Η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει χαμηλή διείσδυση στην Ανανεώσιμη Ενέργεια (ΑΕ) παρά το υψηλό δυναμικό που υπάρχει στη χώρα μας για την παραγωγή της, διαπιστώνει σε μελέτη της η Kantor Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.,
H αιολική ενέργεια καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο ΑΕ στην Ελλάδα (εξαιρουμένης αυτής των μεγάλων υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ), με την εγκατεστημένη ισχύ σε ανεμογεννήτριες στο τέλος του 2006 να ανέρχεται σε 746 MW. Η ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από λίγους και ισχυρούς ομίλους που κατέχουν τεχνογνωσία και απαραίτητα κεφάλαια, με κύριους "παίκτες" την Ρόκας - Ιberdrola, την Κοπελούζος - ΕNEL, την ΔΕΗ Ανανεώσιμες-EDF και την Τέρνα. Το χαρτοφυλάκιο της Τέρνα περιλαμβάνει ακόμη 600 ΜW αιολικά υπό ανάπτυξη, ενώ άλλα 1.000 MW αιολικών αναπτύσσονται από την Κοπελούζος.
H Ε.Ε. στοχεύει στο διπλασιασμό της ακαθάριστης πρωτογενούς παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στο 12% της συνολικής της παραγωγής το 2010 και στο 20% μέχρι το 2020, στόχος που -σύμφωνα με τη μελέτη- υπό τις παρούσες συνθήκες θεωρείται εξαιρετικά δύσκολα επιτεύξιμος για την Ελλάδα, καθώς συνεπάγεται σχεδόν διπλασιασμό συμμετοχής της ΑΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο σε διάστημα τριών ετών.
Aιτίες
Κύριες αιτίες για τη χαμηλότερη των προσδοκιών διείσδυση της Ελλάδας στην ΑΕ, όπως αναφέρει η Kantor, είναι οι πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης, τα προβλήματα δικτύου και σύνδεσης, η ατελής και απρόσφορη θεσμοθέτηση κινήτρων και η έλλειψη ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδίου με οριοθέτηση των περιοχών για ανάπτυξη παραγωγής.
Η μελέτη τονίζει ότι η ελληνική νομοθεσία έχει ενσωματώσει τις οδηγίες της ΕΕ, αλλά το συνολικό πλαίσιο είναι ασαφές και υπερεπιδοτεί τις επενδύσεις σε ΑΕ. Οι τιμές αγοράς ηλεκτρισμού από ΑΕ από το κεντρικό δίκτυο στην Ελλάδα είναι συγκρίσιμες με αυτές του εξωτερικού. Πέραν όμως αυτού, στην Ελλάδα οι επενδύσεις σε ΑΕ επιδοτούνται και μέσα από τον Επενδυτικό νόμο. Το αποτέλεσμα είναι η υπερπληθώρα αιτήσεων για μικρά έργα ΑΕ τα οποία αλλιώς δεν θα καθίσταντο οικονομικά και έτσι δεν περισσεύουν κεφάλαια για μεγαλύτερες και αποδοτικότερες επενδύσεις σε ΑΕ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τυπικά μεγέθη θερμικών ηλιακών μονάδων ΑΕ στην Ισπανία, Ιταλία αλλά και στην Βουλγαρία είναι πολύ υψηλότερα των αντίστοιχων στην Ελλάδα. Ως μέτρο σύγκρισης, για παράδειγμα, το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος σε αιολικά της Ρόκας-Iberdrola είναι 193 MW, όταν το μέγεθος αυτό αφορά μία θερμική ηλιακή μονάδα σε άλλες χώρες.
Φωτοβολταϊκά
Οσον αφορά τα φωτοβολταϊκά, αναφέρεται ότι η υπερβολική επιδότηση (έως και 45% επί του απαιτούμενου κεφαλαίου) έχει οδηγήσει σε υπερπροσφορά μικρών έργων που αδυνατούν να δώσουν την προσδοκώμενη ώθηση στη χρήση των Φ/Β σε μεγάλη κλίμακα. Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι αυτή την στιγμή στην ΡΑΕ εκκρεμούν περίπου 7.000 αιτήσεις για άδειες φωτοβολταϊκής παραγωγής.
Η Kantor εκτιμά, ότι για την επιτάχυνση της διείσδυσης της ΑΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας, η ενεργειακή πολιτική πρέπει να κινηθεί σε τρεις βασικούς άξονες:
- Να μειωθεί το συνολικό ύψος επιδότησης για κάθε επένδυση σε ΑΕ και να μετατοπισθεί το βάρος των επιδοτήσεων προς τις μεγάλες επενδύσεις,
- Να "τακτοποιηθούν" οι διαδικασίες χωροθέτησης και αδειοδότησης και
- Να χαρακτηρισθεί -και όπου χρειάζεται απαλλοτριωθεί- κατάλληλη γη για παραγωγή ΑΕ, η οποία θα διατίθεται στους επενδυτές έναντι ανταλλάγματος.