Γερμανοί ευρωβουλευτές ζητούν να κλείσει το κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο τον χειμώνα, για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας. Μία παλιά πρόταση σε νέο «περιτύλιγμα».
«Το περιοδεύον τσίρκο της Ε.Ε. συνεχίζεται, αλλά εμείς τουρτουρίζουμε», διαμαρτύρεται με το γνώριμο ύφος της η εφημερίδα Bild. Τι εννοεί ο αναλυτής; Ότι σε εποχές κρίσης, που το κόστος της θέρμανσης πολλαπλασιάζεται, εκατοντάδες ευρωβουλευτές (και από κοντά επιστημονικοί συνεργάτες, διερμηνείς, δημοσιογράφοι, τεχνικοί, οδηγοί, βοηθητικό προσωπικό, συνολικά περίπου 5.000 άτομα) συνεχίζουν τις μετακινήσεις τους από τις Βρυξέλλες προς το Στρασβούργο και τούμπαλιν, προκειμένου να συμμετάσχουν στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που διαρκεί περίπου τέσσερις ημέρες στην πρωτεύουσα της Αλσατίας. Κάθε μήνα, με αξιοθαύμαστη συνέπεια. Με μοναδική εξαίρεση τις καλοκαιρινές διακοπές του Αυγούστου.
«Μέχρι την άνοιξη θα έπρεπε να συνεδριάζουμε μόνο στις Βρυξέλλες», δηλώνει στην Bild ο ευρωβουλευτής των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών Πέτερ Λίζε, επισημαίνοντας μάλιστα ότι έχει καταθέσει το ίδιο αίτημα στην πρόεδρο της Ευρωβουλής Ρομπέρτα Μετσόλα. Ιατρός στο επάγγελμα, ευρωβουλευτής επί 28 συναπτά έτη, ο Λίζε φημίζεται για την κατάρτισή του σε θέματα υγείας και προστασίας του καταναλωτή. Αλλά και την επιμονή του. Σχεδόν μόνος είχε ξεκινήσει καμπάνια για να καταργηθεί η «αλλαγή ώρας» χειμώνα-καλοκαίρι στην Ε.Ε. και το 2018 ανάγκασε τον τότε πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να προκηρύξει άτυπο δημοψήφισμα επί του θέματος, με το 84% των συμμετεχόντων να τάσσεται, πράγματι, κατά της αλλαγής ώρας. Τώρα που αποφάσισε να ασχοληθεί με το Στρασβούργο, μάλλον δεν θα τα παρατήσει εύκολα.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο ευρωβουλευτής Μόριτς Κέρνερ από το Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP) δηλώνει ότι «το κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο πρέπει να περιπέσει σε χειμερία νάρκη, για λόγους ενεργειακής πολιτικής. Αποτελεί χλευασμό για τους φορολογούμενους να πληρώνουν ταυτόχρονα θέρμανση και φωτισμό σε δύο διαφορετικά κτίρια, τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στο Στρασβούργο».
Το νέο κτίριο του Στρασβούργου, εμβληματικό δημιούργημα του γαλλικού αρχιτεκτονικού γραφείου Studio/Paris, διαθέτει εμβαδόν άνω των 650.000 τ.μ. μαζί με τα βοηθητικά κτίρια γραφείων. Αλλά στην πραγματικότητα η πρόταση για προσωρινό «λουκέτο» στο Στρασβούργο είναι παλαιά και απλώς επανέρχεται με νέο περιτύλιγμα. Τώρα προέχει η «εξοικονόμηση ενέργειας». Προ ετών ακουγόταν το επιχείρημα της «εξοικονόμησης πόρων» στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, δεδομένου ότι οι μετακινήσεις στοιχίζουν πάνω από 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Άλλοι λένε ότι απλώς «είναι παράλογο να διαθέτει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δύο διαφορετικές έδρες, σε δύο διαφορετικές πόλεις».
«Πολύ σωστά», απαντούν οι υπέρμαχοι της αλσατικής πρωτεύουσας, «γι'αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει μόνο μία έδρα. Και αυτή είναι το Στρασβούργο». Γιατί έτσι έχουν τα πράγματα με βάση τις Συνθήκες. Οι οραματιστές της Ενωμένης Ευρώπης ήθελαν να δώσουν ανάγλυφη την εικόνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, με τους (αρχικά διορισμένους και αργότερα εκλεγμένους) εκπροσώπους των λαών να συνδιαλέγονται εκεί ακριβώς που οι πρόγονοί τους πολεμούσαν στα χαρακώματα.
Κι έτσι το Στρασβούργο, άλλοτε μήλον της Έριδος μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, ορίστηκε ρητώς ως έδρα του Κοινοβουλίου. Υπήρχαν βέβαια και πρακτικοί λόγοι, καθώς οι πρώτοι ευρωβουλευτές βρήκαν φιλόξενη στέγη στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Ευρώπης, που συνεδρίαζε στο Στρασβούργο από το 1949. Για να αλλάξει η έδρα, θα πρέπει να τροποποιηθούν οι Συνθήκες. Για τη Γαλλία οι πιθανότητες να συναινέσει σε αυτό είναι τόσες, όσες και για τη Γερμανία να συνυπογράψει τη μεταφορά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ή μήπως όχι; «Κι όμως, στην πραγματικότητα οι Γάλλοι δεν έχουν τόσο μεγάλο πρόβλημα να συναινέσουν, αρκεί να λάβουν τα κατάλληλα ανταλλάγματα» έλεγε πρώην ευρωβουλευτής, πολέμιος του Στρασβούργου.
Όπως σημειώνει η DW, δεν υπάρχει «κρατούσα άποψη» στο ζήτημα του Στρασβούργου. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί ευρωβουλευτές και στελέχη ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων προτιμούν να μείνουν για πάντα στις Βρυξέλλες, αδιαφορώντας για ιστορικούς συμβολισμούς. Άλλοι απλώς αποδέχονται ότι η μετακόμιση στο Στρασβούργο περιλαμβάνεται στο «job description». Κάποιοι βρίσκουν ελκυστική την ιδέα να πιούν κι ένα κρασί μακριά από την πολυκοσμία των Βρυξελλών, χωρίς να τους παρακολουθούν 1.300 διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι.
Πάντως, οι επικριτές του Στρασβούργου έχουν δει το όνειρό τους να γίνεται πραγματικότητα, τουλάχιστον για λίγο. Στο απόγειο της πανδημίας η Ολομέλεια στις όχθες του ποταμού Ιλλ παρέμεινε κλειστή για ευνόητους λόγους, καθώς μάλιστα ολόκληρη η περιοχή της Αλσατίας ήταν ένα από τα πιο επικίνδυνα hotspot του κορωνοϊού στη Γαλλία. Επιπλέον, πριν από χρόνια κάποιες Ολομέλειες είχαν μεταφερθεί την τελευταία στιγμή στις Βρυξέλλες, όταν παρουσιάστηκαν ρωγμές στη στέγη του κτιρίου στο Στρασβούργο. Δεν έλειψαν κάποια σχόλια χαιρεκακίας.
Αλλά έχει ο καιρός γυρίσματα. Τον Φεβρουάριο του 2021 έγινε γνωστό ότι το κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες εμφανίζει τόσο μεγάλες κακοτεχνίες, ώστε κρίνεται απαραίτητο είτε να ανακαινιστεί εκ βάθρων, είτε να κατεδαφιστεί και να χτιστεί από την αρχή. Σύμφωνα με πρώτες εκτιμήσεις ο «λογαριασμός» κυμαίνεται από 300 έως 500 εκατομμύρια ευρώ. Τώρα ήταν η σειρά των φίλων του Στρασβούργου να θυμηθούν το «κόστος». «Γιατί να δώσουμε άλλα 500 εκάτ. ευρώ στις Βρυξέλλες; Στο Στρασβούργο έχουμε όλα όσα χρειαζόμαστε», διαμαρτυρόταν ο Ζαν Ροτνέρ, πρόεδρος της γαλλικής περιφέρειας Grand Est.