Μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών

Το Ιούνιο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 633 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 2.344 εκατ. ευρώ, αντανακλώντας κυρίως τη μεγάλη υποχώρηση του εμπορικού ελλείμματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα η Τράπεζα της Ελλάδος.

Επίσης, περιορίστηκε σε μικρό βαθμό το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων. Παράλληλα, όμως, μειώθηκε το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων το οποίο είχε παρουσιάσει πλεόνασμα τον Ιούνιο του 2008, παρουσίασε έλλειμμα.

Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 1.538 εκατ. ευρώ) προήλθε από τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 1.039 εκατ. ευρώ (επειδή η δαπάνη για εισαγωγές συρρικνώθηκε κατά 31,6%, δηλαδή με ρυθμό σχεδόν διπλάσιο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 16,9%), καθώς και τη μείωση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 407 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 92 εκατ. ευρώ.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 546 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες (κατά 356 και 164 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).

Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 10,4% ενώ οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος παρέμειναν σχεδόν σταθερές σε σύγκριση με το Ιούνιο του 2008 (αύξηση μόνο κατά 1,8%). Στην περίπτωση των μεταφορών, τόσο οι εισπράξεις, όσο και οι πληρωμές εμφάνισαν σημαντική μείωση (κατά 34,7% και 28,7% αντίστοιχα).

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 70 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα (ύψους 145 εκατ. ευρώ), έναντι πλεονάσματος (ύψους 285 εκατ. ευρώ) τον Ιούνιο του 2008, κυρίως λόγω της μεγάλης μείωσης των εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης από την ΕΕ αλλά και του διπλασιασμού των αντίστοιχων πληρωμών. (Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 4.407 εκατ. ευρώ ή 23,0% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 14.740 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Παράλληλα, όμως, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων μειώθηκαν, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή (αυξήθηκε μόλις κατά 0,9%).

Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 7.414 εκατ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 4.349 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 2.356 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 709 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 5.279 εκατ. ευρώ ή 25,4%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 930 εκατ. ευρώ ή 14,2%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών μειώθηκε κατά 2.034 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν σημαντικά (κατά 28,4%), με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιορισθούν κατά 1.480 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους και οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν (κατά 14,7% και 5,4% αντίστοιχα), με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 463 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 90 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων συγκρατήθηκε περίπου στα αντίστοιχα περυσινά επίπεδα, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη σημείωσαν μικρή πτώση, αποτέλεσμα των εξελίξεων στις διεθνείς χρηματαγορές. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε μείωση κατά 930 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται σχεδόν κατά το ήμισυ στη μείωση που καταγράφηκε τον Ιούνιο του 2009, όπως ήδη αναφέρθηκε.

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το Ιούνιο του 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 74 εκατ. ευρώ, σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με εκείνο του Ιουνίου του 2008. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης).

Το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 902 εκατ. ευρώ, έναντι 2.184 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Έτσι, το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 2.355 εκατ. ευρώ, έναντι 4.567 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 2.269 εκατ. ευρώ το Ιούνιο του 2009, έναντι 2.900 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου του 2009 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 13.838 εκατ. ευρώ, έναντι 16.963 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δηλαδή μειώθηκε κατά 18,4%.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Το Ιούνιο του 2009 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 116 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή της κατηγορίας αυτής αφορά εκροή 25 εκατ. ευρώ για την εξαγορά μετοχών της Bank Post SA (Ρουμανία) από την EUROBANK. Στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων στην Ελλάδα από μη κατοίκους καταγράφηκε καθαρή εισροή 151 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 95 εκατ. ευρώ για την εξαγορά του 50% της εταιρίας ΗΡΩΝ ΙΙ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΑΕ από την Ολλανδική εταιρία ELECTRABEL INTERNATIONAL.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 3,3 δισεκ. ευρώ, η οποία κυρίως αντανακλά την αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 3,6 δισεκ. ευρώ). Η εισροή αυτή αντισταθμίστηκε σε πολύ μικρό βαθμό από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 0,2 δισεκ. ευρώ) και από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 0,2 διεκ. ευρώ).

Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε εκροή ύψους 0,9 δισεκ. ευρώ, η οποία είναι σχεδόν ισόποση με την εκροή για εξόφληση δανείων που είχαν χορηγηθεί στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα από μη κατοίκους. Η αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών του εξωτερικού σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (κατά 6,7 δισεκ. ευρώ) αντιστάθμισε την αύξηση (εκροή), επίσης κατά 6,7 δισεκ. ευρώ, των αντίστοιχων τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού.

Το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2009 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 1,2 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1.706 εκατ. ευρώ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε τα 506 εκατ. ευρώ.

Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 23,2 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η εξέλιξη αυτή κυρίως αντανακλά την εισροή κεφαλαίων για αγορές ομολόγων και εντόκων του Ελληνικού Δημοσίου από μη κατοίκους (ύψους 20,8 δισεκ. ευρώ), καθώς και την εισροή λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα του εξωτερικού (κατά 2,9 δισεκ. ευρώ).

Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή ύψους 9,8 δισεκ. ευρώ αντανακλά την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 15,4 δισεκ. ευρώ), καθώς και την εκροή 2,9 δισεκ. ευρώ για την αποπληρωμή δανείων που είχαν χορηγηθεί τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα από μη κατοίκους. Οι εξελίξεις αυτές υπεραντιστάθμισαν κατά πολύ την εισροή κεφαλαίων λόγω αύξησης κατά 8,6 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.

Στο τέλος Ιουνίου 2009 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 2,7 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)