Σε μια περίοδο που στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεσπάσει διαμάχη αναφορικά με την πρόταση της Κομισιόν να χαρακτηριστούν «πράσινα» τόσο το LNG όσο και η πυρηνική ενέργεια, οι εφοπλιστές σε παγκόσμιο επίπεδο φαίνεται ότι «ψηφίζουν» LNG, τουλάχιστον ως μια σταθερή ενδιάμεση λύση, μέχρι να φτάσουμε σε ουδέτερες για το περιβάλλον τεχνολογίες. Στη χώρα μας το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΝΕΕ) έχει αναλάβει πρωτοβουλία προκειμένου να ανευρεθούν τα κεφάλαια εκείνα που χρειάζονται προκειμένου να ανανεωθεί ο ακτοπλοϊκός μας στόλος με πράσινα πλοία.
Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Κερδίζει συνεχώς μερίδια ως ναυτιλιακό καύσιμο το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Σε μια περίοδο που στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεσπάσει διαμάχη αναφορικά με την πρόταση της Κομισιόν να χαρακτηριστούν «πράσινα» τόσο το LNG όσο και η πυρηνική ενέργεια, οι εφοπλιστές σε παγκόσμιο επίπεδο φαίνεται ότι «ψηφίζουν» LNG, τουλάχιστον ως μια σταθερή ενδιάμεση λύση, μέχρι να φτάσουμε σε ουδέτερες για το περιβάλλον τεχνολογίες.
Όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, στα πλοία δεν έχει τεθεί, επίσημα τουλάχιστον, στο «τραπέζι των διαπραγματεύσεων», αλλά η συζήτηση έχει ανοίξει εδώ και αρκετά χρόνια. Έκταση, όμως, τουλάχιστον σε επίπεδο δημοσιότητας, το θέμα πήρε πριν από έναν χρόνο περίπου όταν ο ιδρυτής της Microsoft και ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, ο Μπιλ Γκέιτς, ανέλαβε σχετική πρωτοβουλία μέσω της εταιρείας Terrapower στην οποία είναι πρόεδρος.
Η εταιρεία ανακοίνωσε συνεργασία με την Core-Power, η οποία αναπτύσσει μπαταρίες πυρηνικής ενέργειας για μεγάλα πλοία, καθώς και πράσινα συνθετικά καύσιμα για μικρότερα. Οι εταιρείες έχουν καταθέσει την πατέντα στο αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας για να ενταχθεί σε ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης έως 50% του κόστους, ώστε να κατασκευάσει έναν θαλάσσιο αντιδραστήρα μεσαίου μεγέθους για την ποντοπόρο ναυτιλία.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του DNV, στο τέλος του 2021, τα πλοία που κατασκευάζονταν σε όλο τον κόσμο και έχουν τη δυνατότητα πρόωσης με τη χρήση LNG ήταν κατά 240 περισσότερα σε σχέση με το τέλος του 2020. Ειδικότερα ο Νηογνώμονας αναφέρειότι αυτή την περίοδο είναι υπό ναυπήγηση 403 πλοία με δυνατότητα πρόωσης με LNG, ενώ στη θάλασσα ταξιδεύουν ακόμα 251 συνολικά. Ο καλύτερος μήνας για τις παραγγελίες πλοίων με καύσιμο το LNG ήταν ο περασμένος Σεπτέμβριος με 35 παραγγελίες.
Τα στοιχεία που έδωσε ο DNV δείχνουν ότι τα συμβόλαια ναυπήγησης του 2021 θα προσθέσουν ανάγκες για εφοδιασμό πλοίων με LNG που υπολογίζονται σε πάνω από 3 εκατ. τόνους ανά έτος. Αυτή την περίοδο εν ενεργεία υπάρχουν 43 επιβατηγά - οχηματαγωγά που κινούνται με φυσικό αέριο, καθώς και 55 δεξαμενόπλοια όπως και 30 βοηθητικά offshore supply, ενώ ο αριθμός των containerships έχει φτάσει τα 28. Όσον αφορά τα υπό ναυπήγηση, 98 από αυτά είναι containerships, 56 car carriers, 55 δεξαμενόπλοια (crude) και 49 bulk carriers.
Τα κινεζικά ναυπηγεία Dalian Shipbuilding (DSIC) ανακοίνωσαν ότι το πρώτο στον κόσμο υπερδεξαμενόπλοιο VLCC που θα κινείται με LNG ολοκλήρωσε τα δοκιμαστικά όσον αφορά τη λειτουργία του αερίου. Το μήκους 332 μέτρων πλοίο κατασκευάστηκε για λογαριασμό της Cosco Shipping Energy Transportation. Με μεταφορική ικανότητα 319.000 τόνων, το δεξαμενόπλοιο είναι εφοδιασμένο με WinGD’s dual-fuel propulsion.
Όσον αφορά τα επιβατικά - οχηματαγωγά πλοία, η γερμανική εταιρεία AG Ems ανακοίνωσε ότι αναμένει να παραλάβει το επιβατικό πλοίο Munsterland μέχρι το τέλος του μήνα. Το πλοίο έχει υποστεί μετατροπή ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί ως καύσιμο το LNG. Το πλοίο, μήκους 94 μέτρων, μόλις παραληφθεί θα επιστρέψει στην εξυπηρέτηση της γραμμής μεταξύ του νησιού Borkum στη Γερμανία και της ολλανδικής Eemshaven.
Αυτό θα είναι το τρίτο πλοίο της εταιρείας που θα κινείται με LNG, με το αδελφό του, το Ostfriesland, να είναι σύμφωνα με τους Γερμανούς το πρώτο ferry στην Ευρώπη που έκανε μετατροπή σε LNG.
Στη χώρα μας το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΝΕΕ) έχει αναλάβει πρωτοβουλία προκειμένου να ανευρεθούν τα κεφάλαια εκείνα που χρειάζονται προκειμένου να ανανεωθεί ο ακτοπλοϊκός μας στόλος με πράσινα πλοία. Ένα έργο που μπορεί να απαιτήσει συνολικά κεφάλαια 11 δισ. ευρώ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το ΝΕΕ, η ηλικία των πλοίων που εκτελούν τις εσωτερικές θαλάσσιες συγκοινωνίες, οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις για την εξάλειψη των αέριων ρύπων, η αστάθεια του επιβατηγού και φορτηγού έργου αποτελούν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να διαφυλαχθεί η συνοχή του ελλαδικού αλλά και του κοινοτικού χώρου.
Η συνδεσιμότητα αποτελεί βασική επιλογή πολιτικής της Ε.Ε. Εντούτοις στο πρόγραμμα Connecting Europe Facility (CEF), που στοχεύει στην ανάπτυξη υποδομών και δικτύων, δεν προβλέπεται η ενίσχυση για την αντικατάσταση πλοίων, ενώ οι ακτοπλοϊκές εταιρείες αδυνατούν να αναλάβουν την πρόκληση αυτή, που απαιτεί πόρους που υπερβαίνουν τα 11 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου. Ενώ έχουν τεθεί οι προθεσμίες για την επίτευξη της μείωσης των αέριων ρύπων, εντούτοις τεχνολογικά δεν έχουν ακόμα επιτευχθεί οι βιώσιμες λύσεις για την αντικατάστασή τους από ανανεώσιμες πηγές, όπως ο ηλεκτρισμός, τα βιοκαύσιμα, η αμμωνία, το υδρογόνο, η μεθανόλη.
Η μεταστροφή σε οικολογικά καύσιμα, εκτός από νέας τεχνολογίας μηχανήματα και κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους στα πλοία, προϋποθέτει τη δημιουργία επαρκών εγκαταστάσεων παραγωγής και δικτύων παροχής. Το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, συνεπικουρούμενο από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), συνεκτιμώντας τους παράγοντες αυτούς, διαμόρφωσε την ιδέα της ναυπήγησης πλοίων το σύστημα παραγωγής ενέργειας των οποίων θα δύναται να αντικαθίσταται προσαρμοζόμενο σε σταθερό σύστημα πρόωσης.
Έτσι η αναγκαιότητα ανανέωσης του στόλου συγκεράζεται με την εξέλιξη της μηχανολογικής τεχνολογίας. Με τη συνδρομή εξωτερικών ειδικών συμβούλων, η ιδέα διαμορφώθηκε σε πρόταση που υποβλήθηκε σε αρμόδιους κυβερνητικούς και κοινοτικούς φορείς, με θετική ανταπόκριση. Ακολούθησε, μαζί με τη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων του ΕΜΠ, η σύνταξη τεχνικής μελέτης που προσδιορίζει τον γενικό σχεδιασμό (generic design) θέτοντας τις παραμέτρους των τύπων των πλοίων που απαιτούνται για τις εσωτερικές μας συγκοινωνίες, τις βασικές τεχνικές προδιαγραφές και τα καταλληλότερα καύσιμα, όπως, για παράδειγμα, την ηλεκτροκίνηση για τα πορθμεία.
Δρομολογείται το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan), καθώς και η υλοποίηση ενός έργου απόδειξης της ορθότητας της ιδέας (proof of concept), που αποτελούν προαπαιτούμενα για τη σύνταξη ολοκληρωμένης πρότασης χρηματοδότησης και επιδότησης από κοινοτικούς και εθνικούς τραπεζικούς πόρους και ίδια κεφάλαια. Συστήνεται συμβουλευτική επιτροπή για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου που θα εισηγηθεί τις αρχές και τους όρους λειτουργίας του προγράμματος του σταδιακού εκσυγχρονισμού του στόλου, καθώς και τα κριτήρια ορθολογικής κατανομής της χρηματοδότησης.
Το ΝΕΕ ευελπιστεί ότι μέχρι το 2040 θα έχει υλοποιηθεί σημαντικό μέρος του προγράμματος για «πράσινο» και σύγχρονο ακτοπλοϊκό στόλο, που θα καλύπτει τις ανάγκες των νησιωτικών κοινωνιών και του τουρισμού.