«Μαχαίρι» στις ΔΕΚΟ

Η υλοποίηση σειράς δράσεων για την εξυγίανση των ΔΕΚΟ μέσω εταιρικών αναδιαρθρώσεων, ορθολογικότερης οργάνωσής τους με στόχο αυτές να λειτουργούν αποτελεσματικότερα, αποτελεί ένας από τους βασικούς στόχους του προϋπολογισμού για το 2011.

Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο Οικονομικών και τα υπουργεία που εποπτεύουν ΔΕΚΟ εντός του 2011, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, θα προβούν σε ενέργειες που σαν στόχο θα έχουν την αύξηση εσόδων, την περαιτέρω μείωση του μισθολογικού και λειτουργικού κόστους, και που στο σύνολο τους θα βελτιώσουν το αποτέλεσμα έναντι του 2010 κατά 800 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα κατά "ESA 95". Η μείωση αυτή είναι μικρότερη σε σχέση με τη συνολική μείωση ύψους 1,3 δισ. ευρώ, η οποία επιτυγχάνεται με βάση το ελληνικό λογιστικό σχέδιο κυρίως διότι στο σύστημα "ESA 95" δεν υπολογίζονται οι αποσβέσεις.

Βελτίωση Οικονομικών Αποτελεσμάτων ΔΕΚΟ

Όπως αναφέρεται στο προϋπολογισμό του 2011 η διαχείριση των δημοσίων επιχειρήσεων πρέπει να διέπεται από τους ίδιους κανόνες διαφάνειας, αποτελεσματικής διαχείρισης, ελέγχου των δαπανών και περιστολής της σπατάλης που θα ισχύσουν για το σύνολο του δημόσιου τομέα.

• Την αύξηση των εσόδων μέσα από την βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων αγαθών και υπηρεσιών, την προώθηση των προϊόντων και υπηρεσιών σε νέες ανταγωνιστικές αγορές, την αναπροσαρμογή των τιμολογίων όπου απαιτείται και την άμεση και ανταποδοτική εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας. Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει και το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ομίλου ΟΑΣΑ καθώς και η προσπάθεια αύξησης των εσόδων που εκτιμώνται για το 2011 για ορισμένες ΔΕΚΟ (π.χ ΟΔΙΕ).

• Την περαιτέρω μείωση μισθολογικού και λειτουργικού κόστους.

• Τον έλεγχο της σκοπιμότητας των δαπανών των επιχειρήσεων, και την διερεύνηση ευκαιριών επίτευξης οικονομιών κλίμακας,

• Την ανάλυση και τον αυστηρό έλεγχο της προϋπολογισμένης χρήσης των επιχορηγήσεων και την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων με βάση ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες λειτουργίας και απόδοσής τους.

• Την άμεση και ανταποδοτική εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας.

• Την περαιτέρω βελτίωση της οικονομικής λειτουργίας στις ΔΕΚΟ, ενδεικτικά μέσω βελτιωμένων διαδικασιών προγραμματισμού και «από πάνω προς τα κάτω» (top-down).

Υλοποίηση σχεδίων αναδιάρθρωσης ΔΕΚΟ σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών Μετα-φορών και Δικτύων

Τα Υπουργεία Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και Οικονομικών, με τη συνδρομή και της ΕΓΔΕΚΟ, αναμένεται να υλοποιήσουν το σχέδιο ανασυγκρότησης των ομίλων ΟΑΣΑ και ΟΣΕ-ΤΡΑΙΝΟΣΕ που ειδικότερα προβλέπει:

• Ανάληψη του χρέους του ΟΣΕ από το Ελληνικό Δημόσιο και μεταφορά της συνολικής σιδηροδρομικής υποδομής στο κράτος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς

• Διαγραφή σωρευμένων υποχρεώσεων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και του ΟΣΕ.

• Αύξηση εσόδων από την μεταφορά επιβατών και μείωση του σχετικού κόστους παροχής των υπηρεσιών με στόχο την επίτευξη μηδενικών αποτελεσμάτων προ τόκων και φόρων.

• Υλοποίησης νέας τιμολογιακής πολιτικής για την μεταφορά των επιβατών και νέας πολιτικής εκπτώσεων για τις εμπορευματικές μεταφορές.

• Αναστολή-κατάργηση ζημιογόνων δρομολογίων.

• Αναδιάρθρωση και εξορθολογισμό του παρόντος συστήματος υπερωριών. Μεταφορά πλεονάζοντος προσωπικού στο Ελληνικό Δημόσιο.

• Αλλαγές στη λειτουργία των οργανισμών για την επίτευξη περαιτέρω μείωσης του λειτουργικού κόστους και την εναρμόνιση των κοστολογούμενων υπηρεσιών προκειμένου η επιδότηση του συ-γκοινωνιακού έργου να είναι στα αποδεκτά από την ΕΕ επίπεδα.

Τέλος, σε ότι αφορά την αναδιάρθρωση του Ομίλου ΟΑΣΑ, βρίσκεται σε εξέλιξη η σύνταξη του σχεδίου το οποίο προβλέπει τον επιχειρησιακό εξορθολογισμό των φορέων εκτέλεσης συγκοινωνιακού έργου στο νομό Αττικής.

Αναμόρφωση πλαισίου εποπτείας των ΔΕΚΟ

• Αποτελεσματικός έλεγχος της υλοποίησης των επιχειρησιακών σχεδίων.

• Μηνιαία συλλογή και αξιολόγηση στοιχείων όπως: πηγές και χρήσεις πόρων, έσοδα και έξοδα, ταμειακές ροές, εξέλιξη επενδύσεων κλπ.

• Προληπτικός και απολογιστικός έλεγχος κρίσιμων δαπανών όπως μισθοδοσία, έξοδα τρίτων, απορρόφηση επιχορηγήσεων και σύνδεσή της με την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

Αναμόρφωση πλαισίου εσωτερικού ελέγχου

• Αναθεώρηση μοντέλου αξιοποίησης εσωτερικών ελεγκτών.

• Οριζόντια τυποποίηση εσωτερικών ελέγχων.

• Σύνταξη τυπικού εγχειριδίου λειτουργιών εσωτερικού ελέγχου το οποίο θα εξασφαλίζει την ο-μοιόμορφη διενέργεια των ελέγχων στις ΔΕΚΟ.

• Ανάπτυξη ομοειδών διαδικασιών αξιολόγησης επιχειρηματικών κινδύνων και ανάπτυξη πλάνων ελέγχου .

• Ανάπτυξη τυπικών προγραμμάτων ελέγχου, ερωτηματολογίων (ομοειδών ή/και προσαρμοσμέ-νων) και λοιπών υποστηρικτικών εργαλείων.

Επιπρόσθετα η Ειδική Γραμματεία ΔΕΚΟ του υπουργείου Οικονομικών (ΕΓΔΕΚΟ) μελετά τρόπους εξορθολογισμού και βελτίωσης και άλλων λειτουργικών τομέων των ΔΕΚΟ, προκειμένου να βελτιώσει τα οικονομικά τους μεγέθη.

Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:

Μείωση κόστους μισθώσεων ακινήτων

• Δημιουργία «μητρώου» λειτουργικών ακινήτων.

• Αξιοποίηση του συνόλου των κτιρίων και των ελεύθερων χώρων.

• Επαναδιαπραγμάτευση των μισθωμάτων για τα οποία το κόστος της επέκτασης (συμπληρωματική μίσθωση) σε επίπεδο ευρώ/τμ είναι αδικαιολόγητα σημαντικά μεγαλύτερο από το κόστος του βα-σικού μισθώματος.

• Διερεύνηση χρήσης εναλλακτικών κτιρίων στις περιπτώσεις που η διαπραγμάτευση μισθώματος δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.

• Συγκέντρωση / συστέγαση τακτικά συνεργαζόμενων υπηρεσιών σε λιγότερα κτίρια.

Βελτίωση λειτουργίας προμηθειών

• Ανάπτυξη κοινών διαδικασιών έγκαιρου προγραμματισμού και προβλέψεων αναγκών.

• Ομοειδής οργάνωση Διεύθυνσης Προμηθειών σε κάθε ΔΕΚΟ με σαφή έλεγχο σε θέματα όπως έρευνα αγοράς προμηθευτών, προεπιλογή δυνητικών προμηθευτών, αξιολόγηση και τήρηση μη-τρώου προμηθευτών, κεντρικές διαπραγματεύσεις, επιβολή κυρώσεων κλπ.

• Απεμπλοκή των τεχνικών υπηρεσιών των ΔΕΚΟ στο οικονομικό και διαπραγματευτικό σκέλος των προμηθειών.

• Κεντρικές προμήθειες για τις ΔΕΚΟ.

• Διερεύνηση και προγραμματισμός σύστασης, οργάνωσης και λειτουργίας Shared Service Center σε θέματα προμηθειών.

• Εφαρμογή ηλεκτρονικής παραγγελειοληψίας περιοδικών προμηθειών (πχ αναλώσιμα, συνήθη α-νταλλακτικά τροχοφόρων και μηχανοστασίων, πληροφορική, κ.λπ.).

Κεντρική διαχείριση διοικητικών υπηρεσιών

Διερεύνηση ευκαιριών επίτευξης οικονομιών κλίμακας σε ενδεικτικές κατηγορίες:

• Λογιστήριο (ειδικά για μικρότερες ΔΕΚΟ).

• Τήρηση λογιστικών καταστάσεων.

• Καταχώρηση παραστατικών.

• Χρήση τυποποιημένων λογιστικών εφαρμογών.

• Μισθοδοσία προσωπικού.

• Υποστήριξη ΙΤ .

Βασικά οικονομικά μεγέθη προϋπολογισμού 2011

Τα οικονομικά στοιχεία είναι σύμφωνα με το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (ΕΓΛΣ) για το σύνολο των 52 εταιρειών εκτός της ΕΑΒ, η οποία υποβάλει στοιχεία σύμφωνα με βάση τα Διεθνή Πρό-τυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΑ).

Για το 2011 έχουν χρησιμοποιηθεί τα οικονομικά στοιχεία του ΟΣΕ και της ΕΔΙΣΥ ως μια εταιρεία (ΟΣΕ) με βάση το σχέδιο αναδιάρθρωσης του Ομίλου (το οποίο είναι σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ). Για το λόγο αυτό τα στοιχεία για την ΕΔΙΣΥ εμφανίζονται μηδενικά το 2011. Για τα έτη 2009 και 2010 έχουν χρησιμοποιηθεί τα οικονομικά στοιχεία όπως υπεβλήθησαν από τις εταιρείες (προ σχεδίου αναδιάρθρωσης).

Το οικονομικό αποτέλεσμα (ζημία) των πενήντα δύο (52) δημοσίων επιχειρήσεων (ΔΕΚΟ) για το έτος 2009 ανήλθε σε 1.735,01 εκατ. ευρώ (0,73% του ΑΕΠ) ενώ το 2010 εκτιμάται σε 1.442,95 εκατ. ευρώ (0,62% του ΑΕΠ).

Η βελτίωση του οικονομικού αποτελέσματος οφείλεται κυρίως στη μείωση των δαπανών μισθοδοσίας, στα πλαίσια της περιοριστικής εισοδηματικής πολιτικής για το έτος 2010 και τη σημαντική περικοπή των λοιπών δαπανών. Συγκεκριμένα, το κόστος μισθοδοσίας το 2010 εκτιμάται σε 1.100,91 εκατ. ευρώ έναντι 1.318,82 εκατ. ευρώ το 2009 για τις πενήντα δύο ΔΕΚΟ, σημειώνοντας μείωση κατά 217,91 εκατ. ευρώ (ή 16,52%).

Οι επενδύσεις για το έτος 2010 εκτιμώνται σε 1.061,26 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση της τάξεως του 14,71% περίπου σε σχέση με το 2009, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη μείωση των επενδύσεων του ΟΣΕ και της ΔΕΠΑΝΟΜ.

Ο ακαθάριστος δανεισμός για το έτος 2010 προβλέπεται να σημειώσει μείωση της τάξεως του 20% και να ανέλθει σε 1.100,02 εκατ. ευρώ (0,47% του ΑΕΠ) έναντι 1.375,50 εκατ. ευρώ του έτους 2009 (0,59% του ΑΕΠ). Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα αφενός μεν της βελτίωσης του οικονομικού αποτελέσματος και αφετέρου της αύξησης των επιχορηγήσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Τα οικονομικά μεγέθη του έτους 2011 χαρακτηρίζονται από σημαντικές βελτιώσεις τόσο στο επίπεδο του οικονομικού αποτελέσματος όσο και του ακαθάριστου δανεισμού και αντανακλούν κατά κύριο λόγο τα αποτελέσματα των προγραμματισμένων παρεμβάσεων αναδιάρθρωσης στους ομίλους ΟΣΕ και ΟΑΣΑ και των αναπτυξιακών δράσεων του ΟΔΙΕ.

Ειδικότερα για το έτος 2011 το οικονομικό αποτέλεσμα (ζημιές) των πενήντα δύο (52) δημοσίων επιχειρήσεων προβλέπεται να ανέλθει σε 152,63 εκατ. ευρώ (0,07% του ΑΕΠ) σε σχέση με 1.442,95 εκατ. ευρώ (0,62% του ΑΕΠ) το 2010, σημειώνοντας μείωση κατά 89,42% έναντι του έτους 2010.

Τα έσοδα των πενήντα δύο (52) ΔΕΚΟ εκτιμώνται το 2011 σε 2.307,19 εκατ. ευρώ έναντι 1.766,45 εκατ. ευρώ το 2010, σημειώνοντας αύξηση 540,74 εκατ. ευρώ, ήτοι 30,61%. Οι επιχορηγήσεις τακτικού προϋπολογισμού για το αντίστοιχο διάστημα και στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης των συγκοινωνιακών φορέων ΟΣΕ και ΟΑΣΑ, εκτιμώνται σε 589,30 εκατ. ευρώ το 2011 έναντι 209,81 εκατ. ευρώ το 2010, σημειώνοντας αύξηση 180,87%. Η προαναφερόμενη αύξηση των επιχορηγήσεων εντάσσεται στα πλαίσια εξυγίανσης των οικονομικών τους μεγεθών και της ανάληψης εκ μέρους του Ελλη-νικού Δημοσίου μέρους των υποχρεώσεων τους.

Η δαπάνη μισθοδοσίας προβλέπεται να ανέλθει σε 833,84 εκατ. ευρώ το 2011 έναντι 1.100,91 εκατ. ευρώ το 2010, ήτοι μείωση κατά 24,25%. Οι συνολικές επενδύσεις κατά το έτος 2011 θα ανέλθουν στο ποσό των 506,82 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 52,24% έναντι του έτους 2010 ενώ τα αυξημένα ποσά στα μεγέθη των χρεολυσίων και των ειδικών πόρων αφορούν στην ανάληψη του χρέους του ΟΣΕ από το Ελληνικό Δημόσιο.

Ο ακαθάριστος δανεισμός για το έτος 2011 προβλέπεται να ανέλθει σε 282,00 εκατ. ευρώ (0,12% του ΑΕΠ), μειωμένος κατά 74,36% έναντι του έτους 2010. Ο κύριος παράγοντας που συντελεί στην εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη θετική εξέλιξη του οικονομικού αποτελέσματος στις ΔΕΚΟ των συγκοινωνιών και των σιδηροδρομικών μεταφορών.

ΑΠΕ-ΜΠΕ