Είναι άραγε το σκάνδαλο Μάντοφ το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των hedge funds, διερωτάται η βρετανική εφημερίδα Independent.
Είναι άραγε το σκάνδαλο Μάντοφ το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των hedge funds, διερωτάται ο αρθρογράφος Μάθιου Ρόμπινς. Μάλλον όχι, το βέβαιο όμως είναι ότι έπονται σημαντικές αλλαγές στον κλάδο, καταλήγει σε δημοσίευμά του στην εφημερίδα The Independent.
Από τη δεκαετία του 1980 που πρωτοκυκλοφόρησαν -τότε που ένας κορυφαίος τραπεζικός του Σίτι μιλούσε για «σκοτεινούς τύπους σε λιμουζίνες με φιμέ τζάμια»- έως σήμερα, τα hedge funds κέρδισαν σημαντικό έδαφος στην υπόληψη του επενδυτικού κοινού.
Σήμερα θεωρούνται ένα από τα εργαλεία του μέσου επενδυτή. Καθώς ο κατάλογος με τα θύματα της φούσκας Μάντοφ μακραίνει, διαπιστώνει κανείς ότι στο καζάνι του Μεγάλου Χρηματιστή βράζουν ιδιώτες μαζί με συνταξιοδοτικά ταμεία, φιλανθρωπικά ιδρύματα και καταναλωτικές τράπεζες. Μια εξήγηση για τα περίφημα κέρδη των hedge funds είναι ότι στη διάρκεια του τελευταίου έτους -που η αγορά βρισκόταν σε επιθετικά ανοδική φάση (bull market)- οι επενδυτές εθίστηκαν στις υψηλές αποδόσεις.
Τα hedge funds προσέφεραν απόλυτες αποδόσεις ανεξάρτητα από την πορεία των αγορών και οι επενδυτές φάνηκαν πρόθυμοι να αναλάβουν τον υψηλότερο κίνδυνο που συνοδεύει τις υψηλότερες αποδόσεις. Στον απόηχο των μαζικών ζημιών από τα hedge funds, η υπόθεση Μάντοφ ρίχνει ακόμη μία πέτρα στη ραγισμένη βιτρίνα των hedge funds.
Ένα μέρος του προβλήματος ήταν ο αξιοσέβαστος Μπέρναρ Μάντοφ με τις τρομερές διασυνδέσεις, ο οποίος δραστηριοποιείται στο χώρο από το 1960. Αυτός ήταν και ο λόγος που κατάφερε να συγκεντρώσει υπέρογκα κεφάλαια χωρίς κανείς να του ζητήσει πειστήρια για τη διαφάνεια των συναλλαγών του. Αναμενόμενο είναι μετά από όλα αυτά να εξαγοράσουν τα μερίδιά τους οι δυσαρεστημένοι επενδυτές και να στραφούν προς πιο ασφαλείς επενδύσεις.
Πολλοί είναι εκείνοι που επιρρίπτουν την κύρια ευθύνη στο αμερικανικό μοντέλο εποπτείας. Η εποπτεία που ασκεί η Αρχή Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της Βρετανίας διέπεται από συγκεκριμένες αρχές. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τους υπερασπιστές της, ότι αξιολογεί τους μεγαλύτερους κινδύνους σε μια συγκεκριμένη κατηγορία ενεργητικού και παρακολουθεί πιο στενά τις αντίστοιχες δραστηριότητες.
Παρά το κύμα της οργής που ξεσήκωσαν οι τελευταίες εξελίξεις, ελάχιστοι είναι αυτοί που πιστεύουν στον αφανισμό των hedge funds. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, σε τελική ανάλυση, ότι κατάφεραν να επιβιώσουν παλαιότερων κρίσεων, όπως ήταν η κρίση της LTCM το 1998.
Σύμφωνα, μάλιστα, με στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Ερευνών Αντισταθμιστικών Κεφαλαίων (Hedge Fund Research) στις ΗΠΑ, μπορεί να αυξήθηκαν οι εταιρείες hedge fund που έβαλαν λουκέτο το πρώτο εξάμηνο του 2008, αλλά άνοιξαν ακόμη περισσότερες.
Το ερώτημα είναι τα καινούργια hedge fund θα είναι διαφορετικά, σχολιάζει η εφημερίδα. Μια σύντομη απάντηση είναι ότι είναι σχεδόν βέβαιο.
Ένα από τα μεγαλύτερα θέλγητρα για τους επενδυτές των hedge funds ήταν η ευκολία των εξαγορών και ίσως αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει. Σε αντίθεση με τα ιδιωτικά κεφάλαια που ωθούν τους επενδυτές να εμπιστευτούν το κομπόδεμά τους σε ένα συγκεκριμένο αμοιβαίο κεφάλαιο για όλη τους τη ζωή, πολλά από τα hedge funds ενθαρρύνουν τους μεριδιούχος να παραμείνουν μόνο για ένα μήνα.
Το πρόβλημα δεν είναι οι εξαγορές αυτές καθαυτές. Αυτό που δημιουργείται μέσω των εξαγορών είναι η απορρύθμιση της λειτουργίας των επενδύσεων. Ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που επενδύει σε μια μετοχή με επενδυτικό ορίζοντα τριών μηνών, είναι αναποτελεσματικό να αναγκάζεται να πωλήσει τη μετοχή ένα μήνα μετά για να ικανοποιήσει τα αιτήματα εξαγοράς.
Ένας τρόπος ικανοποίησης όλων των επενδυτών με όλους τους επενδυτικούς ορίζοντες είναι η διάσπαση του αμοιβαίου κεφαλαίου σε ένα τμήμα άμεσα ρευστοποιήσιμων επενδύσεων, στο οποίο οι επενδυτές θα έχουν άμεση δυνατότητα εξαγοράς, και σε ένα δεύτερο τμήμα που θα περικλείει μακροπρόθεσμες επενδύσεις.
Ένα ακόμη ηθικό δίδαγμα είναι να μην βάζουν οι επενδυτές όλα τα αυγά σε ένα καλάθι. Τα hedge fund που εφαρμόζουν μια συγκεκριμένη στρατηγική, όπως η επικέντρωση σε ευκαιρίες αρμπιτράζ από εξαγορές και συγχωνεύσεις, φαίνεται πως μετρούν μέρες.
Δεδομένου ότι οι αποδόσεις από αυτού του είδους τις στρατηγικές εμφανίζουν μεγάλες αποκλίσεις, είναι επιβεβλημένη η ανάγκη για διαφοροποίηση των επενδυτικών στρατηγικών.
Ίσως τα αμοιβαία κεφάλαια να ζητήσουν αναθεώρηση του ρόλου του βασικού διαμεσολαβητή στις συναλλαγές τους με τις τράπεζες. Η συνήθης πρακτική των hedge funds είναι να ανοίγουν λογαριασμούς στους βασικούς διαπραγματευτές των τραπεζών μέσω των οποίων λαμβάνουν διάφορες πιστωτικές διευκολύνσεις, όπως ο δανεισμός μετοχών.
Σε ορισμένες, όμως, περιπτώσεις, οι τράπεζες χρησιμοποίησαν τα χρήματα για χρηματιστηριακές πράξεις. Κάτι ανάλογο συνέβη και στην υπόθεση της Lehman. Μόλις γνωστοποιήθηκε ότι η τράπεζα «έσκασε», κεφάλαια δισεκατομμυρίων στερλινών των hedge fund «κλειδώθηκαν».
Μια πιθανή λύση θα ήταν ο καθορισμός ενός ποσού-δικλείδα ασφαλείας που οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να διακρατούν χωρίς να το χρησιμοποιούν, με εξαίρεση συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις κατόπιν εντολής από τα αμοιβαία κεφάλαια.
Δεδομένου, όμως, ότι οι τράπεζες δεν θα μπορούν να βγάζουν κέρδος από αυτά τα χρήματα, ίσως προσπαθήσουν να αντισταθμίσουν την απώλεια εσόδων με αύξηση των αμοιβών, καθιστώντας το ρόλο του θεματοφύλακα λίγο ακριβότερο μεν πολύ ασφαλέστερο δε.
Δεν έχουν παρά να εξελιχθούν, λοιπόν, τα hedge funds προκειμένου να επιβιώσουν, όπως άλλωστε επιτάσσει και η θεωρία του Δαρβίνου.
Πηγή: Independent