Η MoodyΆs θα μπορούσε να είχε «δράσει πιο αποφασιστικά νωρίτερα», αλλά προτίμησε να έχει περισσότερες πληροφορίες διαθέσιμες. Αυτό απαντά σχετικά με την υποβάθμιση των ελληνικών κρατικών ομολόγων, μέσω του naftemporiki.gr, η επικεφαλής αναλύτρια των MoodyΆs για την Ελλάδα Σάρα Κάρλσον, ενώ προειδοποίησε για το ενδεχόμενο νέων υποβαθμίσεων και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η MoodyΆs είχε αφήσει από τον Απρίλιο ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας υποβάθμισης των ελληνικών κρατικών ομολόγων και θα μπορούσε να είχε «δράσει πιο αποφασιστικά νωρίτερα», αλλά προτίμησε να έχει περισσότερες πληροφορίες διαθέσιμες πριν καταλήξει στη νέα της αξιολόγηση. Αυτό απαντά, μέσω του naftemporiki.gr, η επικεφαλής αναλύτρια των MoodyΆs για την Ελλάδα Σάρα Κάρλσον στις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε η χθεσινή υποβάθμιση του ελληνικού κρατικού χρέους σε junk από τον οίκο.
Μεγαλύτερος κίνδυνος για την ελληνική οικονομία είναι το κατά πόσο θα καταφέρει να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, τονίζει, καθώς ακόμα και μικρή απόκλιση από το στόχο για ανάπτυξη θα σημαίνει σημαντική άνοδο της αναλογίας χρέους προς ΑΕΠ.
Η κ. Κάρλσον επισήμανε ότι οι αγορές υποτιμούσαν για χρόνια τον πιστωτικό κίνδυνο της Ελλάδας, ενώ προειδοποίησε για το ενδεχόμενο νέων υποβαθμίσεων και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Υπάρχει μία αίσθηση σοκ και αγανάκτησης σήμερα στην Ελλάδα μετά τη χθεσινή ανακοίνωση της MoodyΆs για υποβάθμιση των κρατικών ομολόγων της. Οι χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιούνται για την υποβάθμιση στα σημερινά δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου – ο οποίος μεταφέρει τις αντιδράσεις της κυβέρνησης και τραπεζιτών – κυμαίνονται από «απρόσμενη» μέχρι και «προκλητική», «αδικαιολόγητη», «άδικη», «παράλογη». Αυτό που προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη ήταν το γεγονός ότι η υποβάθμιση ανακοινώθηκε μία ημέρα που είχαμε θετικά σχόλια από την Κομισιόν. Πώς τα σχολιάζετε όλα αυτά;
«Τον Απρίλιο η MoodyΆs άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας υποβάθμισης, εν αναμονή της ανακοίνωσης και αποκάλυψης των λεπτομερειών για το πακέτο στήριξης ευρωζώνης/ΔΝΤ. Η επακόλουθη επανεκτίμηση της αξιολόγησης σε Ba1 αντανακλά την ανάλυσή μας για την ισορροπία προτερημάτων και κινδύνων που συνδέονται με το πακέτο.
Θα μπορούσαμε να είχαμε αποφασίσει να δράσουμε πιο αποφασιστικά νωρίτερα με βάση λιγότερες πληροφορίες, αλλά θεωρήσαμε συνετό να έχουμε όλες τις λεπτομέρειες για το πακέτο και μία εκτίμηση των επιπτώσεών του πριν καταλήξουμε στα συμπεράσματά μας για την αξιολόγηση».
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που συνδέεται με το πρόγραμμα της ελληνικής κυβέρνησης και ο οποίος σας οδήγησε στην απόφαση για υποβάθμιση; Ποιοι είναι οι «μακροοικονομικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι που συνδέονται με την εφαρμογή» του προγράμματος που επισημαίνονται στο χθεσινό σας σημείωμα;
«Ένας βασικός παράγοντας κινδύνου είναι το κατά πόσο η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει σε τροχιά οικονομικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με την ανάλυση του ΔΝΤ, αν η άνοδος του ΑΕΠ είναι μόλις μία μονάδα χαμηλότερη από την αναμενόμενη στο διάστημα που καλύπτει το πρόγραμμα, η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ (σύμφωνα με το ισχύον πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής) θα ανέβαινε στο 166% μέχρι το 2020. Υπάρχουν πολλοί άλλοι κίνδυνοι: τα έσοδα μπορεί να είναι λιγότερα από τα αναμενόμενα, τα επιτόκια της αγοράς (EURO LIBOR στο πρόγραμμα ευρωζώνης/ΔΝΤ) μπορεί να είναι υψηλότερα από τα αναμενόμενα και ο πληθωρισμός μπορεί να είναι χαμηλότερος. Παρόλο που το πρόγραμμα έχει κάποιες δικλείδες ασφαλείας και η ελληνική κυβέρνηση υπόσχεται πως θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να πετύχει τους στόχους για τους οποίους έχει δεσμευτεί, η δέσμευση αυτή έχει αντικειμενικούς περιορισμούς, με αποτέλεσμα τα ελληνικά κρατικά ομόλογα να έχουν, για την ώρα, κάποια στοιχεία κινδύνου που είναι ασυμβίβαστα με την κατηγορία του επενδυτικού βαθμού».
Πώς απαντάτε στις κατηγορίες ότι οι πρόσφατες υποβαθμίσεις των κρατικών ομολόγων ευρωπαϊκών χωρών αποτελούν στην πραγματικότητα πολιτικές αποφάσεις, δεδομένου ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει έναν πόλεμο λέξεων κατά των οίκων αξιολόγησης και συζητούν την ίδρυση ενός οίκου αξιολόγησης της ΕΕ; Ποια είναι η απάντησή σας στις κατηγορίες ότι αυτό που κάποιοι θεωρούν ως υπερβολικά προσεκτική αντιμετώπιση του κρατικού χρέους τώρα είναι μία απόπειρα να «επανορθώσετε» για το γεγονός ότι δεν καταφέρετε να προειδοποιήσετε για την κρίση στην αγορά subprime;
Σε αυτό το ερώτημα η κ. Κάρλσον μας παρέπεμψε στην απάντηση που έδωσε στο πρώτο ερώτημα.
Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι υποβαθμίσεις, όπως η χθεσινή, υπάρχει κίνδυνος να καταστούν αυτοεκπληρούμενες προφητείες των χειρότερων σεναρίων, καθώς τροφοδοτούν τους φόβους των αγορών;
«Για πολλά χρόνια, οι αγορές είχαν υποτιμήσει τον πιστωτικό κίνδυνο της Ελλάδας. Συνεπώς, το επιτόκιο δανεισμού της χώρας είχε υποχωρήσει σχεδόν στα ίδια επίπεδα με αυτό της Γερμανίας που είχε αξιολόγηση Aaa – παρόλο που εμείς αξιολογούσαμε την Ελλάδα στο Α1 (σ.σ. τέσσερις βαθμίδες χαμηλότερα) κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Στη συνέχεια, το κλίμα στις αγορές άλλαξε απότομα και οι επενδυτές θεώρησαν την αξιολόγηση της Ελλάδας πολύ υψηλή. Η MoodyΆs προσπαθεί να ακολουθεί μία προσέγγιση για τις αξιολογήσεις βασισμένη στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και στη μεθοδολογία. Παρόλο που θέλουμε να έχουμε επίγνωση των παροδικών βραχυπρόθεσμων προβλημάτων, θα συνεχίσουμε να δίνουμε μεγαλύτερο βάρος σε μεσοπρόθεσμους παράγοντες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστεί να δώσουμε περαιτέρω εξηγήσεις για ποιο λόγο δεν μοιραζόμαστε κάποιες από τις αυξημένες ανησυχίες μερικών επενδυτών. Εν τούτοις, τα επώδυνα προβλήματα κάποιων ευρωπαϊκών οικονομιών – χαμηλή οικονομική ζωτικότητα, μεγάλο χρέος, γήρανση, κλπ – μπορεί να μας οδηγήσουν να εφαρμόσουμε κάποιες προσαρμογές στις αξιολογήσεις όπως κάναμε και στην περίπτωση της Ελλάδας».
ΑΛΙΝΑ ΣΑΡΑΝΤΗ