Σε «θολό τοπίο» οι τριετίες για τον ιδιωτικό τομέα

Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]

Η απόφαση του ΣτΕ, αντί να ξεδιαλύνει το τοπίο, διατηρεί τα ερωτηματικά σε σχέση με το καθεστώς που διέπει τις τριετίες στον ιδιωτικό τομέα. Οι διακρίσεις που ίσχυαν πριν από την απόφαση παραμένουν, όπως επίσης και η απουσία του κατάλληλου νομοθετήματος που θα δίνει την ευκαιρία για να διεκδικήσουν οι εργαζόμενοι τις δεδουλευμένες αποδοχές τους, αλλά και στους εργοδότες να γνωρίζουν με ακρίβεια τι πρέπει να πληρώνουν στο τέλος κάθε μήνα, με βάση τα ισχύοντα. Σε κάθε περίπτωση, είναι διαφορετική η μεταχείριση των εργαζομένων που είχαν προϋπηρεσία πριν από το 2012 και σε όσους προσλήφθηκαν έπειτα από αυτό το έτος-ορόσημο. Από την πλευρά του το υπουργείο Εργασίας δηλώνει ξεκάθαρα ότι είναι υπέρ των τριετιών, αλλά η απουσία σχετικού νομοθετήματος παραμένει.

 Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η απόφαση του ΣτΕ, που με διαρροές έχει έρθει στη δημοσιότητα, η οποία χαρακτηρίζει ως απαράδεκτη την πρωτοβουλία του ΣΕΒ να προσφύγει σε βάρος των τριετιών, αλλά ως εκεί. Για την ουσία του προβλήματος μάλλον αποφεύγει να πάρει θέση, εμφανιζόμενο πιθανότατα ως αναρμόδιο.

Τι ισχύει σήμερα
Ας δούμε όμως τι ισχύει για τις τριετίες στον ιδιωτικό τομέα, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί ως τώρα η κατάσταση, με βάση και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας:

• Εργαζόμενοι πριν από το 2012: Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία όσοι έχουν αποκτήσει το δικαίωμα για να λάβουν τριετίες, πρέπει να συνεχίζουν να εισπράττουν τα ποσά που τους αναλογούν. Με δεδομένο ότι ο σημερινός κατώτατος μισθός είναι στα 663 ευρώ μικτά (569,38 ευρώ καθαρά), αυτό σημαίνει ότι όσοι βρίσκονται στην 1η τριετία προϋπηρεσίας πρέπει να λαμβάνουν 729,30 ευρώ τον μήνα (625,45 ευρώ καθαρά). Αντίστοιχα, όσοι έχουν έως έξι έτη προϋπηρεσίας, δηλαδή καλύπτονται από τη 2η τριετία, θα πρέπει να εισπράττουν 795,60 ευρώ μικτές αποδοχές σε μηνιαία βάση (677,27 ευρώ καθαρά). Τελευταία και πιο υψηλή κατηγορία είναι εκείνη με έως 9 έτη προϋπηρεσία. Για την 3η τριετία οι αμοιβές είναι 861,90 ευρώ μικτές αποδοχές (725,71 ευρώ καθαρά). Όσοι εργαζόμενοι δεν έχουν καλυφθεί με τις ανωτέρω αποδοχές, θεωρητικά θα πρέπει να τις διεκδικήσουν από τους εργοδότες τους. Πρακτικά όμως, όπως τεκμαίρεται από τη διαρροή της απόφασης του ΣτΕ, η εγκύκλιος του 2019 δεν μπορεί να παράγει νομοθετικό περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, υπάρχει ο κίνδυνος νομοθετικού κενού ως προς το συγκεκριμένο θέμα. Άρα θα πρέπει το κενό αυτό να καλυφθεί για να μπορεί ο εργαζόμενος να διεκδικήσει με ασφάλεια τα ποσά που δικαιούται, που για αρκετές περιπτώσεις θα είναι και αναδρομικά από το 2019.

• Εργαζόμενοι μετά το 2012: Όσοι εργαζόμενοι ξεκίνησαν τον εργασιακό τους βίο μετά τον Φεβρουάριο του 2012, δηλαδή μετά τη δημοσίευση της 6ης Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία κυρώθηκε το ίδιο έτος διά νόμου (ν.4093/2012), τελούν υπό καθεστώς «παγώματος» των τριετιών τους. Αυτό σημαίνει ότι από το 2012 και έως σήμερα οι τριετίες γι’ αυτή την κατηγορία εργαζομένων δεν αυξάνονται. Κάτι τέτοιο θα συμβεί μόνο όταν η ανεργία της χώρας υποχωρήσει κάτω από το 10%, δηλαδή σε μονοψήφιο ποσοστό. Πρόκειται για μνημονιακή δέσμευση, που ισχύει ακόμα και τώρα, μια δεκαετία μετά. Άλλωστε η ανεργία συνεχίζει να κυμαίνεται στα επίπεδα του 13%, με τάσεις καθόδου είναι αλήθεια.

• Υπουργείο Εργασίας: Επισήμως με ανακοίνωσή του το υπουργείο Εργασίας τάσσεται υπέρ των τριετιών. Υπενθυμίζει δε ότι «η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε παρέμβει από το 2019 στο ΣτΕ υπέρ της επίδικης εγκυκλίου, τασσόμενη εναντίον της προσφυγής των εργοδοτικών ενώσεων». Μάλιστα, η τοποθέτηση αυτή εκφράστηκε πριν από περίπου ενάμιση μήνα σε ειδική ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με αφορμή την απόφαση για αύξηση του κατώτατου μισθού. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου χαρακτηρίζει «ακατανόητα όσα υποστηρίζονται από τον ΣΥΡΙΖΑ για δήθεν “χαστούκια” στην κυβέρνηση». Προσθέτει δε ότι «οι απαντήσεις μας για όλα αυτά δίνονται και θα δοθούν στην πράξη με τη σημαντική μείωση της ανεργίας σε σχέση με το 2019, την προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα, τον τριπλασιασμό του ρυθμού των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ για νέες δουλειές και τη νέα, ουσιαστική αύξηση του κατώτατου μισθού που επίκειται». Όμως πρέπει να επισημανθεί ότι από το υπουργείο Εργασίας δεν έγινε η παραμικρή τοποθέτηση για το ενδεχόμενο να υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση για τις τριετίες, όπως αφήνει ως ενδεχόμενο η τοποθέτηση του

• Συμβούλιο της Επικρατείας: Το ΣτΕ με χαρακτηριστική καθυστέρηση, που έφτασε τους 32 μήνες, αποφάνθηκε για το ζήτημα των τριετιών στον ιδιωτικό τομέα. Μόνο που η απόφαση που έλαβε ήταν να δηλώσει ουσιαστικά αναρμόδιο για την επίλυση του ζητήματος. Χαρακτήρισε ως «απαράδεκτη» την αίτηση ακύρωσης του ΣΕΒ, κατά της επίμαχης εγκυκλίου Αχτσιόγλου για τις τριετίες και την απέρριψε. Όμως η απόρριψη αυτή αφορά τη διαδικασία και όχι την ουσία του θέματος. Για την ουσία, φαίνεται ότι αποφεύγει να πάρει σαφή και ξεκάθαρη θέση.