Στο 12,7% του ΑΕΠ θα διαμορφωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας φέτος, ενώ το δημόσιο χρέος θα εκτιναχθεί στα 300 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού που παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Οικονομικών.
Τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος από 12,7% του ΑΕΠ που θα είναι φέτος στο 9,4% του ΑΕΠ το 2010 θέτει ως βασικό της στόχο η κυβέρνηση, όπως υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, παρουσιάζοντας σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο το προσχέδιο του προϋπολογισμού.
Πρόκειται για ένα μεταβατικό προϋπολογισμό, ο οποίος συντάχθηκε σε εξαιρετικά δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Χαρακτήρισε πρωτόγνωρη την αύξηση του δημοσίου χρέους, επισημαίνοντας ότι η δυναμική του αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας.
«Δεν είναι ο προϋπολογισμός που θα θέλαμε να έχουμε τα επόμενα χρόνια, στηρίζει όμως τους οικονομικά ασθενέστερους, προωθεί τη δικαιότερη αναδιανομή», επεσήμανε. Σημείωσε ακόμη πως για πρώτη φορά σε κρατικό προϋπολογισμό μειώνονται οι πρωτογενείς δαπάνες.
Σύμφωνα με τον κ. Παπακωνσταντίνου, η μείωση του ελλείμματος θα προέλθει από την αύξηση των εσόδων και τη μείωση των δαπανών.
Ο υπουργός Οικονομικών επανέλαβε πως χρειάζονται διαρθρωτικές αλλαγές και σημείωσε πως θα αρχίσει ο διάλογος και η διαβούλευση για ένα νέο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα είναι έτοιμο το Μάρτιο.
Ανέφερε ακόμη πως θα γίνει ανασυγκρότηση του τρόπου κατάρτισης, παρακολούθησης και ελέγχου του προϋπολογισμού και ότι θα συνεισφέρουν και σε αυτό και εξωτερικοί οίκοι αξιολόγησης για να συνδεθούν οι στόχοι με τα αποτελέσματα.
Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός για το 2010 προβλέπει αύξηση 9% των καθαρών εσόδων της κεντρικής κυβέρνησης και μείωση 1,4% των συνολικών δαπανών.
Η αύξηση των εσόδων θα προέλθει από την ενεργοποίηση των μηχανισμών για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, την αύξηση του φόρου στα τσιγάρα και τα ποτά και την εφαρμογή δικαιότερου φορολογικού συστήματος.
Η μείωση των δαπανών θα προέλθει από τη μείωση των εξοπλιστικών δαπανών και των καταναλωτικών δαπανών στο δημόσιο.
Τα έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν στα 53,6 δισ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες θα μειωθούν στα 70,4 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, ο προϋπολογισμός για το 2010 αποβλέπει στην ανάταξη της οικονομίας, στην υλοποίηση των κυβερνητικών δεσμεύσεων, στη στρατηγική ανάπτυξης, στην αναδιανομή του εισοδήματος και στην ενίσχυση της διαφάνειας.
Αναλυτικά σε ό,τι αφορά τα έσοδα: Τα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν κατά 3,65 δισ. ευρώ (αύξηση 7,2%) και θα ανέλθουν στα 54,225 δισ. ευρώ από 50,570 δισ. ευρώ το 2009.
Οπως διευκρινίζεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού η αύξηση αυτή των φορολογικών εσόδων θα προέλθει από τη φορολογική πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση το 2010 βασικές συνιστώσες της οποίας είναι:
-Η εφαρμογή ενιαίας τιμαριθμοποιημένης προοδευτικής κλίμακας φυσικών προσώπων.
-Η φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων) με βάση τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων μετά την αφαίρεση του φόρου που έχει παρακρατηθεί κατά τη διανομή του μερίσματος καθώς και του ποσού που του αναλογεί και έχει αποδοθεί από την εταιρία ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων.
-Η φορολόγηση με χαμηλό συντελεστή των αδιανέμητων κερδών των επιχειρήσεων για προώθηση των επενδύσεων.
-Η φορολόγηση των συναλλαγών με εξωχώριες (οφ σορ) εταιρίες φορολογικών παραδείσων.
-Η κατάργηση των χαριστικών φοροαπαλλαγών.
-Η αναμόρφωση της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
-Η έκτακτη αύξηση του συντελεστή του ενιαίου τέλους Ακινήτων (ΕΤΑΚ) για το το έτος 2009 ως κοινωνική συνεισφορά της μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
-Η αντικατάσταση του ΕΤΑΚ από το 2010 με προοδευτική φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας χωρίς εξαιρέσεις.
-Η επιβολή έκτακτης εφάπαξ εισφοράς κοινωνικής ευθύνης στις επιχειρήσεις με μεγάλη κερδοφορία για τη χρήση του 2008.
-Η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στους αγρότες για πωλήσεις προϊόντων ζωικής και φυτικής παραγωγής από 7 σε 11% και
-Η επιτάχυνση της διαδικασίας είσπραξης των φόρων και ανείσπρακτων οφειλών προς το δημόσιο.
Επίσης διευκρινίζεται πως στην αύξηση των φορολογικών εσόδων του 2010 αναμένεται να συμβάλουν μια σειρά από φορολογικά μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια του έτους φέτος από την προηγούμενη κυβέρνηση. Ετσι προβλέπεται αύξηση των εσόδων από την πλήρη απόδοση της αναπροσαρμογής από 26/6/2009 του ειδικού φόρου κατανάλωσης στην αμόλυβδη βενζίνη από την πλήρη απόδοση της αναπροσαρμογής του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας και της επιβολής τέλους στα καρτοκινητά τηλέφωνα.
Αναλυτικότερα σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού τα έσοδα από τους άμεσους φόρους αναμένεται να αυξηθούν κατά 8,9% και να ανέλθουν στα 23,725 δισ. ευρώ από 21,785 δισ. ευρώ φέτος.
Τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος θα αυξηθούν κατά 3,5% και θα ανέλθουν σε 17,375 δισ. ευρώ από 16,790 δισ. ευρώ φέτος.
Στα φυσικά πρόσωπα η αύξηση θα είναι 4,4% και τα έσοδα που υπολογίζεται να εισπραχθούν θα ανέλθουν στα 11,4 δισ. ευρώ από 10,920 δισ. ευρώ φέτος.
Στα νομικά πρόσωπα προβλέπεται μείωση των εσόδων κατά 7,2% τα οποία και θα ανέλθουν στα 3,525 δισ. ευρώ από 3,8 δισ. ευρώ φέτος.
Τα έσοδα από τους φόρους στην περιουσία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 82,1% και θα ανέλθουν στα 865 εκατ. ευρώ από 475 εκατ. ευρώ φέτος.
Τα έσοδα από τους άμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών θα αυξηθούν κατά 4,8% και θα ανέλθουν σε 2,725 δισ. ευρώ από 2,6 δισ. ευρώ φέτος.
Οπως σημειώνεται στο προσχέδιο στην αύξηση των εσόδων από τους άμεσους φόρους κατά 8,9% αναμένεται να συμβάλουν οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος μέσω της κατάργησης σημαντικών φοροαπαλλαγών και της ένταξης όλων των εισοδημάτων στην νέα ενιαία φορολογική κλίμακα.
Επίσης τα έσοδα από τους φόρους στην περιουσία λόγω της φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας χωρίς εξαιρέσεις και της αναμόρφωσης της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
Ακόμη συμβολή στην ενίσχυση των εσόδων αυτών θα έχει η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο καθώς και η έκτακτη εισφορά που θα κληθούν να πληρώσουν οι επιχειρήσεις και οι ιδιοκτήτες μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους προβλέπεται να αυξηθούν κατά 6% και να ανέλθουν στα 30,5 δισ. ευρώ από 28,785 δισ. ευρώ φέτος.
Τα έσοδα από τους φόρους συναλλαγών θα αυξηθούν κατά 4,1% και θα ανέλθουν σε 18,472 δισ. ευρώ από 17,741 δισ. ευρώ φέτος.
Ειδικότερα τα έσοδα από ΦΠΑ θα αυξηθούν κατά 5% και θα ανέλθουν στα 17,315 δισ. ευρώ από 16,446 δισ. ευρώ φέτος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αύξηση 10,2% προβλέπεται στα έσοδα από το ΦΠΑ στον καπνό που θα προέλθει κυρίως από την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα.
Ετσι τα έσοδα αυτά προβλέπεται να ανέλθουν στα 755 εκατ. ευρώ από 685 εκατ. ευρώ φέτος. Αντίστοιχα αυξημένα κατά 11,5% θα είναι τα έσοδα από τους λοιπούς ειδικούς φόρους κατανάλωσης καπνού όπου προβλέπεται να ανέλθουν στα 3,270 δισ. ευρώ από 2,934δισ. ευρώ φέτος.
Τα συνολικά έσοδα από τους φόρους κατανάλωσης προβλέπεται να αυξηθούν κατά 8% και να ανέλθουν στα 11,066 δισ. ευρώ από 10,174 δισ. ευρώ φέτος.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται και τα έσοδα από τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων που προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4% και να ανέλθουν στα 1,6 δισ. ευρώ από 5,33 δισ. ευρώ φέτος.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, ο κ. Παπακωνσταντίνου τόνισε πως με το νέο προϋπολογισμό μειώνονται οι καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου και οι επιχορηγήσεις φορέων, καταργείται η απόσυρση και μειώνονται οι εξοπλιστικές δαπάνες. Παράλληλα, ενισχύονται οι ασθενέστερες οικονομικά τάξεις, αυξάνονται οι πόροι για την Παιδεία κατά 1 δισ. ευρώ, προβλέπονται οι πιστώσεις για την πρόσληψη 3.000 νοσηλευτών στο ΕΣΥ, αυξάνονται τα επιδόματα ανεργίας.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, οι συνολικές πιστώσεις του προβλέπεται να διαμορφωθούν στο 28,8% του ΑΕΠ το 2010 από το 29,7% του 2009 και αυτό παρά το γεγονός ότι στις πρωτογενείς δαπάνες περιλαμβάνονται και πιστώσεις, ύψους 2.120 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των μέτρων της κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής, αλλά και τις αυξημένες δαπάνες για τόκους.
Τα 2.120 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για:
- την αύξηση των δαπανών για την παιδεία
- την αύξηση των δαπανών για την υγεία και τις δαπάνες για το διορισμό νοσηλευτικού προσωπικού
- τη χορήγηση εισοδηματικής πολιτικής σε επίπεδα πάνω από τον πληθωρισμό
- την αύξηση των αγροτικών συντάξεων
- την α' φάση της σταδιακής αύξησης του επιδόματος ανεργίας και
- τη χορήγηση της β' δόσης του έκτακτου επιδόματος αλληλεγγύης.
Παράλληλα, δόθηκε έμφαση στον περιορισμό των δαπανών (μετακινήσεις, προμήθειες, δημόσιες σχέσεις, λειτουργικές δαπάνες) και των λοιπών παροχών (υπερωρίες, συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια). Οι δαπάνες αυτές είναι μειωμένες κατά 910 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2009.
Αποδοχές - Συντάξεις
Οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων το 2010 θα αυξηθούν κατά 3,5%. Υπενθυμίζεται ότι αποτελούν περίπου το 45,9% των πρωτογενών δαπανών. Η κατά 3,5% αύξηση των δαπανών και των συντάξεων οφείλεται:
- στην εισοδηματική πολιτική του έτους 2010, η οποία προβλέπει αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό
- στη μισθολογική εξέλιξη του προσωπικού
- στις δαπάνες που θα προκύψουν από τις νέες προσλήψεις ιατρικού, νοσηλευτικού, εκπαιδευτικού προσωπικού και αστυνομικών
- στην αύξηση των συντάξεων, λόγω εισοδηματικής πολιτικής των νέων συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων και των νέων συνταξιούχων
Eξάλλου, οι δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας αντιπροσωπεύουν το 28,7% του συνόλου των πρωτογενών δαπανών, βάση του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού οι δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας θα καλύψουν την αύξηση των αγροτικών συντάξεων, τη χρηματοδότηση του ΙΚΑ κατά 1% του ΑΕΠ, το ΕΚΑΣ, τη χορήγηση πολυτεκνικού επιδόματος και του επιδόματος σε τρίτεκνες οικογένειες, την κρατική συμμετοχή στη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης, τη χρηματοδότηση του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών, και την καταβολή της β' δόσης του επιδόματος αλληλεγγύης.
Σε ό,τι αφορά τις λειτουργικές και λοιπές δαπάνες το προσχέδιο αναφέρει ότι οι πιστώσεις της κατηγορίας αυτής είναι κατά 8,5% χαμηλότερες απ' ότι το 2009. Το συνολικό ύψος των δαπανών αυτών ανέρχεται σε 9.765 εκατ. ευρώ.
Επενδύσεις
Σύμφωνα με το προσχέδιο, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων καλείται να οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από την κρίση.
Οι δαπάνες του προγράμματος προβλέπεται να φτάσουν τα 10.300 εκατ. ευρώ (αύξηση κατά 8,4% σε σχέση με το 2009). Οι δαπάνες αυτές αντιπροσωπεύουν το 4,2% του ΑΕΠ και κατανέμονται σε 6.950 εκατ. ευρώ για την προώθηση των έργων που συγχρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 3.350 εκατ. ευρώ για έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους. Μέσω του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων θα ενισχυθούν οι τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της υγείας και της πρόνοιας, της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, των μεγάλων έργων υποδομών και τα έργα υποδομών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α' βαθμού όλης της χώρας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου, το δημόσιο χρέος έχει εκτιναχθεί φέτος στα 300 δισ. ευρώ το 2009, δηλαδή έχει αυξηθεί από την αρχή της χρονιάς κατά 40 δισ. ευρώ ή κατά 13 μονάδες του ΑΕΠ.
Το ύψος του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης για το 2010 προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 326.305 εκατ. ευρώ ή 133,6% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2009.
Όσον αφορά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπεται συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,5% φέτος και 0,3% το 2010.
Οι δαπάνες για τόκους του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται να φτάσουν στο 5,3% έναντι του 5,1% που ήταν το 2009 και του 4,7% που ήταν το 2008.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι τα χρόνια προβλήματα έχουν διογκωθεί, ο προϋπολογισμός είναι το ξεκίνημα για την ανάταξη της οικονομίας», δήλωσε ο κ. Παπακωνσταντίνου και επανέλαβε τη δέσμευση της κυβέρνησης για μια πολιτική «που δεν κρύβει την αλήθεια αλλά βασίζεται σε πραγματικούς λογαριασμούς» και «που δεν εκμεταλλεύεται αλλά σέβεται τα χρήματα του έλληνα πολίτη, δεν σπαταλά τα χρήματα του φορολογούμενου».
Το προσχέδιο κατέθηκε στη διαρκή επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ