλοποίησης των Δασικών Μέτρων έχει το ΥΠΕΚΑ.
δ) Και στα πέντε Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) του ΕΣΠΑ περιλαμβάνονται δράσεις Περιβάλλοντος, ενώ στα τέσσερα από αυτά περιλαμβάνονται δράσεις Ενέργειας. Την ευθύνη διαχείρισης των ΠΕΠ έχει το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και οι δεκατρείς Περιφέρειες, ενώ για την υλοποίησή τους αυτοί οι φορείς συνεργάζονται στενά με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
ε) Επίσης το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ψηφιακή Σύγκλιση", ένα άλλο Τομεακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, προβλέπει δράσεις Περιβάλλοντος και την ευθύνη διαχείρισης την έχει το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.
στ) Τέλος, δράσεις Περιβάλλοντος ή / και Ενέργειας προβλέπονται σε πάνω από τρία Επιχειρησιακά Προγράμματα του Στόχου 3 (το παλιό INTERREG), εκτός ΕΣΠΑ, των οποίων την ευθύνη διαχείρισης κατά κύριο λόγο έχει το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ, με βασική επιδίωξη να μην απολεσθεί ούτε ένα ευρώ από τους πόρους των τομέων Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα έτη 2010 και 2011 (τα πρώτα έτη εφαρμογής του κανόνα ν+3), το υπουργείο εστίασε στις ακόλουθες ενέργειες:
- Αμεση ένταξη ώριμων και κυρίως έργων με δαπάνες εντός των ετών 2007-2010. Ήδη τους 2,5 πρώτους μήνες του 2010 εντάχθηκαν στο ΕΠΠΕΡΑΑ δώδεκα (12) έργα και ένα βρίσκεται υπό άμεση ένταξη, συνολικού προϋπολογισμού 126 εκατ. Ευρώ, όταν από το 2007 μέχρι και το 2009 είχαν ενταχθεί εννέα (9) έργα συνολικού προϋπολογισμού 97 εκατ. Ευρώ.
- Ο ρυθμός αυτός θα επιταχυνθεί στους αμέσως επόμενους μήνες, με έργα που θα αποδώσουν δαπάνες μέσα στο 2010, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος απώλειας κοινοτικών πόρων από την εφαρμογή του κανόνα ν+3.
- Πλήρης ωρίμανση ημιώριμων έργων μέσα από τα Προγράμματα, με αυστηρές διαδικασίες παρακολούθησης και διαχείρισης της ωρίμανσης, έτσι ώστε από το έτος 2011 ή / και στο 2012 να αποδώσουν τις αναγκαίες δαπάνες.
- Σχεδιασμός και ωρίμανση έργων τα οποία, αφ' ενός μπορούν να δώσουν τις πρώτες δαπάνες εντός του 2011, αλλά πολύ περισσότερες το έτος 2012 (έτος κρίσιμο για τα συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα), αφ' ετέρου δημιουργούν συνθήκες προώθησης της Πράσινης Ανάπτυξης.
Με στόχους την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία και προώθηση της βιοποικιλότητας, την αστική αναγέννηση και την προώθηση του εθελοντισμού, έχουν σχεδιασθεί οι ακόλουθες κατηγορίες δράσεων:
1. Προώθηση των ΑΠΕ, με παράλληλες ενέργειες εξοικονόμησης ενέργειας στα Δημόσια Κτήρια, ξεκινώντας από τα σχολικά κτήρια και τα νοσοκομεία.
2. Δημιουργία πράσινων στεγών στα δημόσια κτήρια για εξοικονόμηση ενέργειας και βελτίωση της ατμόσφαιρας.
3. Δράσεις απορρύπανσης / αποκατάστασης μολυσμένων εδαφών και υδάτων, ξεκινώντας με παρεμβάσεις στον Ασωπό.
4. Προώθηση / κατασκευή επιδεικτικών βιοκλιματικών υποδομών σε μεγάλες πόλεις.
5. Δημιουργία μονάδων αφαλάτωσης με ΑΠΕ, κυρίως στα νησιά που αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα στο πόσιμο νερό.
6. Πράσινες επενδύσεις υποδομών σε υπάρχουσες ΒΙΠΕ, αλλά και δημιουργία νέων πράσινων ΒΙΠΕ, σε συνεργασία με το ΥΠ.ΟΙ.Α.Ν. και την ΒΙΠΕ / ΕΤΒΑ.
7. Ολοκληρωμένα Προγράμματα Αειφόρου Ανάπτυξης στα νησιά, σε συνεργασία με το ΥΠ.ΟΙ.Α.Ν. και την ΒΙΠΕ / ΕΤΒΑ.
8. Εξασφάλιση Ενεργειακής Επάρκειας της χώρας τόσο σε ηλεκτρική ενέργεια, όσο και σε φυσικό αέριο, με σημαντικές επενδύσεις σε ανάπτυξη δικτύων διασύνδεσης και σε αποθηκευτικούς χώρους φυσικού αερίου.
9. Εξοικονόμηση ενέργειας στις ιδιωτικές κατοικίες.
10. ¶μεση αντιμετώπιση των προβλημάτων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ηχορύπανσης και της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, καθώς και προώθηση της βιοποικιλότητας και της ορθολογικής διαχείρισης και προστασίας των δασών.
11. Αποτελεσματική οργάνωση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.
12. Προώθηση της ιδέας του εθελοντισμού.
13. Παράλληλα μέσα από τα Περιφερειακά Προγράμματα, σε συνεργασία με το ΥΠ.ΟΙ.Α.Ν. και τις δεκατρείς Περιφέρειες, προωθούνται τα Ολοκληρωμένα Προγράμματα Αειφόρου Ανάπτυξης / Αναζωογόνησης αστικών περιοχών.
Παράλληλα, το ΥΠΕΚΑ συνεργάζεται στενά με τα ΠΕΠ του ΕΣΠΑ, προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες υλοποίησης και αποτελεσματικής εφαρμογής των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.