Νέα μέτρα για τη βελτίωση της μελλοντικής σταθερότητας του γαλακτοκομικού τομέα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα μέτρα προτείνεται να ισχύουν ως το 2020 με δύο ενδιάμεσες αναθεωρήσεις, το 2014 και το 2018.
Νέα μέτρα για τη βελτίωση της μελλοντικής σταθερότητας του γαλακτοκομικού τομέα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν ενέκρινε σήμερα, πρόταση για τις «συμβατικές σχέσεις στον γαλακτοκομικό τομέα», με στόχο τη βελτίωση της θέσης των παραγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων και να προετοιμάσει τον τομέα για ένα πιο προσανατολισμένο στην αγορά και πιο βιώσιμο μέλλον.
Η πρόταση προβλέπει γραπτές συμβάσεις μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των μεταποιητών, τη δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης των όρων της σύμβασης μέσω των οργανώσεων παραγωγών κατά τρόπο ώστε να επιτευχθεί ισορροπία διαπραγματευτικής ισχύος μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των βασικών μεταποιητών, ειδικούς κανόνες της ΕΕ για τις διεπαγγελματικές οργανώσεις και μέτρα που έχουν ως στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας της αγοράς.
Τα μέτρα προτείνεται να ισχύουν ως το 2020 με δύο ενδιάμεσες αναθεωρήσεις, το 2014 και το 2018.
Ο καθορισμός ενδεδειγμένων ποσοτικών ορίων για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και άλλα ειδικά μέτρα διασφάλισης θα πρέπει να εξασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων της ενίσχυσης της διαπραγματευτικής ισχύος των παραγωγών γάλακτος, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τον ανταγωνισμό και τα συμφέροντα των ΜΜΕ.
Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σήμερα έκθεση για την αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων στο πλαίσιο της ομαλής σταδιακής κατάργησης του συστήματος γαλακτοκομικών ποσοστώσεων.
«Με βάση τις προτάσεις αυτές επιθυμούμε να αντλήσουμε ορισμένα διδάγματα από την κρίση της αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων του προηγούμενου έτους. Άλλες συστάσεις της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου, η οποία συστάθηκε μετά την κρίση του προηγούμενου έτους, θα εξεταστούν στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ (προσαρμογή στην αστάθεια των τιμών και προώθηση της καινοτομίας) και της κατάρτισης δέσμης μέτρων για την ποιότητα (προδιαγραφές εμπορίας και επισήμανση καταγωγής). Οι αλλαγές αυτές είναι σημαντικές ώστε να μπορέσει ο τομέας να προετοιμαστεί για μια "ομαλή προσγείωση" όταν λήξει το σύστημα ποσοστώσεων στα τέλη του 2015», σημείωσε ο αρμόδιος για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη Επίτροπος της Ε.Ε. Dacian Cioloș.
Η πρόταση προβλέπει προαιρετικές γραπτές συμβάσεις μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των μεταποιητών, οι οποίες θα καταρτίζονται πριν από τις παραδόσεις και θα πρέπει να περιλαμβάνουν λεπτομέρειες όσον αφορά την τιμή, το χρονοδιάγραμμα και την ποσότητα των παραδόσεων καθώς και τη διάρκεια της σύμβασης. Τα κράτη μέλη μπορούν να καταστήσουν τη χρήση συμβάσεων υποχρεωτική στην επικράτειά τους. Όσον αφορά τους συνεταιρισμούς, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη φύση τους, δεν θα απαιτείται να συνάπτουν συμβάσεις, εάν στο καταστατικό τους περιλαμβάνονται στοιχεία που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα.
Για να επανεξισορροπηθεί η διαπραγματευτική ισχύς στην αλυσίδα εφοδιασμού, στην πρόταση προβλέπεται να επιτρέπεται στους γεωργούς να διαπραγματεύονται συλλογικά τις συμβάσεις μέσω των οργανώσεων παραγωγών. Ο καθορισμός ενδεδειγμένων ποσοτικών ορίων που θα εφαρμόζονται στην ποσότητα που αποτελεί αντικείμενο αυτής της διαπραγμάτευσης θα θέσει τους γεωργούς σε ίση βάση με τις σημαντικότερες βιομηχανίες γαλακτοκομικών προϊόντων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα επαρκή ανταγωνισμό στην προμήθεια νωπού γάλακτος. Τα όρια αυτά καθορίζονται σε 3,5% της συνολικής παραγωγής της ΕΕ και σε 33% της εθνικής παραγωγής, με ειδικές διασφαλίσεις που προβλέπονται επίσης για την αποφυγή σοβαρών ζημιών, ιδίως στις ΜΜΕ.
Η πρόταση προβλέπει επίσης ειδικούς κανόνες της ΕΕ για τις διεπαγγελματικές οργανώσεις που καλύπτουν όλα τα τμήματα της αλυσίδας. Οι οργανώσεις αυτές μπορούν ενδεχομένως να παίξουν σημαντικό ρόλο στην έρευνα, τη βελτίωση της ποιότητας, την προώθηση και τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την παραγωγή και τις μεθόδους μεταποίησης. Συμβάλλουν στη διάδοση των γνώσεων και της διαφάνειας στον τομέα. Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες σε πιο τακτικά χρονικά διαστήματα σχετικά με την ποσότητα του νωπού γάλακτος που παραδίδεται ώστε να βελτιωθούν οι γνώσεις όσον αφορά την παραγωγή και την παρακολούθηση των εξελίξεων της αγοράς.
Προτείνεται τα μέτρα αυτά να παραμείνουν σε ισχύ έως το 2020, με επανεξέταση το 2014 και το 2018. Το χρονοδιάγραμμα αυτό θα πρέπει να επαρκεί ώστε οι παραγωγοί γάλακτος να μπορέσουν να προσαρμοστούν σε ένα περιβάλλον χωρίς ποσοστώσεις γάλακτος και να βελτιώσουν την οργάνωσή τους ενόψει ενός περιβάλλοντος με μεγαλύτερο προσανατολισμό προς την αγορά. Οι πιο σαφείς και ισορροπημένες σχέσεις και η διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού θα επιφέρουν επίσης αύξηση της αποδοτικότητας και θα επιτρέψουν στον τομέα της ΕΕ να επωφεληθεί από τις νέες ευκαιρίες της αγοράς εντός και εκτός της ΕΕ.
Τα μέτρα αυτά απορρέουν από τις συστάσεις της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου (ΟΕΥΕ) και υιοθετήθηκαν στα συμπεράσματα της Προεδρίας του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 2010. Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου, η οποία απαρτίζεται από ανώτερους υπαλλήλους των κρατών μελών, υπό την προεδρία του Γενικού Διευθυντή της ΓΔ AGRI, συγκροτήθηκε μετά την κρίση του τομέα γαλακτοκομικών προϊόντων το 2008-09 για να εξετάσει τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για τη σταθεροποίηση της αγοράς και του εισοδήματος των παραγωγών και την ενίσχυση της διαφάνειας. Η ΟΕΥΕ διαπίστωσε σημαντικές ανισορροπίες στην αλυσίδα εφοδιασμού, μια βιομηχανία που παρουσιάζει όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση, η οποία συνεργάζεται με πολλούς και διασκορπισμένους παραγωγούς γάλακτος καθώς και άνιση κατανομή της προστιθέμενης αξίας. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε έλλειψη διαφάνειας, σε δυσκαμψίες και προβλήματα στην μετάδοση των μεταβολών στις τιμές στην αλυσίδα εφοδιασμού.
Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης χωριστή έκθεση για την κατάσταση της αγοράς των γαλακτοκομικών προϊόντων και τους σχετικούς όρους για την ομαλή σταδιακή κατάργηση του συστήματος ποσοστώσεων γάλακτος. Δεδομένου ότι μόνο τρία κράτη μέλη (DK, NL, CY) είχαν παραγωγή μεγαλύτερη από την ποσόστωσή τους το 2009/2010 και ότι οι τιμές των ποσοστώσεων του γάλακτος έχουν τώρα πολύ χαμηλή αξία, ήδη μηδενική σε ορισμένα κράτη μέλη, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ομαλή προσγείωση έχει δρομολογηθεί στη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών.
Υπό τις περιστάσεις αυτές, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει λόγος αναθεώρησης των αποφάσεων του διαγνωστικού ελέγχου όσον αφορά τη σταδιακή αύξηση των ποσοστώσεων και το τέλος του καθεστώτος ποσόστωσης την 1η Απριλίου 2015. Για την παροχή συμπληρωματικής διασφάλισης, στην έκθεση προτείνεται επίσης, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον τα υφιστάμενα μέτρα πολιτικής δεν επαρκούν, η Επιτροπή να μπορεί να προβλέψει μηχανισμό ο οποίος θα επιτρέπει την αντιστάθμιση των παραγωγών γάλακτος για τη μείωση των παραδόσεών τους ώστε να αποφεύγονται σοβαρές ανισορροπίες στην αγορά.
Για τη συνέχιση της προετοιμασίας με στόχο την κατάργηση των ποσοστώσεων, η Επιτροπή προτείνει να προβλεφθούν συνεδριάσεις στις οποίες θα συμμετέχουν εμπειρογνώμονες της διαχειριστικής επιτροπής για την ενιαία κοινή οργάνωση αγοράς και της συμβουλευτικής ομάδας για το γάλα ώστε να αξιολογηθούν οι εξελίξεις και οι προοπτικές της αγοράς. Μια δεύτερη έκθεση προβλέπεται να εκπονηθεί το 2012.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Σύνδεσμος προς την πρόταση και την έκθεση για τις ποσοστώσεις:
http://ec.europa.eu/agriculture/envir/index_en.htm