Σοβαρότατη επιδείνωση όλων των βασικών δεικτών θα εμφανίσει, φέτος και του χρόνου, η ελληνική οικονομία, εξαιτίας της ύφεσης που πλήττει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τις έκτακτες προβλέψεις που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Βρυξέλλες
Σοβαρότατη επιδείνωση όλων των βασικών δεικτών θα εμφανίσει, φέτος και του χρόνου, η ελληνική οικονομία, εξαιτίας της ύφεσης που πλήττει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τις έκτακτες προβλέψεις που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η έκθεση της Κομισιόν προβλέπει για την Ελλάδα ότι το έλλειμμα θα κινηθεί σαφώς πάνω από το απαγορευτικό όριο του 3% του ΑΕΠ, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί, η ανάπτυξη θα είναι σχεδόν μηδενική, η ανεργία θα αυξηθεί σημαντικά, ενώ προβλέπεται δραματική μείωση των επενδύσεων και της εσωτερικής κατανάλωσης.
Ειδικότερα, το 2008 το δημόσιο έλλειμμα αυξήθηκε στην Ελλάδα στο 3,4% του ΑΕΠ, ενώ με τα σημερινά δεδομένα, δηλαδή χωρίς πρόσθετα διορθωτικά μέτρα, το έλλειμμα θα αυξηθεί στο 3,7% φέτος και στο 4,2% του χρόνου. Επιδείνωση προβλέπεται και για το δημόσιο χρέος το οποίο από 94% του ΑΕΠ το 2008 θα αυξηθεί στο 98,4% το 2010.
Σημαντική υποχώρηση καταγράφεται και στην ανάπτυξη, όπου η αύξηση του ΑΕΠ από 2,9% το 2008 θα πέσει στο 0,2% φέτος και στο 0,7% το 2010. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Νοέμβριο η Κομισιόν προέβλεπε ανάπτυξη στην Ελλάδα της τάξης του 2,5% για φέτος και 2,6% του χρόνου.
Αύξηση, ύστερα από πέντε χρόνια, θα καταγράψει και ο δείκτης της ανεργίας, η οποία από 8,3% του ενεργού πληθυσμού το 2008 θα ανέλθει στο 9,4% το 2010 και αυτό οφείλεται στην αρνητική εξέλιξη της απασχόλησης το 2009 (-0,1%) και στην οριακή αύξηση το 2010 (0,21%).
Η κρίση συρρικνώνει και την ιδιωτική κατανάλωση η οποία τα τελευταία χρόνια είχε κατέγραφε σημαντική αύξηση (μεταξύ 2,5 και 4% ετησίως), ενώ φέτος και του χρόνου θα περιοριστεί σε μια αύξηση της τάξης του 0,7%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις δυσμενέστερες πιστωτικές συνθήκες, δηλαδή στη δυσκολία δανεισμού από τις τράπεζες.
Συρρίκνωση καταγράφεται και στις επενδύσεις, οι οποίες από αυξήσεις άνω του 4,5% τα τελευταία χρόνια, θα κινηθούν φέτος αρνητικά (1,4%) και του χρόνου οριακά θετικά (0,5%).
Παρά την ύφεση και τη μείωση της εσωτερικής ζήτησης το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα συνεχίσει να κινείται σε επίπεδα της τάξης του 13% τους ΑΕΠ, προϊόν της έλλειψης ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Το μόνο θετικό στοιχείο είναι ο αναμενόμενος σχετικά χαμηλός πληθωρισμός, ο οποίος από 4,2% το 2008 θα κυμανθεί στο 2,5% φέτος και στο 2,7% το 2010. Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να μειωθούν το 2009, αντανακλώντας την αναμενόμενη σταθεροποίηση των τιμών του πετρελαίου.
Ωστόσο, όπως σημειώνει, οι μισθοί και το κόστος ανά μονάδα εργασίας θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται με σχετικά υψηλούς ρυθμούς, γεγονός από το οποίο συνάγεται σημαντική πτώση των κερδών.
Στο ερώτημα εάν η Ελλάδα, αλλά και άλλες τρεις χώρες της ευρωζώνης (Ισπανία, Ιρλανδία, Γαλλία) οδηγηθούν σε κοινοτική επιτήρηση για υπερβολικό έλλειμμα, αυτό θα γίνει γνωστό τον επόμενο μήνα. Οπως επισήμανε ο αρμόδιος Επίτροπος, Χοακίν Αλμούνια, η Κομισιόν θα περιμένει από όλα τα κράτη μέλη την υποβολή των προγραμμάτων σταθερότητας και ανάπτυξης, προκειμένου να διαπιστώσει εάν υπάρχουν μέτρα για διόρθωση του δημόσιου ελλείμματος ώστε να επανέλθει κάτω το 3% του ΑΕΠ.
Εάν δεν προκύπτει μείωση του ελλείμματος κάτω από το προαναφερόμενο όριο, η Επιτροπή θα εισηγηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών την παραπομπή σε κοινοτική επιτήρηση.
Η Ελλάδα έχει και ένα επιπλέον πρόβλημα σε σχέση με τις άλλες προαναφερόμενες χώρες, δεδομένου ότι είχε υπερβολικό έλλειμμα και το 2007, που σημαίνει ότι αυξάνεται η πιθανότητα εισόδου σε διαδικασία κοινοτικής επιτήρησης.
Σύμφωνα με τον κ. Αλμούνια δεν υπάρχει σήμερα υψηλός κίνδυνος στάσης πληρωμών, δηλαδή χρεοκοπίας κάποιας χώρας της Ευρωζώνης, αλλά δεν απέκλεισε αυτό το ενδεχόμενο. Πρόσθεσε μάλιστα ότι δεν προβλέπεται από τη συνθήκη σχέδιο διάσωσης σε περίπτωση κινδύνου κατάρρευσης οικονομίας χώρας της Ευρωζώνης.
Για τα ψηλά σπρεντ δανεισμού, ο Ισπανός Επίτροπος ήταν απολύτως κατηγορηματικός. Οπως είπε, οι χώρες που δεν εξυγίαναν τα δημοσιονομικά τους την περίοδο της υψηλής ανάπτυξης, τώρα θα υποχρεωθούν να πληρώσουν περισσότερα για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.
Η Κομισιόν παρακολουθεί με προσοχή την αρνητική εξέλιξη των σπρεντ, που οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην ύφεση, τόνισε ο Επίτροπος, προσθέτοντας ότι δεν επιτρέπεται η αγορά κρατικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες, τόνισε όμως, ότι είναι ένα θέμα που θα πρέπει να εξεταστεί συνολικά από τις χώρες της Ευρωζώνης και ενδεχομένως να υπάρξει ένας συντονισμός είτε κεντρικός, είτε μεταξύ χωρών της Ευρωζώνης.
Το κεφάλαιο περί Ελλάδας
Στο κεφάλαιο της έκθεσης της Κομισιόν για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνονται μεταξύ άλλων, και τα εξής:
Η οικονομική δραστηριότητα συνέχισε να αναπτύσσεται πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης, με ρυθμούς κοντά στο 3% το 2008. Πάντως, η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε το 2008, ειδικότερα στο δεύτερο μισό του έτους, με κύρια αιτία την πτώση της εσωτερικής ζήτησης, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών, ειδικότερα στον τομέα των μεταφορών, παρουσίασαν μεγάλη μείωση.
Η δραστηριότητα αναμένεται να επηρεαστεί ιδιαίτερα από τη διεθνή οικονομική κρίση και παρά τα θετικά πρόσημα, η οικονομική ανάπτυξη θα είναι βραδεία το 2009 και θα στηρίζεται απόλυτα στην εσωτερική ζήτηση. Σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας στις διεθνείς αγορές, η επιδείνωση των πιστωτικών όρων αναμένεται να μειώσει την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ οι επενδύσεις θα περιοριστούν ακόμα περισσότερο.
Η επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος στην Ευρωζώνη και στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους της μονάδας εργασίας πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης, θα επηρεάσει τις εμπορικές εξαγωγές, οι οποίες αναμένεται να μειωθούν το 2009.
Επίσης, οι υπηρεσίες στον τομέα των μεταφορών και του τουρισμού είναι όλο και περισσότερο ευάλωτες στο αντίξοο διεθνές περιβάλλον και προβλέπεται ότι θα περιοριστούν, γεγονός που συνεπάγεται τη μηδενική συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αναμένεται να παραμείνει ανώτερο του 12,50 % του ΑΕΠ σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο.
Η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να οδηγήσει σε μια σχεδόν μηδενική ανάπτυξη της απασχόλησης έως το 2010, ενώ η πτωτική τάση της ανεργίας που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια αναμένεται αντίστοιχα να περιοριστεί και τα ποσοστά ανεργίας να αυξηθούν.
Οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να μειωθούν το 2009, αντανακλώντας την αναμενόμενη σταθεροποίηση των τιμών του πετρελαίου. Ωστόσο, οι μισθοί και το κόστος ανά μονάδα εργασίας θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται με σχετικά υψηλούς ρυθμούς, γεγονός από το οποίο συνάγεται σημαντική πτώση των κερδών.
Ο κ. Παπαθανασίου
Σχολιάζοντας τις προβλέψεις της Επιτροπής, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Γιάννης Παπαθανασίου, επισήμανε ότι όπως οι οικονομίες των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, έτσι και η ελληνική οικονομία δεν μένει ανεπηρέαστη από την κρίση, αλλά θα διατηρήσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, όταν οι περισσότερες οικονομίες θα βυθιστούν στην ύφεση.
Αναφερόμενος στη διαχείριση της κρίσης ο κ. Παπαθανασίου σημειώνει ότι «έχουμε και το σχέδιο και την πολιτική βούληση να αντιμετωπίσουμε αυτές τις δυσκολίες». «Όταν τα δεδομένα αλλάζουν, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμόζουμε τις πολιτικές μας με την απαραίτητη ευελιξία, αλλά και με πλήρη σεβασμό στις ανάγκες της κοινωνίας».
Η κυβέρνηση, προσθέτει, όπως και όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα συνεργαστούμε στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου, αφενός να προσαρμόσουμε σταδιακά τα δημοσιονομικά μας μεγέθη στα όσα ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας και αφετέρου να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις συνέπειες της κρίσης και τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας.
Γιούνκερ: Μην βάζετε την Ελλάδα στο στόχαστρο
Να βγει η ελληνική οικονομία από το «στόχαστρο», ζήτησε χθες ο πρόεδρος της Ευρωζώνης, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, παίρνοντας σαφέστατη θέση υπέρ της χώρας μας στο μπαράζ των δημοσιευμάτων του ξένου Τύπου, περί ύπαρξης κινδύνου αποπομπής της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα της Ευρωζώνης που εμφανίζει υπερβολικό έλλειμμα και δεν είναι σωστό να την εμφανίζουμε ως το πλέον προβληματικό κράτος-μέλος δίνοντας την εικόνα ότι η χώρα αυτή απομακρύνεται από την Ευρωζώνη, ανέφερε ο κ. Γιούνκερ, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι θα τύχει (η Ελλάδα) της ίδιας αντιμετώπισης που θα έχουν όλες οι χώρες με έλλειμμα άνω του 3% του ΑΕΠ.
Απαντώντας σε ερώτηση εάν κατά τη διάρκεια της συζήτησης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης συζητήθηκε το ενδεχόμενο να ζητηθεί η συνδρομή του ΔΝΤ για χώρες που εμφανίζουν σημαντικά δημοσιονομικά προβλήματα, ο κ. Γιούνκερ απάντησε ότι δεν έγινε καμία συζήτηση και δεν τίθεται τέτοιο θέμα.
Ο πρόεδρος της Ευρωζώνης επανέλαβε ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας θα εφαρμοστεί πιστά, αλλά και με την ελαστικότητα που αυτό προβλέπει για περιόδους μεγάλης κρίσης, ενώ επεσήμανε την ανάγκη τήρησης του στόχου εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών.
Την επόμενη εβδομάδα το ΠΣΑ
Την προσεχή βδομάδα θα υποβάλει η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δήλωσε χθες στις Βρυξέλλες ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Γιάννης Παπαθανασίου, ο οποίος συναντήθηκε χθες διαδοχικά με τον αρμόδιο Επίτροπο, Χοακίν Αλμούνια, και τον πρόεδρο της Ευρωζώνης, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασίου, οι συναντήσεις αυτές είχαν χαρακτήρα «γνωριμίας, αλλά και ουσίας», όπου κυριάρχησε το θέμα των προβλέψεων της Κομισιόν και της περαιτέρω διαδικασίας που θα ακολουθηθεί.
Οπως είπε, στο πρόγραμμα που θα υποβάλουμε θα προσδιορίζονται με ξεκάθαρο τρόπο οι προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, που είναι: 1) η σταδιακή δημοσιονομική προσαρμογή, 2) στήριξη με στοχευμένες δράσεις των ομάδων με τα μεγαλύτερα προβλήματα, 3) στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Πιστεύουμε ότι με την πολιτική που θα ακολουθήσουμε θα έχουμε θετικά αποτελέσματα και θα πετύχουμε καλύτερες επιδόσεις από τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατέληξε ο κ. Παπαθανασίου.
Του ανταποκριτή μας ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΛΟΥ