Μείωση του χρόνου παραγραφής οφειλών προς τον ΕΦΚΑ στα 10 έτη, η οποία αφορά μόνο τα χρέη που είναι «άγνωστα» στο ΚΕΑΟ, δηλαδή δεν έχουν βεβαιωθεί, προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση χθες το βράδυ.
Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]
Μείωση του χρόνου παραγραφής οφειλών προς τον ΕΦΚΑ στα 10 έτη, η οποία αφορά μόνο τα χρέη που είναι «άγνωστα» στο ΚΕΑΟ, δηλαδή δεν έχουν βεβαιωθεί, προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση χθες το βράδυ.
Υπάρχει η πρόβλεψη για ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό της χρονικής περιόδου παραγραφής, από τα 10 στα 5 έτη, κάτι που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2026.
Το μίνι ασφαλιστικό σχέδιο νόμου περιέχει ακόμη διατάξεις για την αύξηση των δόσεων της πάγιας ρύθμισης από 12 σε 24, το πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις, τη ρύθμιση για τη «μάχιμη πενταετία» των ενστόλων, τη μετατροπή της μερικής απασχόλησης σε πλήρη με έκπτωση εισφορών, της αύξησης ορίου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση με μειωμένη σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων, την κατάργηση της εισφοράς υπέρ του ΤΠΔΥ, αλλά και τις προϋποθέσεις χορήγησης της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης 250 ευρώ σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Αναλυτικότερα, μέσω της μείωσης του χρόνου παραγραφής από τα 20 στα 10 έτη ενεργοποιείται σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που από πέρσι είχε αποφανθεί ότι είναι αντισυνταγματική η σχετική διάταξη, όπως θεσμοθέτησε το 2016 ο «νόμος Κατρούγκαλου».
Βασική προϋπόθεση για την παραγραφή είναι οι εισφορές αυτές να μην έχουν βεβαιωθεί από κάποιο Ταμείο ή από το ΚΕΑΟ. Επίσης, υπάρχει η πρόβλεψη για ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό της χρονικής περιόδου παραγραφής, από τα 10 στα 5 έτη, κάτι που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ έναν χρόνο πιο νωρίς από τις αρχικές εκτιμήσεις, δηλαδή το 2026 αντί για το 2027. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει χρονική ταύτιση του χρόνου παραγραφής για οφειλές προς τον ΕΦΚΑ με το αντίστοιχο περιθώριο που δίνει ο νομοθέτης και για τα χρέη προς την εφορία. Στη σχετική διάταξη ξεκαθαρίζεται ότι στις περιπτώσεις που τυχόν «απαιτήσεις προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά την 1.1.2026, η παραγραφή ορίζεται πενταετής».
Ουσιαστικά, η 10ετής παραγραφή που θεσμοθετείται ξεκινάει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους, εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο οι απαιτήσεις αυτές βεβαιώθηκαν. Σε κάθε περίπτωση, αποσαφηνίζεται ότι η παραγραφή δεν επηρεάζει την ασφαλιστική ενημερότητα.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση επισημαίνεται ότι δεν επηρεάζει αξιώσεις, οι οποίες μπορεί να είχαν παραγραφεί πριν από την έναρξη ισχύος του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν.4387/16), δηλαδή πριν από την 13η Μαΐου 2016.
Η παραγραφή διακόπτεται όταν ο e-ΕΦΚΑ (ή το ΚΕΑΟ) ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή/κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση ή λάβει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης, κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.).
Μετά την έναρξη ισχύος του εν λόγω νόμου, τυχόν έλεγχοι προς εργοδότες, που θα πραγματοποιηθούν μετά από υποβολή σχετικής καταγγελίας η οποία έγινε μέχρι την 30ή Ιουνίου 2022, θα ολοκληρώνονται χωρίς βεβαίωση απαιτήσεων προς τον ίδιο. Προϋπόθεση οι έλεγχοι να καλύπτουν την περίοδο μισθωτής απασχόλησης από 1.1.2006 έως και 31.12.2011. Πρόκειται για περίοδο κατά την οποία ο εργοδότης που ελέγχεται δεν κατέβαλε ένσημα για απασχόληση των εργαζομένων του. Αυτή είναι η κρίσιμη περίοδος, όπου θα πρέπει να γίνει επιστάμενος έλεγχος ώστε να μην παραγραφούν περιπτώσεις μη καταβολής εισφορών από εργοδότες που θα έχουν εντοπιστεί μέσα από καταγγελίες. Τυχόν ευρήματα ελέγχου θα αξιοποιούνται για να ενημερωθεί η ασφαλιστική ιστορία των μισθωτών ασφαλισμένων. Ο λόγος που προέκυψε αυτή η χρονική περίοδος είναι κυρίως ο «νόμος Κατρούγκαλου» που όριζε την 20ετία ως χρόνο παραγραφής και τέθηκε σε ισχύ το 2016. Αφού η συγκεκριμένη διάταξη από τον «επίμαχο» νόμο κρίθηκε το 2021 από το ΣτΕ ως αντισυνταγματική και επετράπη το ανώτατο όριο της 10ετίας, τότε αυτόματα ως αφετηρία χρονική τοποθετείται το 2006. Αντίστοιχα, αφού πρέπει να τηρηθεί το όριο της 10ετίας, αυτό σημαίνει ότι καταληκτική χρονολογία που θα αφορά τους ελέγχους είναι το 2011, δηλαδή 10 χρόνια πριν από το 2021, που εκδόθηκε η απόφαση του ΣτΕ.
Πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις: Θεσπίζεται ανώτατο όριο για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στα 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40 ευρώ /μήνα).
Έκτακτη Οικονομική Ενίσχυση: Δικαιούχοι του μέτρου είναι 2,3 εκατομμύρια πολίτες. Το ποσό αυξάνεται στα 250 ευρώ (από 200 προηγουμένως).
Α. Ειδικότερα, όσον αφορά τους ευάλωτους συνταξιούχους, δυνητικοί δικαιούχοι του βοηθήματος είναι όσοι κατά τον μήνα Νοέμβριο 2022 λαμβάνουν:
α) Οριστική ή προσωρινή κύρια σύνταξη ή προκαταβολή κύριας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου
β) Προσυνταξιοδοτική παροχή
γ) Αναπηρικά επιδόματα (όσα καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ)
δ) Περιλαμβάνονται επίσης και οι συνταξιούχοι εκείνοι που λαμβάνουν σύνταξη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όπως είναι οι ανάπηροι πολέμου και οι καλλιτέχνες.
Πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
- Ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα για το φορολογικό έτος 2022 έως 9.600 ευρώ (από 7.200 προηγουμένως).
- Ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 16.800 ευρώ (από 14.400 προηγουμένως).
- Συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού έως 300.000 ευρώ (από 200.000 προηγουμένως).
- Να έχουν υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2021.
Β. Σε 174.000 περίπου δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος του ΟΠΕΚΑ, τον Δεκέμβριο οι προνοιακές παροχές σε χρήμα προσαυξάνονται κατά 250 ευρώ.
Γ. Η μηνιαία σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων και το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερήλικων χορηγούνται προσαυξημένα κατά 250 ευρώ στους 36.000 περίπου δικαιούχους.
Δ. Οι 225.000 δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα λάβουν τον Δεκέμβριο διπλή δόση.
Ε. Η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση για τον Δεκέμβριο των οικογενειών που λαμβάνουν επίδομα παιδιού αντιστοιχεί σε μιάμιση επιπλέον μηνιαία δόση. Το ποσό ανέρχεται σε 105 ή 63 ή 42 ευρώ για κάθε παιδί για το πρώτο και το δεύτερο παιδί, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, και σε 210 ή 126 ή 84 από το τρίτο και για κάθε επόμενο παιδί. Η έκτακτη δόση καταβάλλεται μέχρι 31 Δεκεμβρίου στους δικαιούχους του επιδόματος κατά το πέμπτο δίμηνο του 2022.
Μετατροπή συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρους: Πρόκειται για πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών σε επιχειρήσεις για το 2023. Αφορά επιχειρήσεις που στις 9 Σεπτεμβρίου 2022 απασχολούσαν εργαζομένους με σύμβαση μερικής απασχόλησης σε ποσοστό άνω του 50%.
Οι ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου και εργοδότη επιδοτούνται κατά 40% από τον κρατικό προϋπολογισμό για τον εργαζόμενο του οποίου η σύμβαση μετατράπηκε από μερικής απασχόλησης σε πλήρους, για έναν χρόνο, αρχής γενομένης από την πρώτη ημέρα της μετατροπής.
Σε 24 διευρύνονται οι μηνιαίες δόσεις της πάγιας ρύθμισης
Επιτόκιο 5,95% αναμένεται να υπάρχει στη νέα πάγια ρύθμιση οφειλών από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, για την οποία αυξάνονται από 12, που ήταν έως τώρα, σε 24 οι απαραίτητες μηνιαίες δόσεις εξόφλησης.
Στη σχετική διάταξη που συμπεριλήφθηκε στο μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο ορίζεται ότι εφεξής οι δόσεις θα είναι 24, κατά το μοντέλο που ακολουθείται και για τα χρέη προς την εφορία. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι θα μπορούν περίπου 200.000 οφειλέτες να κάνουν χρήση αυτής της ρύθμισης και να καταβάλλουν μικρότερο ποσό δόσης ανά μήνα, για να διευκολυνθούν και να επιτευχθεί η οριστική εξόφληση του χρέους. Οι ασφαλισμένοι - οφειλέτες θα διατηρούν το δικαίωμα της επιλογής από 2 έως 24 δόσεις για να εξοφλήσουν την οφειλή τους. Το επιτόκιο θα κυμαίνεται από το 4,95%, για την περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει την εξόφληση του χρέους σε 12 ισόποσες δόσεις, έως το 5,95%, για όσους προτιμήσουν τις 24 δόσεις εξόφλησης. Οι δόσεις, στην περίπτωση που το χρέος έχει βεβαιωθεί μετά από ουσιαστικό έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες, θα μπορούν να ανέλθουν έως και τις 48.
Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, όπως έχουν διαμορφωθεί μετά την προσθήκη τυχόν προσαυξήσεων, πρόσθετων τελών, τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, αλλά και προστίμων, θα μπορούν να ρυθμίζονται σε δόσεις, εάν οι οφειλέτες υποβάλουν σχετική αίτηση. Οι δόσεις θα μπορούν να είναι δύο κατηγοριών:
α) Δύο έως 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
β) Δύο έως 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, εφόσον πρόκειται για οφειλές που βεβαιώνονται μετά από ουσιαστικό έλεγχο.
Το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης της ρύθμισης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 50 ευρώ.
Στην περίπτωση που θα τηρούνται οι όροι της ρύθμισης, ο ασφαλισμένος-οφειλέτης θα μπορεί να έχει τα εξής οφέλη:
α) Θα χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας κατά τις ισχύουσες διατάξεις.
β) Θα παραγράφεται το αξιόποινο και θα παύει η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη. Η σχετική δικογραφία θα τίθεται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα. Για την περίπτωση κατά την οποία υπάρξει τυχόν απώλεια της ρύθμισης, ο Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης υποχρεούται να ενημερώσει αμελλητί.
γ) Θα αναστέλλεται η εκτέλεση ποινής που έχει επιβληθεί ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, αυτή θα διακόπτεται.
δ) Θα αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών ή ακινήτων. Εάν ο οφειλέτης απολέσει το ευεργέτημα της ρύθμισης, τα μέτρα που έχουν ανασταλεί θα συνεχίζονται.
ε) Θα αναστέλλεται ο χρόνος παραγραφής των οφειλών.
Ειδική αναφορά γίνεται στην εν λόγω διάταξη για τυχόν οφειλές που έχουν ήδη υπαχθεί στην παρούσα ρύθμιση. Σε αυτή την περίπτωση, εάν ο οφειλέτης το επιθυμεί να αυξήσει τις δόσεις, τότε οι οφειλές που έχουν απομείνει θα επαναπροσδιορίζονται με το νέο επιτόκιο.
Μειωμένη σύνταξη σε δημοσίους υπαλλήλους
Για δημόσιους υπαλλήλους που είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010, 2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά συμπληρωθούν έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Αντιθέτως, αν τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι το ν. 4336/2015 δεν συμπληρώνονται εντός του 2022, οι δημόσιοι υπάλληλοι συνταξιοδοτούνται μόλις συμπληρώσουν το 62ο έτος της ηλικίας τους.