To Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας ενέκρινε σήμερα ευρεία μεταρρύθμιση της Κοινής Οργάνωσης της Αγοράς (ΚΟΑ) οίνου, για την οποία είχαν καταλήξει σε συμφωνία οι υπουργοί Γεωργίας των κρατών μελών τον περασμένο Δεκέμβριο.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, με τις αλλαγές θα επέλθει ισορροπία στην αγορά οίνου, θα καταργηθούν σταδιακά τα περιττά και δαπανηρά μέτρα παρέμβασης στην αγορά και θα δοθεί η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί ο προϋπολογισμός για την εφαρμογή πιο αποτελεσματικών και προορατικών μέτρων, που θα τονώσουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών κρασιών. Η μεταρρύθμιση προβλέπει ταχύρρυθμη αναδιάρθρωση του αμπελοοινικού κλάδου, δεδομένου ότι περιλαμβάνει ένα τριετούς διάρκειας καθεστώς εκρίζωσης σε εθελούσια βάση για να έχουν μια εναλλακτική λύση οι παραγωγοί χαμηλής ανταγωνιστικότητας και να απαλλαγεί η αγορά από τα πλεονάσματα κρασιών που δεν είναι ανταγωνιστικά.
Οι επιδοτήσεις για απόσταξη κρίσης και απόσταξη εδώδιμης αλκοόλης θα καταργηθούν σταδιακά και τα χρήματα θα κατανεμηθούν ως εθνικά κονδύλια, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση των κρασιών στις αγορές τρίτων χωρών, την καινοτομία και για την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό των αμπελώνων και των οιναποθηκών.
Η μεταρρύθμιση θα εξασφαλίσει την προστασία του περιβάλλοντος στις αμπελουργικές περιοχές, θα διαφυλάξει τις παραδοσιακές και εδραιωμένες πολιτικές για την ποιότητα και θα απλουστεύσει τους κανόνες επισήμανσης προς όφελος τόσο των παραγωγών όσο και των καταναλωτών.
Θα καταργηθεί επίσης σε επίπεδο ΕΕ, από την 1η Ιανουαρίου 2016, το πολύ περιοριστικό σύστημα των δικαιωμάτων φύτευσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ξεκινήσει τώρα τη διαδικασία έκδοσης των λεπτομερών εκτελεστικών κανονισμών, έτσι ώστε η μεταρρύθμιση να αρχίσει να ισχύει την 1η Αυγούστου 2008.
Η Επίτροπος Mariann Fischer Boel, αρμόδια για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, σχολίασε το γεγονός ως εξής: «Τώρα μπορούμε να προχωρήσουμε στις τελικές προετοιμασίες ώστε να τεθεί σε ισχύ το νέο σύστημα τον Αύγουστο. Αντί να σπαταλάμε χρήματα για να απαλλαγούμε από αζήτητα πλεονάσματα, η μεταρρύθμιση θα μας δώσει τη δυνατότητα να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας στην αντιμετώπιση των ανταγωνιστών μας και στην ανάκτηση μεριδίων αγοράς. Ευελπιστώ ότι τα κράτη μέλη θα αξιοποιήσουν τα νέα μέσα που θα έχουν στη διάθεσή τους.»
Κύρια σημεία της αναθεωρημένης ΚΟΑ οίνου
*Εθνικά κονδύλια: Χάρη σ’ αυτά, τα κράτη μέλη θα μπορούν να προσαρμόσουν τα μέτρα στις ιδιαίτερες συνθήκες τους. Τα πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν την προώθηση στις αγορές τρίτων χωρών, την αναδιάρθρωση/μετατροπή αμπελώνων, επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό της αλυσίδας παραγωγής και για καινοτομία, τη στήριξη του πρώιμου τρύγου, νέα μέτρα διαχείρισης κρίσεων και απλή, αποσυνδεδεμένη στήριξη.
*Μέτρα αγροτικής ανάπτυξης: Ορισμένα κονδύλια θα μεταφερθούν στον προϋπολογισμό των μέτρων αγροτικής ανάπτυξης και θα δεσμευθούν για να διατεθούν στις περιοχές οινοπαραγωγής. Τα σχετικά μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν τα εξής: εγκατάσταση νέων γεωργών, καλύτερη προώθηση στην αγορά, επαγγελματική κατάρτιση, στήριξη των οργανώσεων παραγωγών, στήριξη για την κάλυψη των πρόσθετων δαπανών και της απώλειας εισοδήματος που συνεπάγεται η διατήρηση τοπίων της πολιτιστικής κληρονομιάς, πρόωρη συνταξιοδότηση.
*Δικαιώματα φύτευσης: Θα καταργηθούν στο τέλος του 2015, το αργότερο, ενώ θα παρέχεται η δυνατότητα διατήρησής τους σε εθνικό επίπεδο μέχρι το 2018.
*Σταδιακή κατάργηση των καθεστώτων απόσταξης: Η απόσταξη κρίσης επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών, περιοριζόμενη σε τέσσερα έτη μέχρι το τέλος της περιόδου 2011-12, με μέγιστο όριο δαπανών 20 % του εθνικού κονδυλίου το πρώτο έτος, 15 % το δεύτερο, 10 % το τρίτο και 5 % το τέταρτο έτος. Η απόσταξη εδώδιμης αλκοόλης θα καταργηθεί σταδιακά εντός τετραετίας. Κατά τη μεταβατική περίοδο θα χορηγείται συνδεδεμένη με την παραγωγή ενίσχυση, την οποία θα αντικαταστήσει έπειτα η αποσυνδεδεμένη ενιαία ενίσχυση ανά εκμετάλλευση. Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν απόσταξη υποπροϊόντων, η οποία θα χρηματοδοτείται από τα εθνικά κονδύλια, με ποσά σημαντικά χαμηλότερα από τα σημερινά, για την κάλυψη των εξόδων συλλογής και μεταποίησης των υποπροϊόντων.
*Καθιέρωση της ενιαίας ενίσχυσης ανά εκμετάλλευση: Αποσυνδεδεμένη ενιαία ενίσχυση ανά εκμετάλλευση, την οποία θα χορηγούν τα κράτη μέλη σε αμπελουργούς έχοντας διακριτική ευχέρεια και σε όλους τους καλλιεργητές που εκριζώνουν τους αμπελώνες τους.
*Εκρίζωση: Τριετούς διάρκειας καθεστώς εκρίζωσης σε εθελούσια βάση, το οποίο καλύπτει συνολική έκταση 175.000 εκταρίων, με πριμοδότηση που μειώνεται προοδευτικά κατά τα τρία έτη. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να παύουν την εκρίζωση, εάν η έκταση υπερβαίνει 8 % της συνολικής έκτασης των αμπελώνων της χώρας ή το 10 % της συνολικής έκτασης μιας περιφέρειας. Η Επιτροπή θα μπορεί να παύει την εκρίζωση, όταν η έκταση φθάνει το 15 % της συνολικής έκτασης αμπελοκαλλιεργειών ενός κράτους μέλους. Τα κράτη μέλη θα μπορούν επίσης να εξαιρούν την εκρίζωση σε ορεινές περιοχές και περιοχές με μεγάλη κλίση του εδάφους, καθώς και για περιβαλλοντικούς λόγους.
*Οινολογικές πρακτικές: Η αρμοδιότητα για την έγκριση νέων ή την τροποποίηση υφιστάμενων οινολογικών πρακτικών θα μεταφερθεί στην Επιτροπή, η οποία θα αξιολογεί τις οινολογικές πρακτικές που αποδέχεται ο Διεθνής Οργανισμός Αμπέλου και Οίνου (OIV) και θα προσθέτει ορισμένες στον κατάλογο των αποδεκτών πρακτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
*Βελτίωση των κανόνων επισήμανσης: Η έννοια των οίνων ποιότητας της ΕΕ θα βασίζεται στους οίνους με προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη και στους οίνους με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης. Οι εδραιωμένες εθνικές πολιτικές για την ποιότητα θα διασφαλιστούν. Οι ετικέτες θα είναι απλούστερες και θα επιτρέπεται, για παράδειγμα, η αναγραφή της ποικιλίας αμπέλου και του έτους συγκομιδής, προκειμένου για οίνους χωρίς γεωγραφική ένδειξη. Θα συνεχιστεί η προστασία ορισμένων παραδοσιακών όρων και σχημάτων φιαλών.
*Εμπλουτισμός με ζάχαρη: Θα εξακολουθήσει να επιτρέπεται, αλλά θα μειωθούν τα ανώτατα επίπεδα εμπλουτισμού με ζάχαρη ή γλεύκος. Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν από την Επιτροπή να αυξήσει το επίπεδο εμπλουτισμού, επικαλούμενα έκτακτες καιρικές συνθήκες.
*Ενίσχυση για τη χρήση γλεύκους: Θα επιτρέπεται να χορηγούνται ενισχύσεις για γλεύκη με τη σημερινή τους μορφή για μία τετραετία. Μετά τη μεταβατική αυτή περίοδο, οι δαπάνες που αφορούν ενισχύσεις για γλεύκη θα μπορούν να μετατραπούν σε αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις προς αμπελουργούς.