Ευνοϊκότερο καθεστώς ποινικών κυρώσεων για κατηγορούμενους για φοροδιαφυγή προβλέπει ο νέος επικαιροποιημένος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Ευνοϊκότερο καθεστώς ποινικών κυρώσεων για κατηγορούμενους για φοροδιαφυγή προβλέπει ο νέος επικαιροποιημένος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Με τον νέο αυτό Κώδικα, ο οποίος θα αντικαταστήσει τον ισχύοντα ν. 4174/2013, οι διατάξεις για τις ποινικές κυρώσεις όσων διαπράττουν «εγκλήματα φοροδιαφυγής» καθίστανται ευνοϊκότερες, καθώς ευθυγραμμίζονται με τον Ποινικό Κώδικα (ν. 4619/2019), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από την 1η-7-2019.
Ουσιαστικά στον νέο Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών ενσωματώνονται οι ελαφρύτερες ποινές κάθειρξης ή φυλάκισης που προβλέπονται στον Ποινικό Κώδικα, καθώς και η πρόβλεψη για μετατροπή των ποινών φυλάκισης σε χρηματικές ποινές.
Ειδικότερα, με το άρθρο 66 του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών καθίστανται ευνοϊκότερες οι ποινές που προβλέπονται για όσους εκδίδουν πλαστά φορολογικά στοιχεία, για όσους εκδίδουν ή λαμβάνουν εικονικά φορολογικά στοιχεία και για όσους διαπράττουν μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή, καθώς εξομοιώνονται με τις ελαφρύτερες ποινές που προβλέπει ο νέος Ποινικός Κώδικας, ως εξής:
α) Για όσους εκδίδουν ή αποδέχονται εικονικά τιμολόγια και λοιπά φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ μέσα σε ένα έτος, η ποινή από κάθειρξη έως 10 έτη μειώνεται σε φυλάκιση άνω του 1 έτους έως κάθειρξη μέχρι 6 έτη, αλλά το αδίκημα διατηρεί τον κακουργηματικό του χαρακτήρα.
β) Για όσους εκδίδουν ή αποδέχονται εικονικά φορολογικά στοιχεία αξίας άνω των 75.000 ευρώ και μέχρι 200.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος, η ποινή η οποία σήμερα είναι φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους παραμένει ως έχει, αλλά μπορεί πλέον να μετατραπεί σε χρηματική ποινή ύψους 1 έως 100 ευρώ για κάθε ημέρα φυλάκισης.
γ) Για όσους εκδίδουν πλαστά φορολογικά στοιχεία ανεξαρτήτως ύψους, καθώς επίσης και για όσους εκδίδουν ή αποδέχονται εικονικά φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας μέχρι 75.000 ευρώ, η ποινή που ισχύει σήμερα και είναι φυλάκιση τουλάχιστον 3 μηνών παραμένει ως έχει, αλλά μπορεί πλέον να μετατραπεί σε χρηματική ποινή 1 έως 100 ευρώ για κάθε ημέρα φυλάκισης.
δ) Για όποιους διαπράττουν φοροδιαφυγή άνω των 50.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος στον ΦΠΑ ή φοροδιαφυγή άνω των 100.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος στον φόρο εισοδήματος ή και σε κάθε έναν από τους υπόλοιπους φόρους, πλην ΦΠΑ, η ποινή η οποία σήμερα είναι φυλάκιση τουλάχιστον 2 ετών παραμένει ως έχει, αλλά μπορεί πλέον να μετατραπεί σε χρηματική ποινή από 1 έως 100 ευρώ για κάθε μέρα φυλάκισης.
Όπως αναφέρεται σχετικά στην εισηγητική έκθεση του νέου ΚΦΔ, «Οι προσαρμογές των παραπάνω ποινών γίνονται με το άρθρο 66 του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, διότι στην παράγραφο 2 του άρθρου 463 του νέου Ποινικού Κώδικα (Π.Κ.), ο οποίος κυρώθηκε με τον ν. 4619/2019 και ισχύει από 1ης-7-2019, έχει προβλεφθεί ότι: “Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται ποινή φυλάκισης, προστίθεται διαζευκτικά και η χρηματική ποινή, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 57 του παρόντος Κώδικα”. Συνεπώς, οι προβλεπόμενες ποινές φυλάκισης του άρθρου 66 του Κ.Φ.Δ. έχουν ήδη, σύμφωνα με τα άρθρα 463 παρ. 2 και 57 του νέου Π.Κ., τροποποιηθεί και θα πρέπει να προσαρμοστούν στο νεότερο πλαίσιο που έχει προσδιορίσει ο νέος Π.Κ., με την προσθήκη σε κάθε μία περίπτωση που προβλέπεται ποινή φυλάκισης της φράσης “ή χρηματική ποινή, σύμφωνα με το άρθρο 57 του Π.Κ.”».
Φοροδιαφυγή
Κατά τα λοιπά, οι πιο σημαντικές διατάξεις του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών για τα πρόστιμα φορολογικών παραβάσεων και για την παραγραφή φορολογικών υποθέσεων προβλέπουν τα εξής:
Πρόστιμα για διαδικαστικές φορολογικές παραβάσεις
1) Πρόστιμο επιβάλλεται στον φορολογούμενο εφόσον: α) δεν υποβάλει ή υποβάλει εκπρόθεσμα ή υποβάλει ελλιπή δήλωση πληροφοριακού χαρακτήρα,
β) δεν υποβάλει ή υποβάλει εκπρόθεσμα φορολογική δήλωση,
γ) δεν υποβάλει ή υποβάλει εκπρόθεσμα δήλωση παρακράτησης φόρου,
δ) δεν ανταποκριθεί σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων,
ε) δεν συνεργαστεί στη διάρκεια φορολογικού ελέγχου,
στ) δεν γνωστοποιήσει στη Φορολογική Διοίκηση τον διορισμό του φορολογικού εκπροσώπου του,
ζ) δεν προβαίνει σε εγγραφή στο φορολογικό μητρώο
η) δεν τηρεί τα προβλεπόμενα βιβλία και δεν εκδίδει τα προβλεπόμενα φορολογικά στοιχεία
θ) εκδίδει στοιχεία λιανικής πώλησης χωρίς τη χρήση φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού ή από εγκεκριμένο και μη δηλωμένο φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό,
ι) εκδίδει δελτία και αποδείξεις από το Ολοκληρωμένο Σύστημα Ελέγχου Εισροών Εκροών, χωρίς τη χρήση εγκεκριμένου μοντέλου μηχανισμού σήμανσης (ΕΑΦΔΣΣ). ια) δεν συμμορφώνεται με τις ακόλουθες υποχρεώσεις:
- Ηλεκτρονική διαβίβαση σε βάση δεδομένων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, των δεδομένων των εκδιδόμενων λογιστικών αρχείων στοιχείων, ανεξαρτήτως της μεθόδου έκδοσης αυτών.
- Αποδοχή εξόφλησης φορολογικών στοιχείων συνολικής αξίας 500 ευρώ και άνω από τους αγοραστές-καταναλωτές όχι με μετρητά αλλά αποκλειστικώς με τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής, όπως ενδεικτικά άλλα όχι περιοριστικά τραπεζικό έμβασμα, πληρωμή
ιβ) δεν εκδίδει λογιστικά αρχεία ή εκδίδει ή λαμβάνει ανακριβή λογιστικά αρχεία (παραστατικά), για πράξεις που δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ
ιγ) διακινεί αγαθά χωρίς την ύπαρξη παραστατικών στοιχείων.
2) Τα πρόστιμα για τις παραβάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καθορίζονται ως εξής:
α) 100 ευρώ, σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής σχετικά με την περίπτωση α' της παραγράφου 1 και, στις φορολογίες κεφαλαίου, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων α', β', γ', δ' στ' και ια',
β) 100 ευρώ, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων β', γ' και δ' που ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων,
γ) 250 ευρώ, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων β', γ', δ' και στ', σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση απλοποιημένα λογιστικά πρότυπα και
δ) 500 ευρώ, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων β', γ', δ' και στ', σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση πλήρη λογιστικά πρότυπα.
ε) 2.500 ευρώ, στις περιπτώσεις ε', ζ' και η' της παραγράφου 1
στ) 500 ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος, και 1.000 ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο, αν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος στις περιπτώσεις ιβ’ και ιγ’ της παρ. 1 καθώς και σε περίπτωση διαπίστωσης μη διαβίβασης των δεδομένων των συνόψεων εκδοθέντων παραστατικών εσόδων λιανικής, που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA» μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Δεν επιβάλλονται τα παραπάνω πρόστιμα σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΦΠΑ ή δήλωσης παρακρατούμενου φόρου, εφόσον η σχετική αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα. Επίσης, τα παραπάνω πρόστιμα δεν επιβάλλονται σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου, από την οποία το επιπλέον ποσό φόρου που προκύπτει προς καταβολή, σε σχέση με την αρχική δήλωση, είναι έως 100 ευρώ.
Σύμφωνα με το νέο επικαιροποιημένο Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών που κατατέθηκε στη Βουλή, πρόστιμα επιβάλλονται και για ανακριβείς ή μη υποβληθείσες φορολογικές δηλώσεις. Πιο συγκεκριμένα:
1) Αν το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση φορολογική δήλωση υπολείπεται του ποσού του φόρου που προκύπτει με βάση το διορθωτικό προσδιορισμό φόρου που πραγματοποιήθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση, ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της διαφοράς που προκύπτει προς καταβολή ως εξής:
α) 10% του ποσού της διαφοράς, εάν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από 5% έως 20% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
β) 25% του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει το 20% έως 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
γ) 50% του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση.
2) Σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης από την οποία θα προέκυπτε υποχρέωση καταβολής φόρου επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό 50% επί του ποσού του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση.